Προειδοποιήσεις για «στρατηγική εξάρτηση» εάν δεν επενδυθούν επαρκή κονδύλια σε άμυνα και διάστημα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Η ευρωπαϊκή αμυντική, διαστημική και βιομηχανία ασφαλείας προειδοποιεί πως τα 13 δισεκατομμύρια ευρώ που έχουν προβλεφθεί για την άμυνα και ασφάλεια στο τρέχον Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (2021–2027) δεν επαρκούν για να προστατεύσουν την Ευρώπη από σοβαρές απειλές.
Σύμφωνα με έγγραφο θέσεων της Ένωσης Αεροναυπηγικών, Ασφαλείας και Αμυντικών Βιομηχανιών της Ευρώπης (ASD), που δημοσιεύθηκε λίγο πριν την πρόταση της Κομισιόν για το επόμενο μακροπρόθεσμο σχέδιο προϋπολογισμού, ζητείται η δημιουργία επενδυτικών κεφαλαίων που να ανταποκρίνονται «στην κλίμακα της φιλοδοξίας και στην αμεσότητα της πρόκλησης».
Οι ηγέτες του κλάδου προτείνουν την κατανομή περίπου 150 δισ. ευρώ για την άμυνα και την ασφάλεια στην επόμενη επταετία, από το 2028 και μετά.
Παρά τις παροτρύνσεις της ΕΕ προς τα κράτη μέλη να ενισχύσουν τις εθνικές αμυντικές δαπάνες και την πρόταση ενός σχεδίου επανεξοπλισμού ύψους 800 δισ. ευρώ, η πρόοδος παραμένει κατώτερη των προσδοκιών.
«Παρά τις πρόσφατες αυξήσεις, ο σημερινός ρυθμός επενδύσεων και προμηθειών άμυνας στην Ευρώπη δεν επαρκεί για να αντιμετωπιστούν ακραία στρατιωτικά ενδεχόμενα», προειδοποιεί η ASD.
Με το βλέμμα στην αλλαγή προτεραιοτήτων των ΗΠΑ προς την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού και υπό τη σκιά της ρωσικής απειλής, οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες υποστηρίζουν πως τουλάχιστον 100 δισ. ευρώ πρέπει να διατεθούν μόνο για την άμυνα, προκειμένου να αρχίσει η αποκατάσταση της ευρωπαϊκής αμυντικής βάσης – μετά από δεκαετίες υποχρηματοδότησης, που δημιούργησαν ένα «έλλειμμα άμυνας» ύψους 600 δισ. ευρώ κατά την περίοδο της λεγόμενης «ειρηνευτικής μερίδας».
Η τελική δομή του επόμενου προϋπολογισμού της ΕΕ δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί, όμως σύμφωνα με διαρροές που έχει στη διάθεσή του το Euronews, η Κομισιόν αναμένεται να προτείνει ένα νέο, ενιαίο Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανταγωνιστικότητας (European Competitiveness Fund - ECF), το οποίο θα συγχωνεύσει έως και 14 υπάρχοντες δημοσιονομικές γραμμές, περιλαμβάνοντας προγράμματα για την άμυνα, τον διαστημικό τομέα και την τεχνολογία.
Στο νέο ταμείο θα ενταχθούν μεταξύ άλλων το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας, το πρόγραμμα Act in Support of Ammunition Production, η πρωτοβουλία IRIS², το InvestEU, το EU4Health, το πρόγραμμα LIFE, και άλλα.
Το ECF θα περιλαμβάνει επίσης μια ρήτρα ευρωπαϊκής προτεραιότητας, ώστε να προωθηθεί η αυτονομία της Ένωσης σε κρίσιμους τομείς όπως η ψηφιακή τεχνολογία, η ασφάλεια, ο διαστημικός τομέας, η βιοτεχνολογία και η άμυνα.
Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο συγχώνευσης των δύο μεγαλύτερων κονδυλίων της ΕΕ – της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και της Πολιτικής Συνοχής – σε ένα ενιαίο προγραμματικό πλαίσιο, με το ECF να διαδραματίζει υποστηρικτικό ρόλο στις αυξανόμενες ανάγκες σε άμυνα και ασφάλεια.
Η ευρωπαϊκή βιομηχανία ζητά επιπλέον 40 έως 60 δισ. ευρώ για έργα στο διάστημα και 23,5 δισ. ευρώ για την πολιτική αεροπορία, προειδοποιώντας ότι η χρόνια υποχρηματοδότηση μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερήσεις, απώλεια ικανοτήτων και αύξηση των εξαρτήσεων.
Ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Άμυνα και το Διάστημα, Άντριους Κουμπίλιους, δήλωσε στο Euronews ότι ο επόμενος μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός θα πρέπει να περιλαμβάνει περισσότερη χρηματοδότηση για διαστημικά προγράμματα, ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τις ΗΠΑ και να ενισχυθεί η στρατηγική αυτονομία της ΕΕ.
Παρότι απέφυγε να αναφερθεί σε συγκεκριμένα ποσά λόγω των διαπραγματεύσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη, παραδέχθηκε ότι η διατήρηση των υπαρχόντων διαστημικών υποδομών θα κοστίσει περισσότερα από τα 17 δισ. ευρώ που έχουν ήδη προβλεφθεί.
«Αν δεν ξεκινήσουμε σύντομα την ανάπτυξη αυτών των έργων, το 2035 μπορεί να βρεθούμε σε μια εξαιρετικά δυσμενή θέση», προειδοποίησε ο Επίτροπος.