Τη θεσμοθέτηση ενός συνολικού σχεδίου αντιμετώπισης της μεταναστευτικής κρίσης και διαχείρισης των μεταναστευτικών ρευμάτων ζητούν Ελλάδα, Κύπρος και Βουλγαρία με έγγραφο που κατέθεσαν από κοινού στο Συμβούλιο Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων.
Στο έγγραφο, το οποίο είδε το euronews, επισημαίνεται πως η προσοχή των κρατών-μελών τους τελευταίους μήνες εστιάστηκε περισσότερο στις ροές της κεντρικής Μεσογείου, οι οποίες συζητήθηκαν διεξοδικά σε Ελσίνκι, Παρίσι και Βαλέτα, αλλα όχι σε εκείνες της ανατολικής Μεσογείου, «παρά το γεγονός ότι όλες οι σχετικές εκθέσεις επιβεβαιώνουν την αυξανόμενη και επίμονη τάση αφίξεων σε αυτήν την περιοχή».
Ως εκ τούτου, σημειώνεται, θα πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν τα όσα συζητήθηκαν στην υπουργική σύνοδο του Παρισιού, βάσει των οποίων χρειάζεται η ολιστική αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών στη Μεσόγειο, και ιδιαίτερα στα σημεία με τις μεγαλύτερες αφίξεις, «με την υλοποίηση ταχέων μέτρων ώστε να εκτονωθεί η πίεση».
«Αυτό ανταποκρίνεται στον στόχο της ανάπτυξης μιας γεωγραφικά συνολικής και ισορροπημένης προσέγγισης στη μετανάστευση με κάλυψη όλων των διαδρομών», προστίθεται στο έγγραφο.
Στη συνάντηση της Τρίτης στο Λουξεμβούργο, οι υπουργοί επρόκειτο να συζητήσουν τη λεγόμενη «Συμφωνία της Μάλτας», η οποία υπεγράφη στα τέλη Σεπτεμβρίου μεταξύ Γερμανίας, Γαλλίας, Ιταλία και Μάλτας για έναν προσωρινό εθελοντικό μηχανισμό επανεγκατάστασης για τους αιτούντες άσυλο που διασώθηκαν στην κεντρική Μεσόγειο. Επιδίωξη των συγκεκριμένων τεσσάρων χωρών είναι και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη να ενταχθούν στο εν λόγω σχέδιο, το οποίο θεωρούν ως το πρώτο βήμα για μια συνολικότερη μεταναστευτική συμφωνία σε ευρωπαϊκό επίπεδο, επομένως μια κοινή πολιτική ασύλου.
Μάλιστα, ο υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας Χορστ Ζεεχόφερ προειδοποίησε ότι σε αντίθετη περίπτωση θα έχουμε ένα νέο 2015: «Αν αφήσουμε τις χώρες στα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θα υπάρξει ποτέ κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου. Χωρίς κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ασύλου, υπάρχει ο κίνδυνος να καταγραφεί ξανά ένα ανεξέλεγκτο κύμα μετανάστευσης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το έχουμε δει παλιότερα και δεν θέλω να το ξαναδούμε».
Υπέρ μιας ολιστικής μακρόπνοης προσέγγισης τάχθηκε ο επίτροπος Μετανάστευσης Δημήτρης Αβραμόπουλος: «Πιστεύω πως όλα τα κράτη-μέλη θα επιδείξουν περισσότερη υπευθυνότητα και θα συμμετάσχουν σε αυτήν την κοινή προσπάθεια. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι με όσα γίνονται στη Μεσόγειο. Δεν μπορούμε να προσπαθούμε να βρούμε μόνο ad hoc λύσεις, χρειαζόμαστε μηχανισμούς μόνιμου χαρακτήρα. Αυτό που προτείναμε στη Μάλτα είναι να υπάρχει ένας προσωρινός μηχανισμός τουλάχιστον για το επόμενο εξάμηνο. Σήμερα, λοιπόν, είναι μια μέρα για όλα τα κράτη-μέλη να επιδείξουν περισσότερη αλληλεγγύη και περισσότερη υπευθυνότητα το ένα απέναντι στο άλλο».
Το έγγραφο της Ελλάδας, της Κύπρου και της Βουλγαρίας δεν αναφέρεται ρητά στη Συμφωνία της Μάλτας, όμως τονίζει πως «οι τελευταίοι αριθμοί επιβεβαιώνουν ότι η μεγαλύτερη πρόκληση με την οποία είναι αντιμέτωπη η Ευρώπη προέρχεται από τη διαδρομή της ανατολικής Μεσογείου».
«Θα κάνουμε τα πάντα για να εφαρμοστεί η κοινή δήλωση ΕΕ-Τουρκίας. Θα αυξήσουμε τις επιστροφές στην Τουρκία, όμως, όπως ήδη έχει λεχθεί, όλα τα μέρη πρέπει να κάνουν το μερίδιό τους και η Τουρκία πρέπει να κάνει το δικό της, δηλαδή να εξαρθρώσει όλα τα κυκλώματα λαθροδιακίνησης στην πηγή τους, αλλά και να αποτρέψει κάθε πιθανή νέα μεταναστευτική διαδρομή. Και φυσικά, και η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να κάνει το δικό της κομμάτι, δηλαδή να αναγνωρίσει το γεγονός ότι η Τουρκία αντιμετωπίζει μια τεράστια πρόκληση και σε δεύτερο στάδιο να σκεφτεί θετικά τη δυνατότητα μιας νέας χρηματοδότησης επί τη βάσει συμφωνημένων δεσμεύσεων», σχολίασε ο Έλληνας αναπληρωτής υπουργός Προστασίας του Πολίτη αρμόδιος για μεταναστευτικά θέματα Γιώργος Κουμουτσάκος.
«Με αυτό το κοινό έγγραφο, δηλώνουμε το αυτονόητο - ότι δεν μπορεί να υπάρξει ευρωπαϊκή αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, το οποίο ως ζήτημα περιέχει στοιχεία νέας αναδυόμενης κρίσης, χωρίς να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι μεταναστευτικές ροές που αντιμετωπίζουμε στην Ανατολική Μεσόγειο. Είναι η Ανατολική Μεσόγειος που λόγω γεωπολιτικών παραγόντων στη Μέση Ανατολή, δέχεται τη συντριπτική πλειοψηφία των αφίξεων μεταναστών, με μια ιδιαίτερα ανησυχητική αυξητική τάση. Οι χώρες μας έχουν υποστεί το κύριο βάρος από αυτή την κατάσταση, για την οποία στέλνουμε προειδοποιητικά μηνύματα προς τους Ευρωπαίους εταίρους μας εδώ και καιρό. Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχουν πλέον άλλα περιθώρια. Η ΕΕ πρέπει να καταλήξει και να συμφωνήσει σε σειρά συγκεκριμένων μέτρων που προτείνουμε στο κοινό έγγραφο, για αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, που κάθε μέρα δυσχεραίνει και περισσότερο», δήλωσε μεταξύ άλλων ο Κύπριος υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Πετρίδης.
Αναφερόμενες στο θέμα της αλληλεγγύης και της υπευθυνότητας, Ελλάδα, Κύπρος και Βουλγαρία σημειώνουν ότι χρειάζεται «ένας αποτελεσματικός μηχανισμός επανεγκατάστασης των ανθρώπων που φθάνουν στα μεθοριακά κράτη-μέλη μέσω όλων των μεταναστευτικών διαδρομών, όταν οι δυνατότητες υποδοχής είναι είτε εξαντλημένες είτε πέραν των ορίων τους, ένα λειτουργικός κοινός ευρωπαϊκός μηχανισμός επιστροφών που θα περιλαμβάνει κίνητρα και λαβές προς τρίτες χώρες να συνεργαστούν στο ζήτημα και την απαραίτητη υποστήριξη προς τις χώρες που πλήττονται περισσότερο από την κατάσταση αυτή».
Στο πλαίσιο αυτό, καταλήγει το έγγραφο, «θεωρούμε πως η κατάσταση στη διαδρομή της ανατολικής Μεσογείου οφείλει να λάβει ιδιαίτερη προσοχή κατά τις διαπραγματεύσεις για τους σχετικούς κωδικούς του προϋπολογισμού εντός του επόμενου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου».
