Το 2023, η ΕΕ παρήγαγε 79,7 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων συσκευασίας στην Ευρώπη, που αντιστοιχούν σε 177,8 κιλά ανά κάτοικο.
Αποκαλύφθηκαν αυτοί που ανακυκλώνουν περισσότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με αρκετές χώρες να καταρρίπτουν τους στόχους για τα απόβλητα πριν από τον στόχο που έχουν θέσει για το 2030.
Τα νέα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι η ΕΕ παρήγαγε σχεδόν 80 εκατομμύρια τόνους αποβλήτων συσκευασίας το 2023, που αντιστοιχούν σε 177,8 κιλά ανά κάτοικο. Ενώ αυτό σηματοδοτεί μείωση κατά 8,7 κιλά σε σύγκριση με το 2022, πρόκειται για αύξηση κατά 21,2 κιλά από το 2013.
Η έκθεση κατηγοριοποιεί τα "απόβλητα συσκευασίας" ως κάθε υλικό που χρησιμοποιείται για τη συγκράτηση, το χειρισμό, την παράδοση ή την παρουσίαση αγαθών. Αυτό περιλαμβάνει αντικείμενα όπως γυάλινα μπουκάλια, πλαστικά δοχεία, κουτιά αλουμινίου, περιτυλίγματα τροφίμων, ξύλινες παλέτες και βαρέλια.
Από το σύνολο των αποβλήτων συσκευασίας, το 40,4% προήλθε από χαρτί και χαρτόνι. Ακολουθούσαν το πλαστικό (19,8%), το γυαλί (18,8%), το ξύλο (15,8%), το μέταλλο (4,9%) και οι "άλλες συσκευασίες" (0,2%).
Ο μεγαλύτερος «ανακυκλωτής» της ΕΕ
Το 2023, επτά χώρες της ΕΕ πέτυχαν τον στόχο για το 2030 να ανακυκλώνουν τουλάχιστον το 70 τοις εκατό όλων των αποβλήτων συσκευασίας.
Το Βέλγιο πρωτοστάτησε με ένα εντυπωσιακό ποσοστό 79,7%, πιθανότατα με αιχμή του δόρατος το σύστημα συλλογής απορριμμάτων "πληρώνω όσο πετάω" που έχει σχεδιαστεί για να δίνει κίνητρα στους κατοίκους να ανακυκλώνουν.
Η Κύπρος ήταν 8η ενώ προτελευταία κατετάγη η Ελλάδα.
Το σύστημα, το οποίο εφαρμόζεται από το 1995, χρεώνει τα νοικοκυριά με βάση την ποσότητα των σύμμεικτων ή υπολειμματικών αποβλήτων που παράγουν.
Το ποσοστό ποικίλλει ανάλογα με την περιοχή, με τους κατοίκους στην περιοχή της Φλάνδρας να πληρώνουν περίπου 23 λεπτά ανά κιλό οικιακών απορριμμάτων.
Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος (ΕΟΠ), υπάρχει επίσης ένα εθελοντικό σύστημα εγγύησης και επιστροφής για συγκεκριμένες επαναχρησιμοποιήσιμες συσκευασίες, όπως γυάλινα μπουκάλια ποτών και βιομηχανικά δοχεία.
Η Ολλανδία ήταν δεύτερη με ποσοστό ανακύκλωσης αποβλήτων 75,8%, ακολουθούμενη από την Ιταλία (75,6%), την Τσεχία (74,8%), τη Σλοβενία (73,6%), τη Σλοβακία (71,9%) και την Ισπανία (70,5%).
Ωστόσο, σε σημαντική υστέρηση ως προς τους στόχους για το 2030 βρίσκεται η Ρουμανία, η οποία ανακυκλώνει μόνο το 37,3% των αποβλήτων συσκευασίας το 2023.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υποστηρίζει ότι οι χώρες με χαμηλό ΑΕΠ έχουν ιστορικά παράγει χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης, καθώς η ανάπτυξη αποτελεσματικών δυνατοτήτων διαχείρισης και επεξεργασίας αποβλήτων που είναι "οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμες" παραμένει "πρόκληση".
Πλαστικές σακούλες μεταφοράς στην ΕΕ
Η οδηγία της ΕΕ για τις πλαστικές σακούλες στοχεύει στη μείωση της κατανάλωσης ελαφρών σακουλών μεταφοράς (επίσης γνωστές ως LPCB) σε λιγότερο από 40 ανά κάτοικο έως το 2025. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλά σούπερ μάρκετ και καταστήματα λιανικής πώλησης να προσφέρουν επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες με παχύτερα "τοιχώματα".
Και πάλι, το Βέλγιο βγήκε πρώτο με μόλις τέσσερις πλαστικές σακούλες ανά κάτοικο το 2023. Ακολουθούν η Πολωνία (επτά σακούλες ανά κάτοικο) και η Πορτογαλία (14 σακούλες ανά κάτοικο).
Ωστόσο, αρκετές χώρες εξακολουθούν να υπερβαίνουν σημαντικά τους στόχους του 2025, με τη Λετονία να καταγράφει την εκπληκτική τιμή των 209 πλαστικών σακουλών ανά κάτοικο το 2023.
Γιατί είναι σημαντική η μείωση των αποβλήτων;
Σύμφωνα με τον ΕΟΠ, τα απόβλητα μπορούν να έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Η καύση των αποβλήτων, αντί της επαναχρησιμοποίησής τους, έχει συνδεθεί με αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση, ενώ οι αναπτυσσόμενες χωματερές κινδυνεύουν να μολύνουν το νερό και το έδαφος.
"Συνολικά, η ΕΕ παρουσιάζει σιγά-σιγά βελτίωση προς την κατεύθυνση της μεγαλύτερης ανακύκλωσης και της λιγότερης υγειονομικής ταφής", αναφέρει ο ΕΟΠ.
"Παρόλα αυτά, η επίτευξη των στόχων της ΕΕ για τα απόβλητα απαιτεί σημαντική προσπάθεια. Τα μη ανακυκλώσιμα προϊόντα πρέπει να καταργηθούν σταδιακά και τα απόβλητα πρέπει να συλλέγονται χωριστά, ώστε να μπορούν να ανακυκλωθούν".
Ενώ περίπου το 90% των αποβλήτων της ΕΕ επεξεργάζεται στο εσωτερικό της χώρας, μεγάλες ποσότητες εξακολουθούν να εξάγονται - κυρίως για ανακύκλωση. Αυτό έχει προκαλέσει ανησυχίες σχετικά με την επιδείνωση της ρύπανσης στις φτωχότερες χώρες.