Οι υπεύθυνοι χάραξης παγκόσμιας πολιτικής καλούνται να αναλάβουν "άμεση και πρωτοφανή" δράση για να αποτρέψουν τον κίνδυνο πρόκλησης περαιτέρω κλιματικών κρίσιμων σημείων.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η αποτυχία να αποτραπεί η υπερθέρμανση του πλανήτη από το 1,5 ℃ ωθεί την ανθρωπότητα προς την "επικίνδυνη ζώνη", καθώς ο πλανήτης Γη φτάνει στο πρώτο κλιματικό σημείο καμπής που έχει υπάρξει ποτέ.
Μια νέα έκθεση στην οποία συμμετέχουν 160 παγκόσμιοι ερευνητές αποκαλύπτει ότι η άνοδος της θερμοκρασίας προκαλεί εκτεταμένες ζημιές στους κοραλλιογενείς υφάλους των θερμών υδάτων, απειλώντας τα μέσα διαβίωσης εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων που εξαρτώνται από αυτούς.
Με επικεφαλής τον καθηγητή Tim Lenton, και δημοσιεύθηκε από την Global Tipping Points, η μελέτη ζητά "άμεση" δράση από τους ηγέτες της COP30 και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής παγκοσμίως, υποστηρίζοντας ότι οι κλιματικοί στόχοι που έχουν τεθεί από τη Συμφωνία του Παρισιού δεν είναι αρκετοί.
Κοραλλιογενείς ύφαλοι: Πόση ζημιά έχει γίνει;
Η παγκόσμια θέρμανσηανέρχεται σήμερα σε 1,4℃, αλλά οι επιστήμονες εκτιμούν ότι το θερμικό σημείο καμπής για τους κοραλλιογενείς υφάλους θερμού νερού είναι μεταξύ 1℃ και 1,5℃ - καθιστώντας το 1,2℃ την κεντρική εκτίμηση.
Η έκθεση προειδοποιεί ότι ακόμη και τα πιο "αισιόδοξα σενάρια εκπομπών" για τη σταθεροποίηση της αύξησης της θερμοκρασίας στο 1,5℃, όπως περιγράφεται στη συμφωνία του Παρισιού, δεν θα είναι επομένως αρκετά για να αποτρέψουν τους κοραλλιογενείς υφάλουςαπό το να "περάσουν ανεπανόρθωτα το θερμικό σημείο καμπής τους".
Ήδη, η υπερθέρμανση του πλανήτη - που αποδίδεται στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου- έχει οδηγήσει σε "άνευ προηγουμένου μαρασμό" των κοραλλιογενών υφάλων και στο χειρότερο φαινόμενο λεύκανσηςπου έχει καταγραφεί από το 2023 έως το 2025.
"Η επαναφορά της μέσης παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από 1,2℃ με μια ελάχιστη περίοδο υπέρβασης και τελικά η επιστροφή στο 1℃ πάνω από την προβιομηχανική περίοδο είναι απαραίτητη για τη διατήρηση των κοραλλιογενών υφάλων θερμού νερού σε σημαντική κλίμακα, πέρα από σχετικά λίγες απομονωμένες περιοχές καταφυγίου", αναφέρεται στην έκθεση.
Οι ερευνητές συνιστούν επίσης τη βελτίωση της διαχείρισης των υφάλων και την εφαρμογή επειγουσών πολιτικών αντιδράσεων και εκτιμήσεων κινδύνου για να βοηθήσουν να δώσουν στους υφάλους τις καλύτερες πιθανότητες επιβίωσης.
Τα σημεία καμπής του κλίματος της Γης: Τι άλλο κινδυνεύει;
Κάθε κλάσμα πρόσθετης αύξησης της θερμοκρασίας αυξάνει τον κίνδυνο ενεργοποίησης περαιτέρω σημείων καμπής.
Η έκθεση προειδοποιεί ότι τμήματα του πολικού στρώματος πάγου μπορεί επίσης να έχουν ήδη περάσει τα σημεία καμπής, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει σε "μη αναστρέψιμη" άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά αρκετά μέτρα στο μέλλον, επηρεάζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους.
Εάν η υπερθέρμανση του πλανήτη ξεπεράσει τον 1,5℃ μέσα σε λίγα χρόνια, όπως προβλέπεται, το τροπικό δάσος του Αμαζονίου κινδυνεύει επίσης με εκτεταμένη εξαφάνιση, απειλώντας με "ανυπολόγιστη ζημιά στη βιοποικιλότητα" και βλάπτοντας περισσότερους από εκατό εκατομμύρια ανθρώπους που εξαρτώνται από το σύστημα.
"Η Ατλαντική Μεσημβρινή Ανατρεπτική Κυκλοφορία (AMOC) κινδυνεύει επίσης να καταρρεύσει κάτω από 2℃ [αύξηση της θερμοκρασίας]", προσθέτει η έκθεση.
"Αυτό θα υπονόμευε ριζικά την παγκόσμια ασφάλεια τροφίμων και νερού και θα βύθιζε τη βορειοδυτική Ευρώπη σε σκληρούς χειμώνες".
"Αποτροπή" των κλιματικών σημείων καμπής
Για να αποφευχθούν τα κλιματικά σημεία καμπής, οι εμπειρογνώμονες λένε ότι οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που παράγονται από τον άνθρωπο πρέπει να μειωθούν στο μισό μέχρι το 2030 (σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2010) και στη συνέχεια να φτάσουν στο καθαρό μηδέν μέχρι το 2050.
Υποστηρίζουν ότι οι σημερινοί στόχοι δεν είναι αρκετοί και ότι εξακολουθούν να δεσμεύουν τον κόσμο σε συνεχή υπερθέρμανση του πλανήτη που είναι πιθανό να ξεπεράσει τους 2℃ πριν από το έτος 2100 - καθιστώντας την απαλλαγή από τον άνθρακα και τον μετριασμό των εκπομπών μεθανίου βασικούς παράγοντες.
"Αν περιμένουμε να περάσουμε τα σημεία καμπής πριν δράσουμε, θα είναι πολύ αργά", προειδοποιεί η έκθεση. "Η μόνη αξιόπιστη στρατηγική διαχείρισης του κινδύνου είναι να δράσουμε εκ των προτέρων".
Η μελέτη υπογραμμίζει επίσης τα θετικά σημεία καμπής που δημιουργούν αλλαγές, συμπεριλαμβανομένης της σημαντικής αύξησης των ηλιακών συλλεκτών και των ηλεκτρικών οχημάτων (EV) παγκοσμίως.