Η πολιτική συμφωνία επετεύχθη τον Δεκέμβριο του 2024, έπειτα από διαπραγματεύσεις διάρκειας 20 ετών
Η διοίκηση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κήρυξε την Τετάρτη απαράδεκτο το σχέδιο ψηφίσματος που ζητούσε να προσβληθεί η συμφωνία Mercosur στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με στόχο να «παγώσει» η διαδικασία επικύρωσής της.
Το έγγραφο, το οποίο είχε υπογραφεί από 145 ευρωβουλευτές, επιδίωκε να αμφισβητήσει νομικά το αμφιλεγόμενο εμπορικό σύμφωνο. Η διοίκηση του Κοινοβουλίου απέρριψε το αίτημα ως μη παραδεκτό, απόφαση που έχει προκαλέσει νέα πολιτική ένταση.
«Τα προνόμια των ευρωβουλευτών καταστρατηγούνται. Μας φιμώνουν στην άσκηση των κοινοβουλευτικών μας καθηκόντων», δήλωσε στο Euronews η Βελγίδα ευρωβουλευτής Σάσκια Μπρικμόν (Πράσινοι), προσθέτοντας: «Είναι εξαιρετικά σοβαρό».
Η Διάσκεψη των Προέδρων –το όργανο που απαρτίζεται από τους επικεφαλής των πολιτικών ομάδων– επιβεβαίωσε την απόφαση, με αποτέλεσμα το ψήφισμα να μη συμπεριληφθεί στην ατζέντα της επόμενης Ολομέλειας στο Στρασβούργο.
Ένα πολιτικά τοξικό σύμφωνο
Η εμπορική συμφωνία μεταξύ των χωρών Mercosur –Αργεντινής, Βραζιλίας, Παραγουάης και Ουρουγουάης– και της ΕΕ στοχεύει στη δημιουργία μιας διατλαντικής ζώνης ελευθέρου εμπορίου. Η πολιτική συμφωνία επετεύχθη τον Δεκέμβριο του 2024, έπειτα από διαπραγματεύσεις διάρκειας 20 ετών. Οι υποστηρικτές της, με πρώτη τη Γερμανία και την Ισπανία, υποστηρίζουν ότι θα ανοίξει στην Ευρώπη την πόρτα σε τεράστιες στρατηγικές αγορές.
Ωστόσο, Ευρωπαίοι αγρότες και περιβαλλοντικοί οργανισμοί αντιτίθενται, προειδοποιώντας ότι η συμφωνία θα δημιουργήσει αθέμιτο ανταγωνισμό και θα υπονομεύσει βασικές πολιτικές της ΕΕ για την Πράσινη Συμφωνία.
Διαμάχη για τη διαδικασία επικύρωσης
Μία από τις βασικές αντιρρήσεις των ευρωβουλευτών που συνέταξαν το ψήφισμα αφορά τον τρόπο με τον οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «έσπασε» τη συμφωνία στα πολιτικά και εμπορικά της μέρη, με στόχο –όπως καταγγέλλουν– να παρακαμφθούν τα εθνικά κοινοβούλια στη διαδικασία επικύρωσης. Κατά την άποψή τους, η Επιτροπή υπερέβη την εντολή της.
Η διοίκηση του Κοινοβουλίου απέρριψε το επιχείρημα, υπογραμμίζοντας ότι το αίτημα ήταν παραδεκτό μόνο εφόσον το Συμβούλιο είχε ήδη ζητήσει επίσημα την έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου — κάτι που δεν έχει συμβεί ακόμη.
Η σύγκρουση με τη διοίκηση του Κοινοβουλίου έρχεται λίγες εβδομάδες μετά από ψηφοφορία που έδειξε ότι η αντίθεση στη συμφωνία είναι πολύ ευρύτερη από τους 145 ευρωβουλευτές που υπέγραψαν το ψήφισμα.
Στις 8 Οκτωβρίου, 269 ευρωβουλευτές απέρριψαν παράγραφο άλλου ψηφίσματος που χαιρετούσε την ολοκλήρωση της συμφωνίας Mercosur, έναντι 259 που ψήφισαν υπέρ — μια εξέλιξη που αιφνιδίασε τους υποστηρικτές της.
Πολιτικές ισορροπίες και γεωπολιτικές πιέσεις
Οι υπέρμαχοι της συμφωνίας τονίζουν ότι είναι ζωτικής σημασίας τη στιγμή που η Κίνα ενισχύει την επιρροή της στη Λατινική Αμερική και οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλλουν δασμούς σε ευρωπαϊκές εξαγωγές, επιταχύνοντας την εμπορική στρατηγική της Επιτροπής.
Ωστόσο, αρκετά κράτη-μέλη διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις, παρά τις «δικλίδες ασφαλείας» που προτείνει η Επιτροπή για την προστασία των ευρωπαϊκών αγορών από πιθανή αύξηση των εισαγωγών από τις χώρες Mercosur.
Η Ουγγαρία και η Πολωνία δηλώνουν ήδη αντίθετες. Η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Αυστρία και οι Κάτω Χώρες δεν έχουν ακόμη ξεκαθαρίσει τη στάση τους.
Η ώρα της αλήθειας πλησιάζει
Η πλήρης εικόνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει έως τις 20 Δεκεμβρίου, οπότε η πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν έχει προγραμματίσει να ταξιδέψει στη Λατινική Αμερική για την τελετή υπογραφής.
Το αν το ταξίδι αυτό τελικά θα πραγματοποιηθεί, μόνο βέβαιο δεν είναι.