Οι «27» διαπραγματεύονται την εξαίρεση αγωγού-κλειδιού για την Ουγγαρία - Κυρ. Μητσοτάκης: Ευρωπαϊκή λύση απαιτεί το πρόβλημα της ενεργειακής ακρίβειας
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι αντιπρόσωποι των 27 εξέτασαν την Κυριακή νέα πρόταση, που προβλέπει την προσωρινή εξαίρεση πετρελαιαγωγού-κλειδιού για την Ουγγαρία από το προοδευτικό εμπάργκο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο πετρέλαιο της Ρωσίας, προκειμένου να αρθεί η παρεμπόδιση του 6ου πακέτου κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας, την παραμονή της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.
Η πρόταση, που κατέθεσαν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και η Γαλλία, η οποία ασκεί την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο, προβλέπει εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο που μεταφέρεται διά θαλάσσης ως το τέλος της χρονιάς, με την εξαίρεση «προς το παρόν» αυτού που διαμετακομίζεται μέσω του αγωγού Ντρούζμπα, που τροφοδοτεί κυρίως την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία, έγινε γνωστό από πηγές προσκείμενες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
«Το ζήτημα του Ντρούζμπα θα θιγεί σύντομα εκ νέου», διαβεβαίωσε ευρωπαϊκή πηγή.
Η Ουγγαρία, περίκλειστη χώρα δίχως πρόσβαση στη θάλασσα, που εξαρτάται κατά το 65% για τον εφοδιασμό της από πετρέλαιο που μεταφέρεται από τη Ρωσία μέσω του Ντρούζμπα, εναντιώνεται στο εμπάργκο στον αγωγό αυτό και απέρριψε την πρώτη προσφορά να εξαιρεθεί για δύο χρόνια που της έγινε. Η Βουδαπέστη ζήτησε τουλάχιστον τέσσερα χρόνια και ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις σχεδόν 800 εκατ. ευρώ για να προσαρμοστούν τα διυλιστήριά της.
Όμως, την ώρα που το σχέδιο για την ανάκαμψη από την πανδημία που υπέβαλε η ουγγρική κυβέρνηση παραμένει μπλοκαρισμένο στις Βρυξέλλες εξαιτίας της διένεξης με τη Βουδαπέστη για το κράτος του δικαίου, φαντάζει δύσκολο να συμφωνηθεί να της χορηγηθούν ευρωπαϊκά κεφάλαια.
Δεν υπήρξε συμφωνία για τη νέα πρόταση που υποβλήθηκε στους πρεσβευτές των χωρών μελών χθες Κυριακή και προβλέπεται νέα συνάντηση σήμερα το πρωί, πριν από την έναρξη της Συνόδου Κορυφής, στις 17:00 (ώρα Ελλάδας), που αναμένεται να ολοκληρωθεί το πρωί αύριο Τρίτη.
Πρόκειται για «δύσκολη και περίπλοκη συζήτηση που απαιτεί χρόνο, προσπαθούμε να βρούμε λύση για να επιτραπεί η υιοθέτηση των νέων κυρώσεων. Μπορεί να μην μπορέσουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία» πριν από τη σύνοδο κορυφής, προειδοποίησε ευρωπαίος αξιωματούχος.
Η εξαίρεση εγείρει κυρίως πρόβλημα «ισότητας» ανάμεσα στα κράτη μέλη όσον αφορά τις εισαγωγές πετρελαίου, κάτι που έθεσαν κάποιες, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
«Ελπίζω πως θα μπορέσουμε να καταλήξουμε σε συμφωνία αύριο (σ.σ. σήμερα), αλλά δεν είμαι βέβαιος, θα εξαρτηθεί από τους ηγέτες», εκτίμησε ευρωπαίος διπλωμάτης.
Για την υιοθέτηση του 6ου πακέτου κυρώσεων στη Ρωσία απαιτείται ομοφωνία των 27.
«Βάζοντας στο στόχαστρο το πετρέλαιο που μεταφέρεται διά θαλάσσης, πλήττουμε τουλάχιστον τα δύο τρίτα του ρωσικού πετρελαίου», εκτίμησε ευρωπαίος αξιωματούχος. Οι κυρώσεις της ΕΕ έχουν στόχο να στραγγίξει η χρηματοδότηση του πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας.
Για την ΕΕ, η δαπάνη για τις εισαγωγές πετρελαίου (80 δισεκ. δολάρια) το 2021 ήταν τετραπλάσια από αυτή για τις εισαγωγές αερίου.
Εάν επιβληθεί «περιορισμένο εμπάργκο, που θα εξαιρεί τους πετρελαιαγωγούς, θα είναι πολύ λιγότερο οδυνηρό για τη Ρωσία του (προέδρου Βλαντίμιρ) Πούτιν, διότι το να βρεθούν νέοι πελάτες που θα εφοδιάζονται με δεξαμενόπλοια είναι πολύ λιγότερο δύσκολο», επισήμανε ο Τομά Πελερέν-Καρλέν του Ινστιτούτου Ζακ Ντελόρ.
«Χαλίκι στο παπούτσι», «ελέφαντας στο δωμάτιο»: οι Ευρωπαίοι ανησυχούν πως εάν δεν εξευρεθεί συμφωνία για τις νέες κυρώσεις θα πέσει βαριά σκιά στη σύνοδο των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων και οι διαβουλεύσεις εντάθηκαν τις τελευταίες ημέρες.
Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αναμένεται να παρέμβει κατά την έναρξη της Συνόδου Κορυφής μέσω βιντεοσύνδεσης, καθώς το Κίεβο εντείνει την πίεση στη Δύση για να «σκοτώσει τις ρωσικές εξαγωγές», τρεις και πλέον μήνες μετά την έναρξη της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Πέραν του εμπάργκο στο πετρέλαιο, το πακέτο κυρώσεων προβλέπει επίσης τον αποκλεισμό της μεγαλύτερης ρωσικής τράπεζας, της Sberbank (37% της αγοράς) και άλλων δύο ρωσικών τραπεζικών θεσμών από το διεθνές διατραπεζικό σύστημα ανταλλαγής δεδομένων SWIFT, καθώς και προσθήκη περίπου εξήντα προσωπικοτήτων στη μαύρη λίστα της ΕΕ.
Οι 27 αναμένεται επίσης να συζητήσουν τη χορήγηση ρευστότητας στο Κίεβο για να συνεχίσει να λειτουργεί η ουκρανική οικονομία –η Κομισιόν πρότεινε βοήθεια 9 δισεκ. ευρώ το 2022–, καθώς και για το ζήτημα της διατροφικής ανασφάλειας, λόγω της αποκλεισμού των εξαγωγών σιτηρών από την Ουκρανία, που εκφράζονται φόβοι πως θα προκαλέσει κρίση στην Αφρική.
Στην ημερήσια διάταξη θα βρίσκεται επίσης η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, στην οποία η ΕΕ θέλει να διαδραματίσει βασικό ρόλο. Το Κίεβο υπολόγιζε πρόσφατα ότι οι ζημίες που έχει υποστεί εξαιτίας της καταστροφής δρόμων και άλλων υποδομών ανέρχονται σε κάπου 600 δισεκ. δολάρια.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΚυρ. Μητσοτάκης: Ευρωπαϊκή λύση απαιτεί το πρόβλημα της ενεργειακής ακρίβειας
Κυβερνητικές πηγές επιβεβαιώνουν πως κατά τις παρεμβάσεις του ο Έλληνας πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, θα επαναλάβει την πρόταση του για τη λήψη μέτρων στην κατεύθυνση του εξορθολογισμού της αγοράς, ώστε να μειωθεί η τελική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας που φθάνει στον καταναλωτή. Τα ίδια πρόσωπα, υπενθυμίζουν, εξάλλου, πως η κυβέρνηση έχει θέσει σε εφαρμογή το δικό της εθνικό σχέδιο στήριξης, που προβλέπει αυξημένες επιδοτήσεις για το ρεύμα για τον Μάιο και τον Ιούνιο καθώς και αναδρομική επιστροφή έως και 600 ευρώ στους τραπεζικούς λογαριασμούς των καταναλωτών με εισόδημα μέχρι 45.000 ευρώ για τις αυξήσεις, που δεν επιδοτήθηκαν το διάστημα Δεκεμβρίου 2021-Μαΐου 2022.
Επιπλέον, το εθνικό σχέδιο στήριξης προβλέπει την έμμεση κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής με τον μηχανισμό που θα τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιουλίου και ο οποίος θα μειώσει τις αυξήσεις στο ηλεκτρικό ρεύμα κατά 70-90%. Ωστόσο, και πέραν των παρεμβάσεων σε εθνικό επίπεδο, η Ελλάδα θα εξακολουθήσει, όπως επιβεβαιώνουν κυβερνητικά στελέχη, να διεκδικεί ευρωπαϊκή λύση καθώς, όπως επανειλημμένα έχει πει ο πρωθυπουργός, πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα που απαιτεί ευρωπαϊκή λύση. Στο πλαίσιο αυτό, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να υπογραμμίσει ότι η μεγάλη εικόνα της ανάγκης απεξάρτησης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα δεν πρέπει να να επισκιάσει τη συζήτηση για την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων προκειμένου να μπει φρένο στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και να ανακουφιστούν οι πολίτες.
Συναφείς με τα προαναφερθέντα είναι και οι τελευταίες προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την ενέργεια και το RepowerEU, οι οποίες κατά την Αθήνα κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση. Σημειώνεται, δε, ότι η Ελλάδα μπορεί ακόμη να αντλήσει πρόσθετα κεφάλαια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ρύπων (ETS), καθώς και από τα αδιάθετα δάνεια του RRF, ωστόσο, αυτές οι προτάσεις διευκρινίζεται ότι δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψιν την ανάγκη στήριξης των καταναλωτών.
Στο μέτωπο της τουρκικής προκλητικότητας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να ενημερώσει τους ομολόγους του για την κλιμάκωση από την πλευρά της γειτονικής χώρας και την έξαρση της τουρκικής προκλητικότητας, καθώς και για τον κίνδυνο κλιμάκωσης της έντασης στην περιοχή, σε μια κρίσιμη συγκυρία που το τελευταίο που χρειάζεται είναι ακόμη μια εστία έντασης σε ένα ήδη φορτισμένο γεωπολιτικά ευρωπαϊκό τοπίο. Αναμένεται, μάλιστα, να τονίσει πως η Ελλάδα είναι πάντα υπέρ του διαλόγου, όμως η παραβίαση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων δεν θα γίνει αποδεκτή.