ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο Μεξικό έχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αποψίλωσης στον κόσμο. Χάνει περίπου 330.000 εκτάρια δάσους ετησίως λόγω της παράνομης υλοτομίας και της μετατροπής των δασών σε πιο επικερδείς χρήσεις γης, όπως η γεωργία, ο τουρισμός, τα ορυχεία και την αστική επέκταση.
Παρά το γεγονός ότι, το Μεξικό παρουσιάζει μερικές από τις καλύτερες πρακτικές της αειφόρου διαχείρισης των δασών, όπως στην κοινότητα Ιξτλάν ντε Χουάρεθ στην Πολιτεία της Οαχάκα.
«Στην κοινότητα Ιξτλάν είναι πεπεισμένοι ότι το κλειδί για τη αειφόρο διαχείριση των δασών είναι η κοινοτική ιδιοκτησία του δάσους και το ξεκαθαρίζουν ευθύς εξαρχής.»,αναφέρει η Μόνικα Πίννα, απεσταλμένη του Euronews στο Μεξικό.
Πριν από τρεις δεκαετίες, οι Ινδιάνοι Ζαποτέκ της Ιξτλάν πάλεψαν και κέρδισαν το δικαίωμα να διαχειρίζονται ως κοινότητα το δάσος. Ήταν το τέλος των παραχωρήσεων της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και η αρχή της πιο προστατευτικής διαχείρισης. Ο Ρομουάλντο ήταν τότε πρόεδρος της υψηλότερης κοινότητας του οργανισμού, του Κομισαριάντο.
«Δεν υπάρχει αποψίλωση των δασών εδώ, επειδή η κοινότητα έχει μια δασική κουλτούρα. Αυτό σημαίνει ότι νοιαζόμαστε για τη διατήρηση των δασών και το κάνουμε αυτό με ελεγχόμενο τρόπο, γιατί το δάσος είναι ένας θησαυρός για μας, είναι μια πηγή εργασίας »,τονίζει ο comunero Ρομουάλντο Πατσέρο Παθ
Η κοινότητα του Ιξτλάν έχει περισσότερα από 19.000 εκτάρια δασών, εκ των οποίων σχεδόν 7.000 είναι υπό διατήρηση και περίπου 3.400 έχουν αξιοποιηθεί μετά από ένα αυστηρό σχέδιο διαχείρισης. Οι αποφάσεις λαμβάνονται από τους «Comuneros”, ιδιοκτήτες γης, μέσω της Γενικής Συνέλευσης και του Comisariado. Εργο της να διαβεβαιώσει ότι τα δέντρα κόβονται ακριβώς την κατάλληλη στιγμή για το δάσος και για την κοινότητα.
«Το δάσος έχει τις φάσεις αναπτυξής του και φτάνει σε ένα στάδιο ωρίμανσης. Θέλουμε να το αξιοποιήσουμε στην κατάλληλη ηλικία, όταν το ξύλο είναι καλής ποιότητας. Εμείς κόβουμε, αλλά την ίδια στιγμή παρέχουμε εγγυήσεις ότι ένα νέο δάσος θα αναπτυχθεί»,εξηγεί ο Χούλιο Ρουίθ Ακίνο υπάλληλος του τεχνικού τμήματος της κοινότητας Ιξτλάν Ντε Χουαρέθ.
Πρόκειται για μια καλή διαχείριση των ορεινών εκτάσεων. Κάθε χρόνο, η κοινότητα Ιξτλάν εκμεταλλεύεται περίπου 20.000 κυβικά μέτρα ξυλείας και προχωρεί στην αναδάσωση ακολουθώντας έναν ακριβή κύκλο.
Αυτά τα πεύκα φυτεύτηκαν πριν από πέντε χρόνια και σε 35 χρόνια θα μπορούσαν να φτάσουν σε ύψος μέχρι και τα 40 μέτρα πριν τα κόψουν.
«Αυτή είναι η περιοχή μας. Κόβουμε μια γραμμή 50 μέτρων, κατόπιν αφήνουμε άλλα 150 μέτρα για τους επόμενους κύκλους κοπής. Θα κόψουμε άλλα 50 μέτρα σε 10 χρόνια, άλλα 50 μέτρα σε 20 χρόνια, άλλα 50 σε 30 χρόνια. Σε 40 χρόνια η περιοχή που έχουμε εκμεταλλευτεί τώρα θα είναι έτοιμη εκ νέου για αξιοποίηση»,τονίζει ο Χούλιο Ρουίθ Ακίνο.
Το φυτώριο πεύκης της κοινότητας Ιξτλάν φροντίζει 400.000 δενδρύλλια από τον Ιανουάριο. Ο Απαρίτσιο και άλλους τρεις εργαζόμενοι έκανε ο ίδιος τη διαλογή 40 κιλών σπόρων για τη διασφάλιση της υγείας και της ποιότητας των νέων μελλοντικών περιφερειακών δασών.
«Θα φέρουμε αυτά τα φυτά στο δάσος κατά την έναρξη της εποχής των βροχών, τον Ιούλιο. Η περίοδος αναδάσωσης διαρκεί τρεις μήνες.»,αναφέρει ο Απαρίτσιο Μαρτίνεζ Πέρεζ, επικεφαλής του φυτωρίου πέυκης της Ιξτλάν.
Ταξιδέψαμε στην Πόλη του Μεξικό ώστε να καταλάβουμε τι έχει γίνει προκειμένου να αναπαράγουμε το παράδειγμα της κοινότητας Ιξτλάν.
Το Μεξικό ψήφισε ένα κομβικό νομο για την Κλιματική Αλλαγή το 2012 στο πλαίσιο της πρωτοβουλιας για τα δάση του διεθνούς οργανισμού GLOBE με στόχο την αειφόρο αναπτυξη.
Στους πρωτοστάτες της προώθησης του νόμου που έχει κατατάξει το Μεξικό μεταξύ των χωρών που προστατεύουν τα δάση και ο βουλευτής Ισένια Νολάσκο
«Αυτός ο γενικός νόμος για την κλιματική Αλλαγή είναι ακόμα στα χαρτιά. Ωστόσο είναι ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός και μια τεράστια προσπάθεια σε παγκόσμιο επίπεδο, επειδή είναι πολύ δύσκολο να εγκρίνει ένα τέτοιο νόμο η πλειοψηφία των κομμάτων »
«Έχουμε ήδη δει τα πρώτα επιτεύγματα. Ο νόμος αυτός βοήθησε να δημιουργηθεί ένα «Πράσινο Ταμείο», όπου η ομοσπονδιακή κυβέρνηση διοχετεύει τους πόρους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά της κλιματικής αλλαγής».
Ακόμα δεν έχει καθοριστεί με σαφήνεια πως και ποιος θα επωφεληθεί από το Πράσινο Ταμείο.Οι “Comuneros”, όπως ο Oscar, που είναι ο λογιστής της κοινότητας, διαμαρτύρονται για το νόμο που δεν παραπέμπει σε “κοινότητες”, αλλά μόνο οι «δήμους».Μια βασική λεπτομέρεια που θα τους επιτρέψει να έχουν πρόσβαση σε μελλοντικούς πόρους.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗOscar Méndez Pacheco, comunero «Αυτός ο νόμος δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα. Μέχρι στιγμής δεν έχουμε πάρει επιδότηση που προέρχεται από τα άλλα θεσμικά όργανα. Η βιώσιμη εκμετάλλευση των δασών μάς φέρνει οφέλη και το Κοινοβούλιό μας αποφασίζει πώς να τα χρησιμοποιήσουμε. Ένα μεγάλο ποσοστό επανεπενδύεται στην διατήρηση των δασών »,τονίζει ο comunero Οσκαρ Μέντεζ Πασέκο. Οι μεταρρυθμίσεις του 2012 ανοίγουν το δρόμο προς τις τοπικές κοινότητες να λαμβάνουν τα οφέλη που απορρέουν από οποιοδήποτε μελλοντικό καθεστώς αντιστάθμισης του άνθρακα (όπως ορίζει το πρόγραμμα REDD+ των Ηνωμένων Εθνών για τη μείωση εκπομπών αερίων από την αποψίλωση των δασών). Ένας στόχος που εξακολουθεί να αποτελεί ουτοπία.