Αναλυτές παραδέχονται ότι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων μετέτρεψε τη χρήση της γλώσσας του σώματος σε τέχνη.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕίτε συμφωνεί είτε διαφωνεί κανείς με τις πολιτικές του θέσεις, δεν μπορεί να μην παραδεχθεί ότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν είναι από τους πολιτικούς που περνούν απαρατήρητοι.
Οι χαρακτηριστικές χειρονομίες του και η εκφραστική γλώσσα του σώματος που χρησιμοποιεί, «αιχμαλωτίζουν» ή απωθούν το ακροατήριο, σίγουρα πάντως δεν αφήνουν κανέναν αδιάφορο.
Το euronews ζήτησε τη γνώμη ειδικών επικοινωνιολόγων, επιχειρώντας να ερμηνεύσει το περίφημο πια «στιλ Τραμπ».
Ντ. Τραμπ – Είναι ανοιχτό βιβλίο;
Για πολλούς το «στιλ Τραμπ» είναι το λιγότερο υπερβολικό, όμως σύμφωνα με τον καθηγητή Τζεφ Μπίτι, συγγραφέα του βιβλίου «Επαναπροσδιορίζοντας την Γλώσσα του Σώματος», είναι ταυτόχρονα ένα από τα ατού του υποψήφιου των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία των ΗΠΑ.
«Οι πολιτικοί πασχίζουν να δημιουργήσουν ένα προφίλ ανοιχτό, ειλικρινές, αυθεντικό και όταν οι εκφράσεις του προσώπου τους αποκαλύπτουν τα συναισθήματά τους, το ακροατήριο αντιλαμβάνεται ότι πιστεύουν όσα λένε, όσο εξωφρενικά και αν ακούγονται», εξηγεί ο καθηγητής Μπίτι και προσθέτει:
«Οι περισσότεροι πολιτικοί στις συνεντεύξεις και τα ντιμπέιτ προσπαθούν να κρύψουν τα συναισθήματά τους, συνήθως με ένα χαμόγελο. Αυτό είναι κάπως άβολο για το ακροατήριο, διότι όλοι αντιλαμβάνονται ότι έως ένα βαθμό, ο ομιλητής κάτι κρύβει. Μπορεί να μην το αντιλαμβανόμαστε συνειδητά, όμως σίγουρα αισθανόμαστε άβολα».
Δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που έχουν επιχειρήσει να αναλύσουν τις εκφράσεις του Ντόναλντ Τραμπ, αναζητώντας ανακολουθίες μεταξύ των λεγομένων του και της γλώσσα του σώματος που χρησιμοποιεί.
Ωστόσο κανείς δεν έχει καταφέρει να εντοπίσουν καμία αντίφαση, κάτι που φαινομενικά επιβεβαιώνει ότι ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων πιστεύει πραγματικά όσα λέει.
Our experts
- Geoff Beattie is a professor of Psychology at Edge Hill University, he is also an acclaimed author and broadcaster and he has published over 20 books including the recently released title Rethinking Body Language
- Alan Stevens is a communication expert from mediacoach.co.uk
Παρότι φαίνεται ότι οι εκφράσεις και οι χειρονομίες του Ντ. Τραμπ αντανακλούν τα πιστεύω του, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν είναι κάτι που έχει καλλιεργήσει.
Μια έρευνα αναλυτή που δημοσιεύτηκε στο BBC καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η γλώσσα του σώματος του Ντόναλντ Τραμπ είναι ανεπιτήδευτη και ότι δεν είναι αποτέλεσμα μαθημάτων.
Ο καθηγητής Μπίτι ωστόσο διαφωνεί: «Δεν πιστεύω ότι δεν έχει παρακολουθήσει μαθήματα στο παρελθόν. Ο Τραμπ έχει μια πολύ ιδιαίτερη γλώσσα του σώματος, ορισμένες από τις χειρονομίες του είναι πολύ ασυνήθιστες και δεν συμφωνώ με την άποψη ότι δεν έχει παρακολουθήσει μαθήματα. Έχει εξελίξει την γλώσσα του σώματος σε τέχνη».
Οι χειρονομίες και οι εκφράσεις του προσώπου, δεν είναι τα μοναδικά χαρακτηριστικά που κάνουν τον Ντόναλντ Τραμπ ξεχωριστό σε σχέση με τους άλλους υποψήφιους.
Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα επικοινωνίας, Άλαν Στίβενς, ξεχωριστή είναι και η «σκηνική παρουσία» του.
Στο παρελθόν πρόεδροι, όπως ο Μπιλ Κλίντον και ο Μπαράκ Ομπάμα έφευγαν από το βήμα και αλληλεπιδρούσαν με το κοινό.
Ο Τραμπ όμως μένει σταθερός στη θέση του και χρησιμοποιεί το πάνω μέρος του σώματος και τις εκφράσεις του προσώπου του για να ενισχύσει τα επιχειρήματά του.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑυτό αποπνέει ένα μήνυμα εξουσίας και ελέγχου και όχι μια προσέγγιση συνεργασίας.
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η συχνή χρήση χειρονομιών πείθει περισσότερο το κοινό για την αυθεντικότητα του ομιλητή.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα του καθηγητή Μπίτι καταλήγει ότι οι διανθισμένες με πολλές χειρονομίες ομιλίες είναι πιο πιθανό να αποτυπωθούν στο μυαλό του ακροατηρίου.
Στην ψυχολογία, η θεωρία της «διπλής κωδικοποίησης», υποστηρίζει ότι όταν το μήνυμα μεταφέρεται ταυτόχρονα μέσω λεκτικών και μέσω οπτικών διαύλων, τότε είναι πιο πιθανό να «περάσει».
Ερμηνεύοντας τις χειρονομίες του Ντ, Τραμπ
Η χειρονομία ok
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠρόκειται για την πλέον αναγνωρίσιμη χειρονομία, με τον αντίχειρα να ακουμπάει τον δείκτη σχηματίζοντας το Ο από το ok. Σύμφωνα με αναλυτές δείχνει ακρίβεια και έλεγχο.
Καθηγητής Μπίτι:«Αυτή η χειρονομία τονίζει εκείνα τα μέρη του μηνύματος που ο ομιλητής θεωρεί σημαντικά και στο κοινό αρέσουν οι πολιτικοί που το κάνουν. Κατά κάποιο τρόπο, είναι μια κίνηση που φανερώνει ότι ο ομιλητής δεσμεύεται για τα λεγόμενά του, ενώ παράλληλα προσθέτει σε αυτά μια επιπλέον υποσυνείδητη σημασιά».
Άλαν Στίβενς:«Συνήθως προηγούνται τυχαίες χειρονομίες, για να υποδείξει ότι τα πράγματα πηγαίνουν εντελώς στραβά, πριν επαναλάβει την συγκεκριμένη χειρονομία που φανερώνει ότι ο ίδιος είναι άξιος εμπιστοσύνης, είναι αυτός που έχει τη λύση».
Η εναλλαγή των χειρονομιών ok και L
Πολύ συχνά ο Ντόναλντ Τραμπ συνδυάζει την «χειρονομία ok» με την ανάταση του δείκτη, σχηματίζοντας ένα λατινικό L.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΚαθηγητής Μπίτι:«Ορισμένοι πιστεύουν ότι τις χρησιμοποιεί εναλλακτικά. Αν όμως παρατηρήσει κανείς πιο προσεχτικά τις ομιλίες του, θα αντιληφθεί ότι χρησιμοποιεί την χειρονομία της ακρίβειας σε αντίστιξη με την ανάταση του δείκτη, για να τονίσει ένα διαφορετικό σημείο. Η χειρονομία με τον δείκτη προς τα πάνω είναι ασυνήθιστη. Δεν θυμάμαι να την χρησιμοποιεί κανείς πολιτικός στο παρελθόν».
Άλαν Στίβενς«Η χειρονομία ok και η χειρονομία L υποδεικνύουν και οι δύο ότι ο ομιλητής έχει απόλυτο δίκιο. Υπονοούν ακρίβεια (χειρονομία L) και ότι η δουλεία θα γίνει σωστά (χειρονομία ok). Ειδικά η δεύτερη, χρησιμοποιείται και από πολλούς υποστηρικτές του, δημιουργώντας έναν δεσμό ανάμεσα στον Τραμπ και το κοινό.»
Η χειρονομία της υπόδειξης
Αρκετοί πολιτικοί, όπως ο Ομπάμα, έχουν επιχειρήσει να αντικαταστήσουν την κλασσική κίνηση της «υπόδειξης» με τον δείκτη, με μια λιγότερο επιθετική κίνηση. Όχι όμως και ο Τραμπ.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΆλαν Στίβενς:«Η υπόδειξη συνήθως αποφεύγεται από τους ομιλητές, διότι μπορεί να εκληφθεί ως “δασκαλίστικη”. Όμως ο Ντόναλντ Τραμπ, ως παρουσιαστής του ριάλιτι “Ο Μαθητευόμενος” έχει οικειοποιηθεί αυτή την κίνηση και την χρησιμοποιεί για να υπενθυμίσει ότι αν γίνει πρόεδρος θα έχει την εξουσία να διδάξει μαθήματα.»
Καθηγητής Μπιτι:«Όταν αναφέρεται στην Χίλαρι, το δάκτυλό του διπλώνει και μοιάζει με ένα γαμψό νύχι. Η χειρονομία αυτή πλέον χαρακτηρίζει την Χίλαρι στις ομιλίες του Τραμπ, όταν για παράδειγμα αναφέρεται στην δυνατότητά της να επιλέγει δικαστές. Η χειρονομία αυτή λαμβάνει μεταφυσικό χαρακτήρα. Υποδηλώνει το γαμψό νύχι της μάγισσας.»
Οι ανοιχτές παλάμες
Ο Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποιεί τις ανοιχτές παλάμες με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Ο συγκεκριμένος υποδηλώνει ειλικρίνεια.
Άλαν Στίβενς:«Οι ανοιχτές παλάμες είναι συνήθως μια χειρονομία ενσωμάτωσης, ειδικά όταν τα χέρια είναι ανοιχτά»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΚαθηγητής Μπίτι:«Η ανοιχτή παλάμη συνήθως δηλώνει ειλικρίνεια, αλλά υπάρχουν και παραδείγματα που την χρησιμοποιεί όταν αναφέρεται σε αρνητικά γεγονότα. Λέει στο κοινό “κοιτάξτε εσείς και εγώ είμαστε στην ίδια βάρκα”. Και δεν το κάνει λεκτικά, το κάνει μη λεκτικά. Ορισμένοι επικριτές του σωστά επισημαίνουν ότι μιλάει πολύ συχνά για τον εαυτό του. Πολλοί έχουν να λένε για τον ναρκισισμό του. Αλλά αυτό που έχει ενδιαφέρον είναι ότι καμιά φορά ανταμείβεται για αυτόν τον ναρκισισμό χτίζοντας έναν δεσμό με το κοινό του.»
Το τείχος
Η κίνηση με τις παλάμες ανοιχτές και προτεταμένες υπονοούν προστασία.
Άλαν Στίβενς:«Ο Ντ, Τραμπ χρησιμοποιεί την χειρονομία “κάντε πίσω” με τα χέρια κοντά μεταξύ τους σαν να σπρώχνει ένα αόρατο τείχος. Αποτελεί υπενθύμιση δυο βασικών δεσμεύσεών του, του τείχους στα σύνορα με το Μεξικό και της απαγόρευσης εισόδου Μουσουλμάνων επισκεπτών στις ΗΠΑ»
Καθηγητής Μπίτι:«Είναι συναρπαστικό όταν σηκώνει τις παλάμες του. Προσπαθεί να δείξει άμεση αντίδραση σε κάποιες από τις απειλές που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ. Ο κόσμος πείθεται έτσι ότι τηρεί τις δεσμεύσεις του.»
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ