Εάν η Ευρώπη δεν μπορέσει να επανεξοπλιστεί, «τότε το παιχνίδι τελείωσε», δήλωσε η πρωθυπουργός Μέτε Φρέντερικσεν, η οποία ζήτησε οι αμυντικές δαπάνες να αποτελέσουν τη «νούμερο ένα» προτεραιότητα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η Δανία εγκατέλειψε τη λεγόμενη «τετράδα της λιτότητας» (Frugal Four) για να υιοθετήσει μια "πιο ευέλικτη" στάση απέναντι στον επταετή προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε η πρωθυπουργός της χώρας, Μέτε Φρέντερικσεν, επιμένοντας ότι ο επιτακτικός στόχος του επανεξοπλισμού του μπλοκ κατά της Ρωσίας θα πρέπει να υπερισχύει "όλων των άλλων προτεραιοτήτων".
"Ως Δανοί, θα είμαστε πάντα σκληροί στις διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό. Δεν θέλουμε να δαπανηθούν χρήματα για (ο,τιδήποτε) δεν είναι απαραίτητο για την Ευρώπη. Θα είμαστε λοιπόν σκληροί, αλλά το να είμαστε μέρος των λιτών τεσσάρων δεν είναι πλέον η κατάλληλη θέση για εμάς", δήλωσε την Τρίτη η Φρέντερικσεν, μιλώντας δίπλα στην πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα.
"Για μένα, το πιο σημαντικό πράγμα είναι να επανεξοπλιστεί η Ευρώπη. Αυτή είναι η αφετηρία μου και αυτό είναι το συμπέρασμά μου σε όλες τις συζητήσεις. Διότι αν η Ευρώπη δεν είναι σε θέση να προστατεύσει τους εαυτούς της και να αμυνθεί, τότε το παιχνίδι κάποια στιγμή τελειώνει", συνέχισε.
"Επομένως, ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης είναι για μένα το νούμερο ένα".
Η «τετράδα της λιτότητας» ήταν μια άτυπη ομάδα που αποτελούνταν από την Ολλανδία, την Αυστρία, τη Σουηδία και τη Δανία κατά τη διάρκεια των συνομιλιών του μπλοκ για τον προϋπολογισμό του 2020. Ο δημοσιονομικά συντηρητικός συνασπισμός, ο οποίος κατά καιρούς υποστηρίχθηκε από τη Φινλανδία, πίεσε σκληρά για να κρατήσει τις κοινές δαπάνες υπό έλεγχο, αντιτιθέμενος στο επεκτατικό όραμα που υποστήριζαν η Γαλλία και ο Νότος.
Η συμφωνία εξαρτιόταν από την ομοφωνία, πράγμα που σημαίνει ότι ένα "όχι" ήταν αρκετό για να την μπλοκάρει.
Η πίεση των τεσσάρων αποδείχθηκε καθοριστική για την αναδιαμόρφωση του ισοζυγίου του ταμείου ανάκαμψης COVID ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, μειώνοντας το μερίδιο των επιχορηγήσεων, οι οποίες καταβάλλονταν συλλογικά, και αυξάνοντας το μερίδιο των δανείων, τα οποία αποπληρώνονταν ατομικά.
Οι παρασκηνιακές κινήσεις της ομάδας εξετάστηκαν στενά από τα μέσα ενημέρωσης, εδραιώνοντας περαιτέρω το όνομά της. Οι επικριτές συχνά τους κατηγορούσαν ότι ήταν ασυμβίβαστοι και αναίσθητοι απέναντι στις ανάγκες των χωρών που επλήγησαν περισσότερο από την πανδημία.
Αντιμετωπίζοντας τη συμπεριφορά της Ρωσίας
Πέντε χρόνια αργότερα, οι Βρυξέλλες ετοιμάζονται για μια ακόμη ολομέτωπη, παρατεταμένη μάχη για την έγκριση του επόμενου κοινού προϋπολογισμού για την περίοδο 2028-2034, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναμένεται να παρουσιάσει την πρώτη πρόταση πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές.
Απλώς μην υπολογίζετε ότι η Δανία θα υποστηρίξει τις αρετές της λιτότητας, δήλωσε η Φρέντερικσεν.
"Την προηγούμενη φορά, είχαμε πρωταγωνιστικό ρόλο στους λιτούς τέσσερις. Την επόμενη φορά, θα έχουμε πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια άλλη ομάδα, επειδή τα πράγματα έχουν αλλάξει και ο κόσμος αλλάζει γρήγορα. Και πρέπει να βρούμε τις σωστές απαντήσεις σε όλες αυτές τις προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας", δήλωσε.
Η πρωθυπουργός υποστήριξε ότι η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει μετασχηματίσει ανεπανόρθωτα την οικονομική εξίσωση και ότι, ως εκ τούτου, "όλες οι άλλες προτεραιότητες και όλες οι άλλες αρχές" θα πρέπει να αποφασιστούν "αφού" το μπλοκ διευθετήσει το σχέδιο επανεξοπλισμού του.
Τον περασμένο μήνα, τα κράτη μέλη συμφώνησαν σε ένα πρόγραμμα χαμηλότοκων δανείων ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ για τη δραστική ενίσχυση των στρατιωτικών δαπανών σε όλο το μπλοκ. Το σχέδιο, με την ονομασία SAFE, αποτελεί το κύριο στοιχείο μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας, της "Ετοιμότητας 2030", για την κινητοποίηση έως και 800 δισεκατομμυρίων ευρώ.
"Για μένα, το αργότερο σημείο θα είναι το 2030, και ο χρόνος μας τελειώνει εξαιτίας της συμπεριφοράς της Ρωσίας", δήλωσε η ίδια, αναφερόμενη στην εκτιμώμενη ημερομηνία μέχρι την οποία το Κρεμλίνο θα μπορούσε να έχει τις απαραίτητες δυνατότητες για να επιτεθεί σε μια χώρα του ΝΑΤΟ.
"Λόγω της συμπεριφοράς της Ρωσίας, λόγω όλων των απειλών κατά της Ευρώπης και μιας πολύ αβέβαιης κατάστασης για την Ευρώπη και ενός πολύ ανασφαλούς κόσμου, τότε χρειαζόμαστε έναν νέο προϋπολογισμό".
Η Δανία δεν είναι η μόνη που αλλάζει τον τόνο της.
Η Φινλανδία και η Σουηδία, οι οποίες υπέβαλαν αίτηση για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ μετά την έναρξη του απρόκλητου πολέμου της Ρωσίας, έχουν επίσης μαλακώσει τη στάση τους έναντι του προϋπολογισμού της ΕΕ, προτρέποντας το μπλοκ να σκεφτεί ευρύτερα για να ενισχύσει τις αμυντικές επενδύσεις και την υποστήριξη προς το Κίεβο.
Η Ολλανδία, αντιθέτως, έχει επιμείνει στη θέση της για να καταρρίψει κάθε ιδέα για "ευρωομόλογα" ή κοινό δανεισμό. Η Γερμανία, η οποία δεν συμμετείχε επισήμως στους "λιτούς τέσσερις" αλλά είχε παρόμοιες απόψεις, απέκλεισε επίσης το μόνιμο κοινό χρέος σε επίπεδο ΕΕ.
Μιλώντας εξ ονόματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Ρομπέρτα Μέτσολα συμφώνησε με την Φρέντερικσεν σχετικά με την ανάγκη ευελιξίας και ευκινησίας, αλλά τόνισε ότι μια πολιτική προτεραιότητα δεν πρέπει να αποβεί εις βάρος άλλων κρίσιμων χρηματοδοτικών φακέλων.
"Αυτό που δεν θα θέλαμε είναι να τα βάλουμε όλα σε ένα ή δύο προγράμματα και να ξεχάσουμε όλα τα άλλα", δήλωσε η Μέτσολα. "Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να καταλήξουμε σε έναν συμβιβασμό".
Η Δανία θα αναλάβει την εξάμηνη προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ την 1η Ιουλίου.