Τριστάνος & Ιζόλδη: Η κορυφαία όπερα του Βάγκνερ στο Μέγαρο

Τριστάνος & Ιζόλδη: Η κορυφαία όπερα του Βάγκνερ στο Μέγαρο
Από Γιώργος Μητρόπουλος
Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια
Κοινοποιήστε το άρθροClose Button
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Μια μοναδική ίσως και ανεπανάληπτη ευκαιρία θα έχει τις επόμενες μέρες το ελληνικό κοινό που αγαπάει την όπερα. Για πρώτη φορά στην ιστορία της, η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει το αριστούργημα του Ρίχαρντ Βάγκνερ «Τριστάνος και Ιζόλδη». Η πανελλήνια παρουσίαση της διάσημης όπερας πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής στις 21, 28, 31 Ιανουαρίου και 4 Φεβρουαρίου.
Την Ορχήστρα και την Χορωδία της ΕΛΣ θα διευθύνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Οργανισμού, Μύρων Μιχαηλίδης, τη σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τα κοστούμια υπογράφει ο διακεκριμένος σε Ελλάδα και εξωτερικό Γιάννης Κόκκος, ενώ πρωταγωνιστούν εξαιρετικοί ξένοι μονωδοί, που έχουν δοκιμαστεί στην ερμηνεία των απαιτητικών ρόλων, που θεωρούνται από τους πιο δύσκολους του ρεπερτορίου.

Το έργο θεωρείται ότι άλλαξε δια παντός την ιστορία της μουσικής. Η σύνθεσή του ολοκληρώθηκε ανάμεσα στο 1857 και το 1859, ενώ η πρεμιέρα του δόθηκε στο Μόναχο το 1865. Ο Βάγκνερ το έγραψε επηρεαζόμενος από το έργο του φιλοσόφου Άρθουρ Σοπενχάουερ, αλλά και από την έντονα συναισθηματική του σχέση με την Ματθίλδη Βέζεντονκ. Ενδεικτικό της σημασίας του έργου είναι ότι επηρέασε άμεσα ή έμμεσα, όχι μόνο σπουδαίους συνθέτες της δυτικής μουσικής, όπως τους Μάλερ, Ρίχαρντ Στράους, Μπρίτεν, Ντεμπισί, Ραβέλ, Στραβίνσκι, αλλά και φιλοσόφους όπως ο Νίτσε, λογοτέχνες όπως ο Τόμας Μαν, συμβολιστές ποιητές του τέλους του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ου, αλλά ακόμα και σύγχρονους κινηματογραφιστές όπως ο Λαρς Φον Τρίερ.

Όπως σε όλα τα έργα του Ρίχαρντ Βάγκνερ, το κείμενο του είναι του ίδιου και βασίζεται σε μύθο πιθανώς κελτικής προέλευσης. Η πλοκή αφορά τον έρωτα του ιππότη Τριστάνου για την ιρλανδή πριγκίπισσα Ιζόλδη, την οποία φέρνει ως νύφη στο θείο του βασιλιά Μάρκο της Κορνουάλης. Κατά το ταξίδι της επιστροφής στο πλοίο, με αφορμή ένα μαγικό ποτό, Τριστάνος και Ιζόλδη εξομολογούνται τον έρωτά τους. Στην Κορνουάλη, κατά την απουσία του βασιλιά σε κυνήγι, συναντιούνται ερωτικά. Ο Μάρκος τους βρίσκει μαζί και σε συμπλοκή που ακολουθεί ο Τριστάνος τραυματίζεται θανάσιμα. Μεταφέρεται στον πύργο του στη Βρετάνη, όπου παραληρεί. Όταν η Ιζόλδη φτάνει κοντά του είναι πια αργά: ο Τριστάνος ξεψυχά στα χέρια της και εκείνη τον ακολουθεί καθώς οραματίζεται την παντοτινή ένωση μαζί του.

Ο σκηνοθέτης της παράστασης Γιάννης Κόκκος επισημαίνει: «Σε όλα τα έργα του παρελθόντος τίθεται η προβληματική των τριών χρόνων: της εποχής στην οποία ο συνθέτης -λιμπρετίστας τοποθετεί τη δράση, της εποχής στην οποία γράφηκε ή συντέθηκε το έργο μαζί με το ιστορικό της υπόβαθρο και, τέλος, της δικής μας εποχής, στην οποία υποδεχόμαστε το έργο. Πάνω στη σκηνή οι τρεις εποχές πρέπει να μπορούν να συνυπάρχουν μέσα από μία μορφή που θα εφευρεθεί. Εάν ευνοήσει κανείς μία όψη σε σχέση με τις άλλες δύο, περιορίζει την πρόσληψη του έργου. Επιχειρώ να ενώσω τα στοιχεία αυτά, προκειμένου να δημιουργηθεί μία αισθητική αποτελούμενη από τα τρία στοιχεία χρόνου στο πλαίσιο μιας μορφής, η οποία εκπλήσσει και ταυτόχρονα είναι προφανής. Για τον Τριστάνο οι τρεις εποχές συνυπάρχουν ταυτόχρονα σε όλα τα στοιχεία της παράστασης, στο σκηνικό χώρο, στα κοστούμια και στην κίνηση των ερμηνευτών. Ξαναβρίσκει κανείς τον απόηχο περασμένων χρόνων, ίχνη της φύσης, λάμψη από πανοπλίες, αντανακλάσεις νερού και έναν αριθμό από αναφορές που ανήκουν στο σημερινό κόσμο. (…) O Βάγκνερ δεν συνέθεσε συνειδητά ένα ψυχόδραμα, αλλά εργάστηκε βασισμένος σε βαθιά γνώση των συμβόλων και ως προς αυτό ο Τριστάνος πλησιάζει περισσότερο τη μυθολογική ανάλυση του Γιουνγκ, παρά του Φρόιντ. Ο Βάγκνερ δημιουργεί μία καθαρή, λιτή μορφή του μύθου του Τριστάνου, αφαιρώντας όλα τα περιττά στοιχεία της ιστορίας, αφήνοντας μόνο την ουσία του θρύλου. Συνέγραψε το ποίημά του με τον ίδιο τρόπο (…) Επιθυμώ να κρατήσω αυτή την πυκνότητα των εικόνων, διατηρώντας μία ισορροπία ανάμεσα σε αφαίρεση και ρεαλισμό. Ο Βάγκνερ είναι επίσης οραματιστής και θα επιχειρήσω να δώσω τόσο μία μινιμαλιστική όσο και μία μεγάλων διαστάσεων έκφραση σε αυτή την όψη. Η παράσταση δεν θα είναι μινιμαλιστική, εκτός από το γεγονός ότι θα εργαστώ μονάχα με εκείνα τα στοιχεία τα οποία θεωρώ απαραίτητα προκειμένου να αφηγηθώ την ιστορία, αφήνοντας χώρο στη φαντασία. Ο κόσμος του Τριστάνου είναι εσωτερικός, ένας κόσμος που βρίσκεται μέσα στο κεφάλι, ένας κόσμος σκοτεινών διαισθήσεων. Ο Βάγκνερ αγαπούσε τον αρχαιοελληνικό κόσμο κι εγώ θα προσπαθήσω να ανακαλύψω το σκοτάδι και τη βία πίσω από τη σαφήνεια, το παράλογο πίσω από το λογικό».

Ο γερμανός τενόρος Τόρστεν Κερλ, ο οποίος θα ερμηνεύσει τον ρόλο του Τριστάνου, έχει σημειώσει μια λαμπρή πορεία στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα του κόσμου σε Βιέννη, Νέα Υόρκη, Τόκιο, Μιλάνο, Βερολίνο, Λονδίνο, Δρέσδη, Αμβούργο, Γένοβα, Φλωρεντία, Όσλο, Ζυρίχη, Κολωνία, Αμβέρσα κ.ά. και θεωρείται ως ο πιο περιζήτητος «ηρωικός τενόρος» διεθνώς. Το ρεπερτόριό του επικεντρώνεται κυρίως στους πρωταγωνιστικούς ήρωες των βαγκνερικών αριστουργημάτων (Έρικ, Λόενγκριν, Πάρσιφαλ, Τανχώυζερ, Τριστάνος, Ζίγκφριντ). Έχοντας συνεργαστεί με κορυφαίους μαέστρους και με πλούσια δισκογραφία στο ενεργητικό του, το 2000 κέρδισε βραβείο Grammy.

Στον ρόλο της Ιζόλδης η κορυφαία Δανέζα σοπράνο Αν Πέτερσεν, η οποία έχει εισπράξει τις αποθεωτικές κριτικές του διεθνή τύπου ως «ιδανική Ιζόλδη». Η θεαματική της πορεία περιλαμβάνει επιτυχημένες εμφανίσεις σε σπουδαία λυρικά θέατρα όπως η Σκάλα του Μιλάνου, η Βασιλική Όπερα του Λονδίνου, η Όπερα του Παρισιού κ.ά. Στον συγκεκριμένο ρόλο πραγματοποίησε το θεαματικό ντεμπούτο της τον Απρίλιο του 2011 στην Όπερα της Λυών σε μια «θρυλική» παραγωγή όπου τη σκηνοθεσία κρατούσε η ανατρεπτική ομάδα των Καταλανών Λα Φούρα ντελ Μπάους. Τον Απρίλιο του 2015 θα ερμηνεύσει την Ελίζαμπεθ στον Τάνχωυζερ στην Κρατική Όπερα του Βερολίνου, μια παραγωγή ήδη sold out, σε σκηνοθεσία της ιέρειας του μοντέρνου χορού Σάσα Βαλτς και σε μουσική διεύθυνση του διάσημου αρχιμουσικού Ντάνιελ Μπάρενμποϊμ, με τον οποίο έχει μακροχρόνια συνεργασία.

H Σουηδέζα Καταρίνα Νταλάυμαν, η οποία θα ερμηνεύσει τον ρόλο της Μπρανγκαίνε, θεωρείται αυτή τη στιγμή ως μία από τις πιο απαιτητικές δραματικές σοπράνο στο παγκόσμιο οπερατικό στερέωμα, με ειδίκευση στον Βάγκνερ και στον Στράους. Έχει ερμηνεύσει επανειλημμένως και με αξιοσημείωτη επιτυχία την Κούντρι στον Πάρσιφαλ, την Ελίζαμπεθ στον Τάνχωυζερ, την Εύα στους Αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης, την Αριάδνη στην Αριάδνη στη Νάξο, την Ιζόλδη όπως και τους ομώνυμους ρόλους στην Ηλέκτρα και τη Σαλώμη, στα σημαντικότερα λυρικά θέατρα του κόσμου.

Η πλούσια καριέρα του Γερμανού βαρύτονου Ράινχαρτ Χάγκεν, ο οποίος θα ερμηνεύσει τον Βασιλιά Μάρκο, περιλαμβάνει πολυάριθμες βραβεύσεις και εμφανίσεις σε σημαντικά διεθνή μουσικά φεστιβάλ και κορυφαίες όπερες από το Κόβεντ Γκάρντεν, το Βερολίνο, το Λισέου της Βαρκελώνης, την Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης.

Η νέα παραγωγή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής αποτελεί σημαντικό σταθμό: πρόκειται για την πανελλήνια πρώτη παρουσίαση του Τριστάνου σε πλήρως σκηνοθετημένη μορφή από έλληνα σκηνοθέτη για πρώτη φορά σε κλειστή αίθουσα και από ελληνικά μουσικά σύνολα υπό τη διεύθυνση έλληνα αρχιμουσικού.

Στην Ελλάδα παραστάθηκε για πρώτη φορά πλήρες στο Ωδείο Ηρώδη Αττικού στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών τον Σεπτέμβριο του 1983 από την Γερμανική Κρατική Όπερα του (Ανατολικού τότε) Βερολίνου υπό την διεύθυνση του Ότμαρ Σουίτνερ σε σκηνοθεσία του Έρχαρντ Φίσερ. Τον Οκτώβριο του 1995 το έργο παρουσιάστηκε σε συναυλιακή μορφή στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Γαλλικής Ραδιοφωνίας υπό τον Μάρεκ Γιανόφσκι.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

Τριστάνος και Ιζόλδη -Ρίχαρντ Βάγκνερ
21, 28, 31 Ιανουαρίου & 4 Φεβρουαρίου 2015
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών – Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη. Ώρα έναρξης: 18.30
Μουσική διεύθυνση: Μύρων Μιχαηλίδης
Σκηνοθεσία – σκηνικά – κοστούμια: Γιάννης Κόκκος
Καλλιτεχνική συνεργάτιδα, δραματουργία: Αν Μπλανκάρ
Σχεδιασμός βιντεοπροβολών: Eρίκ Ντυραντώ
Φωτισμοί: Τζουζέππε Ντι Ιόριο
Διεύθυνση χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Τριστάνος:
Τόρστεν Κερλ
Βασιλιάς Μάρκος:
Ράινχαρτ Χάγκεν
Ιζόλδη:
Αν Πέτερσεν
Κούρβεναλ:
Μίχαελ Φηρ
Μέλοτ:
Χαράλαμπος Αλεξανδρόπουλος
Μπρανγκαίνε:
Καταρίνα Νταλάυμαν
Βοσκός:
Νίκος Στεφάνου
Τιμονιέρης:
Κωστής Ρασιδάκης
Ναύτης:
Αντώνης Κορωναίος

Συμμετέχουν η Ορχήστρα και η Χορωδία της ΕΛΣ

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
22€, 40€, 60€, 80€ / Παιδικό & φοιτητικό 15€

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ:
Ταμεία Θεάτρου Ολύμπια – Ακαδημίας 59-61,τηλ 210 3662 100
Ομαδικές πωλήσεις 210 3711 342

Ταμεία Μεγάρου Μουσικής Αθηνών – Βασ. Σοφίας & Κόκκαλη, τηλ. 210 7282333
www.nationalopera.gr, www.megaron.gr

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Ακολουθήστε το euronews στα Ελληνικά στο Facebook και στο Twitter

Κοινοποιήστε το άρθροΣχόλια

Σχετικές ειδήσεις

Newcomers: Από την πρώτη δίκη του #MeToo στην Ελλάδα, στο σκακιστικό σύμπαν του «Πανελλήνιον»

Ρίκα Πανά: « Η ζωή σε μαθαίνει ότι πρέπει να βρεις έναν τρόπο να διαμαρτυρηθείς»

Απεβίωσε ο σπουδαίος συνθέτης Δήμος Μούτσης