Στη Σύνοδο Κορυφής για τη Διεύρυνση του Euronews στις 4 Νοεμβρίου θα συμμετάσχουν κορυφαίοι ηγέτες της ΕΕ και των υποψήφιων χωρών που θα συζητήσουν ζωντανά από τις Βρυξέλλες το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Όλα είναι έτοιμα την παραμονή της Συνόδου Κορυφής του Euronews για τη Διεύρυνση της ΕΕ, την πρώτη σε απευθείας τηλεοπτικής μετάδοση που συγκεντρώνει τους ηγέτες της ΕΕ και των υποψήφιων χωρών για συζητήσεις σχετικά με το μέλλον της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Η πρωτοπόρα σύνοδος κορυφής, που θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 4 Νοεμβρίου στις Βρυξέλλες, θα σηματοδοτήσει μια καθοριστική στιγμή για την πολιτική διεύρυνσης της ΕΕ στην καρδιά της Ευρώπης, καθώς οι ηγέτες της ηπείρου συγκεντρώνονται για να συζητήσουν την επέκταση του μπλοκ των 27 μελών προς τα ανατολικά και νοτιοανατολικά.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, επιβεβαίωσε τη συμμετοχή του σε μια σπουδαία σύνοδο ηγετών που θα καθορίσει το μέλλον της ευρωπαϊκής διεύρυνσης.
Στη σύνοδο κορυφής θα συμμετάσχουν οι πρόεδροι της Μολδαβίας και της Σερβίας, η Μάια Σάντου και ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς και τρεις πρωθυπουργοί που εκπροσωπούν τα Δυτικά Βαλκάνια: Έντι Ράμα της Αλβανίας, Μιλόικο Σπάγιτς του Μαυροβουνίου και Κριστιάν Μιτσκότσκιτης Βόρειας Μακεδονίας, καθώς και η Ευρωπαία Επίτροπος για τη Διεύρυνση, Μάρτα Κος.
Η συγκέντρωση αποτελεί πρωτοβουλία του Euronews να ενισχύσει τις φωνές των υποψήφιων χωρών σε μια στιγμή που η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, έχει επανεκκινήσει τη διαδικασία, επαναπροσδιορίζοντας τη διεύρυνση ως επανένωση της Ευρώπης».
Η σύνοδος κορυφής θα αποτελέσει μια πρώτη ευκαιρία σε τέτοιου είδους πλατφόρμα για τους ηγέτες των υποψήφιων χωρών να εκφράσουν τις δικές τους προοπτικές για το ταξίδι της διεύρυνσης, από την αποφασιστικότητα της Μολδαβίας εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία έως τη δεκαετή αναμονή των Δυτικών Βαλκανίων για ένταξη, με τον κάθε ηγέτη να φέρνει τις δικές του απόψεις για το πώς γίνεται αντιληπτή η διεύρυνση από τη σκοπιά του έθνους του και τι θα φέρει ο δρόμος μπροστά.
Η διαδικασία της διεύρυνσης δεν είναι ένα αφηρημένο θέμα και η πορεία της επηρεάζει εκατομμύρια Ευρωπαίους, γι' αυτό και μέσω των προοπτικών τους οι ηγέτες θα μεταφέρουν επίσης τις ελπίδες και τα όνειρα των εθνών τους και τις φωνές των λαών τους στη συζήτηση.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι συμμετέχοντες στη σύνοδο κορυφής;
Μετά τον ολοκληρωτικό πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία και αντιμετωπίζοντας ταχύτατες γεωπολιτικές αλλαγές, οι Βρυξέλλες έχουν δώσει νέα ώθηση στις συζητήσεις για τη διεύρυνση, θεωρώντας τη διαδικασία ως κλειδί για την ασφάλεια, την οικονομική ισχύ και τις δημοκρατικές αξίες της Ευρώπης.
Ωστόσο, για κάθε ελπιδοφόρο μέλος της ΕΕ, η πορεία αυτή συνοδεύεται από διαφορετικές προκλήσεις: Η Ουκρανία υπέβαλε αίτηση για ένταξη μόλις τέσσερις ημέρες μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022 και πέτυχε το καθεστώς υποψήφιας χώρας σε τέσσερις μήνες χωρίς προηγούμενο, ενώ η χώρα συνεχίζει να αντιμετωπίζει την πρόκληση της διενέργειας μεταρρυθμίσεων στην ΕΕ, ενώ παράλληλα υπερασπίζεται την επιθετικότητα της Μόσχας.
Η Μολδαβία ακολούθησε το παράδειγμα της Ουκρανίας, υποβάλλοντας αίτηση μία εβδομάδα αργότερα, τον Μάρτιο του 2022, και λαμβάνοντας ταυτόχρονα καθεστώς υποψήφιας χώρας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμένει ότι η Μολδαβία θα ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις έως το 2027, κινούμενη "ίσως δύο φορές πιο γρήγορα" από τις τυπικές υποψήφιες χώρες.
Η πρόεδρος Μάια Σάντου έχει υπερασπιστεί την πορεία της χώρας της προς την ΕΕ παρά τις υβριδικές παρεμβάσεις της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων των προσπαθειών χειραγώγησης των πρόσφατων εκλογών και των συνταγματικών δημοψηφισμάτων.
Η Σερβία διαπραγματεύεται από το 2014, αφού υπέβαλε αίτηση το 2009, αλλά αντιμετώπισε πτώση της δημόσιας υποστήριξης από πάνω από 70% στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σε περίπου 40% σήμερα. Ωστόσο, τόσο το Βελιγράδι όσο και οι Βρυξέλλες έχουν επαναλάβει ότι η θέση της Σερβίας είναι στο μπλοκ.
Ο Αλβανός πρωθυπουργός Έντι Ράμα, ο οποίος δήλωσε τον Σεπτέμβριο ότι "για πρώτη φορά στην ιστορία μπορούμε να επιλέξουμε ελεύθερα σε ποια αυτοκρατορία θέλουμε να ανήκουμε ... στην αυτοκρατορία των δικαιωμάτων, των αξιών, της ασφάλειας και της προστασίας", έχει σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο το τελευταίο διάστημα μετά την αίτηση ένταξής της το 2009 και είναι πλέον ένας από τους πρωτοπόρους, με επίσημο στόχο να ενταχθεί έως το 2030.
Το Μαυροβούνιο ηγείται όλων των υποψηφίων με όλα τα 33 κεφάλαια να έχουν ανοίξει και επτά να έχουν κλείσει προσωρινά από την έναρξη των διαπραγματεύσεων το 2012. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Σπάγιτς στοχεύει να ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις έως το 2026 και να επιτύχει την ένταξη στην ΕΕ έως το 2028.
Η Βόρεια Μακεδονία περίμενε περισσότερο από όλους, υπέβαλε αίτηση το 2004, αλλά στη συνέχεια αντιμετώπισε διαδοχικά εμπόδια λόγω γειτονικών διαφορών. Μετά την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας με την Ελλάδα μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών του 2019, η Βουλγαρία μπλόκαρε τις διαπραγματεύσεις σχετικά με την αναγνώριση της μειονότητάς της, τη γλώσσα και την ερμηνεία της κοινής ιστορίας - ένα σημαντικό εμπόδιο που δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί, καθώς η δημόσια υποστήριξη για την ένταξη στην ΕΕ επίσης μειώθηκε.
Η σύνοδος κορυφής του Euronews θα αποτελέσει το κλειδί για το μέλλον της Ευρώπης
Η χρονική συγκυρία της συνόδου κορυφής του Euronews συμπίπτει με την παρουσίαση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή της δέσμης μέτρων διεύρυνσης 2025 - μια ετήσια αξιολόγηση της προόδου των υποψήφιων χωρών που θα δώσει τον τόνο για το επόμενο έτος.
Η εκδήλωση πραγματοποιείται επίσης σε μια περίοδο κατά την οποία οι περισσότεροι Ευρωπαίοι τάσσονται υπέρ της διεύρυνσης του μπλοκ των 27 μελών: πρόσφατη δημοσκόπηση του Ευρωβαρόμετρου δείχνει ότι το 56% των πολιτών της ΕΕ υποστηρίζει τη διεύρυνση, με ιδιαίτερα ισχυρή υποστήριξη από τους νεότερους Ευρωπαίους.
Η σύνοδος κορυφής θα διερευνήσει τα οφέλη της διεύρυνσης της ΕΕ: πρόσβαση σε νέες αγορές εκατομμυρίων καταναλωτών, παγκόσμια επέκταση της πολιτικής επιρροής της ΕΕ και ενίσχυση της δημοκρατίας και των ευρωπαϊκών αξιών σε ολόκληρη την ήπειρο.
Αυτό που κάνει τη σύνοδο κορυφής του Euronews να ξεχωρίζει είναι η δέσμευσή της για διάλογο πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ των ηγετών των υποψήφιων χωρών και των υπευθύνων λήψης αποφάσεων της ΕΕ.
Η τηλεοπτική μορφή θα επιτρέψει σε όλους τους απανταχού Ευρωπαίους να παρακολουθήσουν μια άμεση και ειλικρινή συζήτηση για τις προκλήσεις, τις προσδοκίες και τις ευκαιρίες της διεύρυνσης.
Το Euronews θα μεταδώσει ζωντανά τη Σύνοδο Κορυφής για την Ευρωπαϊκή Διεύρυνση στις τηλεοπτικές και ψηφιακές πλατφόρμες του, συμπεριλαμβανομένου του YouTube, από τις 2 μ.μ. έως τις 5 μ.μ. CET (3 το μεσημέρι με 6 το απόγευμα ώρα Ελλάδας/Κύπρου) την Τρίτη, 4 Νοεμβρίου.