Ενδεχόμενη μη παράταση της ανακωχής μεταξύ Μπογκοτά και Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση τις συνομιλίες του Κίτο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜε την ανατολή του Ηλίου ξεκινά η εκπαίδευση των ανδρών του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού.
Μετά τον αφοπλισμό των FARC, ο ELN είναι η τελευταία μεγάλη επαναστατική ομάδα στην Κολομβία. Το euronews μπήκε στους καταυλισμούς του, στα βάθη της κολομβιανής ζούγκλας.
Σε αντίθεση με τις FARC, πηγή χρηματοδότησης των οποίων ήταν το εμπόριο ναρκωτικών, ο ELN στηρίζεται οικονομικά σε απαγωγές και εκβιασμούς.
Η οργάνωση των περίπου 1.800 μελών διαπραγματεύεται τη δική της ειρηνευτική συμφωνία με την κυβέρνηση. Έπειτα από μισό αιώνα εχθροπραξιών, τον Οκτώβριο υπεγράφη μια ιστορική ανακωχή.
Δεν είναι λίγοι, όμως, όσοι αμφιβάλλουν για το αν η κατάπαυση του πυρός θα επεκταθεί πέραν της ενάτης Ιανουαρίου. Σύμφωνα με τον λοχαγό Ούριελ για την αστάθεια των συνομιλιών ευθύνεται η κυβέρνηση. Όπως λέει, «παριστάνουν πως θέλουν την ειρήνη, όμως δεν το βλέπουμε αυτό στην πράξη. Βλέπουμε μόνο πολεμικές κινήσεις. Βλέπουμε δολοφονίες των ηγετών μας. Βλέπουμε την υγεία μας να χειροτερεύει».
Ο ELN δεν εμπιστεύεται την κυβέρνηση λόγω των αλλαγών που επέβαλε στη συμφωνία με τις FARC. Σύμφωνα με τον Ούριελ, «νομίζαμε πως η συμφωνία ήταν ασφαλής, έτσι την είχαν παρουσιάσει στον κόσμο. Η συμφωνία διασφάλιζε ότι παρείχε στις FARC δικαστική ασυλία κι αυτό είχε συμφωνηθεί ένα χρόνο πριν την οριστικοποίησή της. Υποτίθεται ότι αυτό είχε θωρακιστεί ενώπιον τόσο των Ηνωμένων Εθνών όσο και της διεθνούς κοινότητας. Και τώρα τι κάνουν; Το αλλάζουν».
Ο ELN επιδιώκει μια συμφωνία που θα άρει τις ανισότητες στην Κολομβία. Αμφότερες οι οργανώσεις δημιουργήθηκαν το 1964, ώστε να πολεμήσουν για τα δικαιώματα στη γη και για την προστασία των φτωχών αγροτικών κοινοτήτων. Η συμφωνία με τις FARC, λέει ο ELN, δεν εγγυάται τίποτα από όλα αυτά.
«Είμαστε ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός και οι γέροι που κάθονται εκεί και διαπραγματεύονται πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί. Γιατί αυτή η συμφωνία που υπέγραψαν με τις FARC στην Αβάνα για εμάς είναι ένα παράδειγμα προς αποφυγή», λέει ο λοχαγός Χούλιο.
Ένα χρόνο μετά τη συμφωνία με τις FARC, τα προβλήματα επιμένουν. Παράλληλα με τις διαπραγματεύσεις, ο ELN συνεχίζει κανονικά τη δράση του. Σε αυτήν την αίθουσα τα παιδιά διδάσκονται την ιστορία του αντάρτικου. Τα όπλα συναντούν τα βιβλία.
Αν και οι δύο οργανώσεις είναι συνομήλικες, ο ELN παρέμενε πάντα στη σκιά των FARC, κάτι που εξηγεί ο Ούριελ: «Ήμασταν αόρατοι για τον Τύπο. Τον καιρό των FARC όλα γύριζαν γύρω τους. Ακόμη και οι ενέργειές μας αποδίδονταν στις FARC, ο ELN δεν υπήρχε. Όταν οι FARC απενεργοποιήθηκαν, χρειαζόταν να δημιουργηθεί ένας νέος εχθρός, γιατί μεγάλο μέρος της νομιμοποίησης των κυβερνώντων βασίζεται στο φόβο του πληθυσμού».
Οι συγκρούσεις συνεχίζονται ή ακόμη και εντείνονται σε κάποιες περιοχές από τότε που οι FARC έβαλαν το όπλο παρά πόδα. Πολλές οργανώσεις διαγκωνίζονται για τον έλεγχό τους, καθώς είναι πλούσιες σε φυσικούς πόρους ή και αποτελούν πέρασμα για τις διαδρομές των ναρκωτικών.
Εκτός των απαγωγών και των εκβιασμών, οι πόροι του ELN προέρχονται από τη φορολόγηση της κοκαΐνης και των παράνομων εξορύξεων. Η Ευρωπαϊκή Ένωση τον θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση.
Ο Ούριελ σχολιάζει: «Γνωρίζουμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι κομμάτι του παγκοσμίου ιμπεριαλισμού. Και φυσικά, δημιουργήθηκε για να έχει έναν καλύτερο εταίρο ο κυρίαρχος βορειοαμερικανικός ιμπεριαλισμός.»
Τα μέλη του ELN είναι πλέον πεπεισμένα ότι τα όπλα είναι απαραίτητα.
«Θέλετε να τελειώσει το αντάρτικο; Είναι στο χέρι σας. Πώς; Προβάλετε τα επιχειρήματά μας. Όταν οι άνθρωποι θα έχουν τα απαραίτητα για να ζήσουν, όλα τα απαραίτητα, όλες τις ευκαιρίες, γιατί να είναι τότε επιλογή το αντάρτικο; Ποιος μπορεί να οργανώσει ας πούμε ένα αντάρτικο στη Νορβηγία ή τη Φινλανδία;», αναφέρει ο Ούριελ.
Οι προετοιμασίες είναι πυρετώδεις. Στον ELN πιστεύουν πως, αν η ανακωχή δεν παραταθεί, ο στρατός θα τους επιτεθεί με ό,τι μέσο διαθέτει. Ένας στρατιώτης που μας συστήνεται ως «Τζόναθαν» λέει ότι «πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, γιατί, όταν αυτό τελειώσει, εμείς θα συνεχίσουμε να πολεμάμε».
Μισός αιώνας ενόπλων συρράξεων με 260.000 νεκρούς και επτά εκατομμύρια εκτοπισμένους. Η διαδικασία συμφιλίωσης στην Κολομβία αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις.
Η πρώτη διμερής συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ του ELN και της Μπογκοτά αποτελεί μέρος των ειρηνευτικών συνομιλιών που διεξάγονται στο Κίτο του Εκουαδόρ και λήγει στις 9 Ιανουαρίου. Σκιές στην υλοποίησή της αποτελούν δύο βίαιες ενέργειες, στις οποίες εμπλέκεται ο Εθνικός Απελευθερωτικός Στρατός.
«Ο ELN συνεχίζει να εκπαιδεύεται για το σενάριο μιας αποτυχίας των συνομιλιών του Κίτο, αλλά και εν όψει των εκλογών του επόμενου έτους στην Κολομβία. Αν νικήσει ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης Αλβάρο Ουρίμπε, ο οποίος είναι κατά της συμφωνίας της Αβάνα με τις FARC, θα μπορούσε να συνεπάγεται νέους όρους στις συνομιλίες με τον ELN. Κι αυτοί οι όροι δεν θα γίνουν δεκτοί από τους αντάρτες», μεταδίδει ο απεσταλμένος του euronews Έκτορ Εστέπα.