Τόνι Μπλερ: «Να αλλάξουμε την ισορροπία δυνάμεων υπέρ της αντιπολίτευσης»

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Για πρώτη φορά από το ξεκίνημα της εμφύλιας σύρραξης στη Συρία, οι αντιμαχόμενες πλευρές βρίσκονται μαζί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ενώ οι κρίσιμες συνομιλίες της Γενεύης βρίσκονται σε εξέλιξη, ο εκπρόσωπος του Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή ( ΗΠΑ, Ρωσία, Ευρωπαϊκή Ένωση, ΟΗΕ) και πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ σχολιάζει τις προοπτικές και τις προκλήσεις του διαλόγου, μιλώντας στο euronews και τη δημοσιογράφο Σάρα Τσάπελ.

euronews: Οι προσδοκίες από τις συνομιλίες της Γενεύης 2 δεν είναι υψηλές. Αναμένετε αποτελέσματα ως το τέλος της εβδομάδας;

Τόνι Μπλερ: Προφανώς η κατάσταση στο πεδίο των μαχών είναι πολύπλοκη. Και έτσι θα παραμείνει πιθανότατα, εκτός και αν οι πιέσεις προς τον πρόεδρο Άσαντ για μια συμφωνία στο έδαφος ενταθούν. Αλλιώς η εξεύρεση λύσης θα είναι δύσκολη υπόθεση.

euronews: Πως πιστεύετε ότι μπορεί να μεσολαβήσει η διεθνής κοινότητα για να φέρει κοντά τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές;

Τόνι Μπλερ: Τους τελευταίους έξι με εννέα μήνες, η κατάσταση έχει αντιστραφεί υπέρ του καθεστώτος. Λαμβάνουν προφανώς βοήθεια από το Ιράν και την Χεζμπολάχ, η οποία δρα στο πεδίο των μαχών και δίνει στην κυβέρνηση επιχειρησιακές δυνατότητες που δεν είχε τα τελευταία χρόνια. Για το λόγο αυτό πιστεύω ότι η Δύση πρέπει να βρει τρόπο να βελτιώσει τη θέση της αντιπολίτευσης, ώστε η διαπραγμάτευση να γίνεται επί ίσοις όροις.

Ο παράγοντας ωστόσο που περιπλέκει τα πράγματα είναι, ότι η αντιπολίτευση διαθέτει στους κόλπους της στοιχεία που μας δυσαρεστούν, ομάδες συνδεόμενες με την Αλ Κάιντα και άλλους τζιχαντιστές μαχητές. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία των Σύρων επιθυμεί μια λογική λύση και έχει συνειδητοποιήσει ότι οι αντιμαχόμενες θρησκευτικές ομάδες πρέπει να ζήσουν μαζί ειρηνικά, κάτι που δεν συμβαίνει τώρα. Όμως δεν έχουν τη δύναμη να επιβάλλουν τη γνώμη τους.

euronews: Πιστεύετε ότι η Μεγάλη Βρετανία και οι άλλες δυτικές δυνάμεις πρέπει να εξοπλίζουν τους αντάρτες. Είναι αυτό εφικτό λόγω της διαίρεσης στους κόλπους της αντιπολίτευσης;

Τόνι Μπλερ: Το πρώτο ερώτημα στο οποίο καλούμαστε να απαντήσουμε, είναι σε ποιο βαθμό είμαστε διατεθειμένοι να επέμβουμε για να αλλάξουμε την ισορροπία δυνάμεων στο πεδίο των μαχών. Θεωρώ ότι πρέπει να είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε. Εδώ και δυο χρόνια υποστηρίζω, ότι θα έπρεπε να δημιουργήσουμε μια ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, όχι μόνο για να προστατεύσουμε τον άμαχο πληθυσμό, αλλά και για να στείλουμε ένα μήνυμα στο καθεστώς, ότι δεν μπορεί να κρατάει τον έλεγχο της χώρας, σκοτώνοντας αμάχους.

euronews: Γίνετε λόγος για 100.000 νεκρούς και για τη μεγάλη κρίση προσφύγων. Πιστεύετε ότι η διεθνής κοινότητα φέρει ευθύνη λόγω της αδράνειας που επιδεικνύει;

Τόνι Μπλερ: Γνωρίζω από την θητεία μου ως πρωθυπουργός, πόσο δύσκολες είναι αυτές οι αποφάσεις. Μια επέμβαση δημιουργεί άλλα προβλήματα, όπως αποδείχθηκε στην περίπτωση του Ιράκ και του Αφγανιστάν. Από τη μια, αν δεν επέμβεις, το πρόβλημα δεν λύνεται από μόνο του.

Το πρόβλημα δημιουργείται πάντα, όταν προκύπτει ο ακόλουθος συνδυασμός. Από τη μια, ένα δικτατορικό καθεστώς, που είναι έτοιμο να χρησιμοποιήσει βία απέναντι στον άμαχο πληθυσμό, και από την άλλη, ακραίες ομάδες, που υποστηρίζονται είτε από το Ιράν, αν πρόκειται για σιίτες, είτε από την αλ Κάιντα, αν είναι σουνίτες. Όταν προκύπτει αυτός ο συνδυασμός, είναι εξαιρετικά δύσκολο να λάβει κανείς τις απαραίτητες αποφάσεις για την επίλυση της κρίσης. Η Δύση είναι διστακτική στο να προχωρήσει και αντιλαμβάνομαι τους λόγους. Αλλά σήμερα αντιλαμβανόμαστε τις σοβαρότατες συνέπειες της μη επέμβασης.

euronews: Που οφείλεται η σιωπή της Δύσης;

Τόνι Μπλερ: Είναι απλό. Γιατί η κρίση είναι περίπλοκη! Γνωρίζουμε ότι η Χεζμπολάχ είναι αποφασισμένη να θυσιάζει εκατοντάδες μαχητές καθημερινά και να μην υποχωρεί. Όταν έχεις απέναντί σου τέτοιους ανθρώπους, τότε έρχεται η αιματοχυσία.

Έτσι εξηγείται μάλιστα γιατί τα ακραία στοιχεία της αντιπολίτευσης στην Συρία κυριαρχούν στο πεδίο των μαχών. Γιατί είναι έτοιμοι να πεθάνουν.
Έτσι γίνονται δύσκολος αντίπαλος.

Αξιολογώντας κανείς τι συμβαίνει, καταλαβαίνει ότι πρόκειται για μια μάχη μεταξύ των ανοιχτόμυαλων, που πιστεύουν σε μια μοντέρνα κοινωνία και οικονομία, από τη μια, και των διαφόρων εξτρεμιστών από την άλλη, που έχουν μια διαστρεβλωμένη αντίληψη για τη θρησκεία. Αυτές είναι οι αντιμαχόμενες πλευρές. Αυτό που είναι σημαντικό να καταλάβουμε εμείς στη Δύση είναι ότι βρισκόμαστε το πλευρό των αξιοπρεπών ανθρώπων, που αποτελούν μεν πλειοψηφία. αλλά δεν είναι οργανωμένοι ούτε πρόθυμοι να δώσουν τη ζωή τους.

euronews: Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή, αν η συριακή κρίση επιδεινωθεί;

Τόνι Μπλερ: Πιστεύω ότι οι επιπτώσεις θα είναι καταστροφικές και δεν θεωρώ ότι θα περιοριστούν στην περιοχή. Γι’ αυτό η κρίση είναι σοβαρότατη. Δεν αφορά άλλωστε συγκεκριμένες χώρες, όπως βλέπουμε σήμερα στο Ιράκ.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ο Λίβανος και προφανώς χώρες όπως η Ιορδανία, που αντιστέκονται σθεναρά στην κρίση, θα βρεθούν υπό τρομερή πίεση. Αλλά υπο πίεση θα βρεθούν και χώρες μακριά από την περιοχή. Υπάρχουν χιλιάδες Βρετανοί πολίτες που πηγαίνουν να πολεμήσουν στην Συρία. Είναι Βρετανοί και θα επιστρέψουν. Υπάρχουν πολλοί περισσότεροι Μουσουλμάνοι στην Ευρώπη. Άρα, έχουμε μπροστά μας δύσκολες προκλήσεις και κατανοώ πλήρως τη θέση της σημερινής ηγεσίας.

euronews: Θα ήθελα τέλος να αναφερθώ στο Ιράν και την πρόσκληση του ΟΗΕ προς την Τεχεράνη για να παραστεί στις συνομιλίες της Γενεύης 2. Ο πρόεδρος Χασάν Ροχανί μιλώντας χθες στο euronews δήλωσε ότι η απόσυρση της πρότασης υποβαθμίζει την εξουσία του οργανισμού. Συμφωνείτε;

Τόνι Μπλερ: Πρόκειται για πολύπλοκες διπλωματικές κινήσεις. Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ προφανώς θεώρησε ότι το Ιράν προσέρχεται δεχόμενο συγκεκριμένους όρους, αλλά η Τεχεράνη εκκινούσε από διαφορετική βάση, που ήταν απαράδεκτη για τη συριακή αντιπολίτευση.

Κατανοώ λοιπόν την παρεξήγηση. Ειλικρινά δεν νομίζω ότι το θέμα είναι αν το Ιράν προσκλήθηκε ή όχι. Το θέμα είναι πως θα αλλάξουμε την ισορροπία δυνάμεων στο έδαφος ώστε ο πρόεδρος Άσαντ να συμφωνήσει σε μια μετάβαση.

euronews: Άρα θεωρείτε ότι μπορεί να βρεθεί λύση χωρίς την εμπλοκή του Ιράν;

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Τόνι Μπλερ: Το Ιράν εμπλέκεται ούτως ή άλλως. Είναι ευκολότερο να το λες όταν δεν έχεις την ευθύνη, αλλά το Ιράν εμπλέκεται, και αν υπάρξει λύση, πρέπει να τους στείλουμε και αυτοί να λάβουν τα σωστά μηνύματα. Αλλά το καθεστώς Άσαντ και η κυβέρνηση του Ιράν τεστάρουν τώρα το βαθμό της αποφασιστικότητας που υπάρχει στη δική μας πλευρά και πρέπει να σιγουρευτούν ότι υπάρχει. Και αυτό θα είναι το πιο σημαντικό.

euronews: Προσωπικά θα επιθυμούσατε ενεργότερο ρόλο για να βοηθήσετε το συριακό λαό;

Τόνι Μπλερ: Όχι, προτιμώ να αφήσω το ρόλο αυτό στους διαπραγματευτές. Αυτό που συμβαίνει σήμερα στη Συρία είναι εξοργιστικό και τα ανοιχτά ζητήματα επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τα δυτικά συμφέροντα στην περιοχή. Οι άνθρωποι που ηγούνται της διαπραγμάτευσης, όπως ο κύριος Μπραχίμι, είναι εξαιρετικά έμπειροι και ικανοί. Τους εύχομαι καλή τύχη.