Οι αφρικανοί καλλιτέχνες παίζουν πλέον κομβικό ρόλο στην παγκόσμια τέχνη
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤέχνη από την Αφρική; Για μεγάλο χρονικό διάστημα, η ετικέτα «εξωτικός» αφορούσε τα πάντα που προέρχονταν από την Αφρική. Η σύγχρονη αφρικανική τέχνη έχει εγκαταλείψει την αποικιοκρατία και τις ουτοπίες της δεκαετίας του 1970. Η Αφρική θέτει σήμερα τους όρους, που αναγνωρίζονται παγκοσμίως. Οι καλλιτέχνες της Αγκόλα έχουν μερίδιο σ' αυτό.
Η Πάουλα Νασιμέντο έχει διεθνή καλλιτεχνική παρουσία. Ήταν η επιμελήτρια του περιπτέρου της Αγκόλα, που ξεχώρισε στην Μπιενάλε της Βενετίας. Γνωρίζει πολύ καλά την εικαστική σκηνή της χώρας της. Επισκεπτόμαστε μια από τις αγαπημένες της αίθουσες τέχνης στη Λουάντα:
«Είναι μια νεανική, πολύ ζωντανή σκηνή. Έχουμε ζωγράφους, φωτογράφους, καλλιτέχνες που κάνουν video art, άτομα που ασχολούνται με διαφορετικά μέσα και performance. Είναι ένα δημιουργικό χωνευτήρι ιδεών».
Ένας από τους πιο διάσημους καλλιτέχνες της χώρας, ο Αντόνιο Όλε, ετοιμάζει την αναδρομική του έκθεση για τα 50 χρόνια δημιουργικής πορείας στη σύγχρονη τέχνη. Η Αγκόλα ανεξαρτητοποιήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του '70. Η αποικιοκρατία είναι ένα από τα θέματα που απασχολεί όλους τους νέους καλλιτέχνες της Αφρικής: «Ήμασταν πολύ ταυτισμένοι με την ιδέα της καταπίεσης στο παρελθόν, γιατί η αποικιοκρατία προκαλεί ένα πολιτιστικό τέλμα. Ήταν μια μακρόχρονη διαδικασία για να καταφέρουμε να αποκαταστήσουμε την πολιτιστική μας ταυτότητα» αναφέρει ο Αντόνιο Όλε.
Η ιστορία είναι ένα από τα βασικά θέματα που απασχολεί την τέχνη. Η Αφρική είναι όμως μέρος του παγκοσμιοποιημένου κόσμου και η τέχνη που παράγει διακρίνεται για την επικαιρότητα, τη δύναμη και τα μηνύματά της σε όλο τον πλανήτη: «Για πολλά χρόνια κανείς δεν ενδιαφερόταν για την αφρικανική τέχνη. Ξαφνικά όμως, τις τελευταίες δεκαετίες καταλαμβάνουμε το χώρο που μας αναλογούσε και μας σέβονται πολύ περισσότερο από το παρελθόν» επισημαίνει ο Όλε.
Σήμερα οι Αγκολέζοι καλλιτέχνες ζουν και εργάζονται σε όλο τον κόσμο. Αυτό επηρεάζει τη δουλειά τους και ταυτόχρονα επηρεάζει και την εικόνα που έχει ο υπόλοιπος πλανήτης για την Αφρική. Δεν λείπουν βέβαια και οι δημιουργοί που επιστρέφουν στην πατρίδα τους για να δουλέψουν εδώ.
Η Αγιάνα Βι Τζάκσον είναι Αμερικανίδα φωτογράφος. Έχει κερδίσει υποτροφία στην Λουάντα. Είναι γνωστή για τις φωτογραφίες που βγάζει. Σχετίζονται με την αφροαμερικανική ταυτότητα:
«Ήμαστε κολλημένοι με την ιδέα ότι η Αφρική σχετίζεται με την παράδοση, με το παρελθόν. Ειδικά στον τομέα των τεχνών. Όταν έφτασα εδώ, κατάλαβα ότι υπάρχει ακριβώς ο ίδιος βαθμός παγκοσμιοποίησης όπως και στον υπόλοιπο κόσμο».
Η Αγιάνα δουλεύει αυτή την περίοδο το καινούργιο της πρότζεκτ. Μεταμορφώνεται η ίδια σε μυθικές γυναικείες φιγούρες της Αφρικής. Η καλλιτέχνιδα έχει βρεθεί σε όλα τα σημαντικά εικαστικά κέντρα της ηπείρου. Θεωρεί τη Λουάντα μητρόπολη των τεχνών: «Ήθελα να ανακαλύψω πραγματικά τι συμβαίνει εδώ. Ανακάλυψα ότι υπάρχει μια πολύ ζωντανή σκηνή. Πολλοί καλλιτέχνες. Ζουν εδώ και είναι καταπληκτικοί».
Σήμερα η εικαστική σκηνή της Αφρικής εμπνέει τον υπόλοιπο πλανήτη. Η σύγχρονη τέχνη της ηπείρου είναι εντυπωσιακή: «Είναι ένα κίνημα που συμβαίνει τώρα. Νομίζω ότι υπάρχει ένα σήμα κατατεθέν σ' αυτό. Η τέχνη είναι καθολική, παγκόσμια και εμείς είμαστε μέρος της» υπογραμμίζει η Πάουλα Νασιμέντο.