Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους και ο ρόλος του στην Ε.Ε.
Καλώς ήλθατε στο Real Economy. Σ' αυτήν την εκπομπή, μελετούμε τις συνέπειες της πανδημίας στις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες στην Ευρώπη και τι κάνει η Ε.Ε. για να τις βοηθήσει. Η πανδημία αναμένεται να αυξήσει τον αριθμό των απόρων και θα κάνει δύσκολη τη ζωή όσων αγωνίζονται για τα προς το ζην. Για να μάθουμε περισσότερα, επισκεφθήκαμε την Πορτογαλία για να δούμε πώς η Ε.Ε. αντιμετωπίζει τις ανάγκες μιας μεγάλης ομάδας απόρων και συζητούμε με την Πρόεδρο του Ιδρύματος Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Σπουδών.
Αλλά πρώτα ένα εντατικό μάθημα για το τι σημαίνει να ζει κάποιος στα όρια της εξαθλίωσης στην Ευρώπη και ποιες χώρες και ομάδες επηρεάζονται περισσότερο αυτή την στιγμή. Τι σημαίνει να είσαι σε υλική στέρηση;
Οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν:
1 - να πληρώσουν το νοίκι ή τους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας
2 - να έχουν την αναγκαία θέρμανση στην σπίτι
3 - να φάνε καλής ποιότητας πρωτείνη, όπως κρέας ή ψάρι κάθε δεύτερη μέρα
4- να πάνε διακοπές για μια εβδομάδα
5 - να έχουν αυτοκίνητο, πλυντήριο ρούχων ή έγχρωμη τηλεόραση
6 - να πληρώσουν για να έχουν τηλέφωνο
Το 2019, το 5,6% του πληθυσμού της Ε.Ε. ήταν σ' αυτή την κατάσταση. Δηλαδή 24 εκατομμύρια άνθρωποι. Προβλέπεται ότι η πανδημία θα αυξήσει θεαματικά τον αριθμό των απόρων στην Ευρώπη. Ο κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος ιδιαίτερα για τους νέους, τα άτομα με χαμηλή μόρφωση, τις μονογονεϊκές οικογένειες, ειδικά αυτές που ο γονέας είναι γυναίκα. Η Βουλγαρία (19,9%), η Ελλάδα (15,9%) και η Ρουμανία (12,6%) είχαν τα υψηλότερα ποσοστά πολιτών που αντιμετωπίζουν υλική στέρηση στην Ε.Ε. την περσινή χρονιά.
Λισαβόνα
Το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους (FEAD) έχει διαθέσει 3,8 δις ευρώ ευρωπαϊκής χρηματοδότησης σε τρόφιμα και βασική υλική βοήθεια για την στήριξη των πιο ευάλωτων κοινωνικών ομάδων σε όλη την Ευρώπη. Στην Πορτογαλία, μια χώρα που βίωσε βαθιά την οικονομική κρίση, πάνω από 2 εκατομμύρια άτομα αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Επισκεφτήκαμε την Λισαβόνα για να δούμε πώς υποστηρίζονται οι πολίτες στις βασικές τους ανάγκες, και στην ημερήσια διατροφή τους, κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Στη Λισαβόνα, η φιλανθρωπική οργάνωση Santa Casa da Misericordia προσαρμόζεται στην νέα πραγματικότητα που έχει δημιουργήσει ο κορονοϊός. Παρά τα τωρινά υγειονομικά μέτρα, συνεχίζει να διανέμει τρόφιμα στους απόρους. Κάθε μήνα, 1.200 οικογένειες ωφελούνται από αυτή την προσφορά. Η Σάντρα Μπαζίλιο είναι λογίστρια. Είναι άνεργη εδώ και έναν χρόνο. Ζει χάρις στο επίδομα κοινωνικής ένταξης και αυτή τη βοήθεια σε τρόφιμα: «Είναι σημαντική αυτή η βοήθεια για μένα, γιατί με βοηθά με πράγματα που δεν μπορώ να αγοράσω. Για παράδειγμα το γάλα είναι κάτι που μου λείπει πολύ. Και τώρα έχω δύο πακέτα των έξι λίτρων. Και με τα χρήματα που μου έμειναν, που δεν τα ξόδεψα σε τρόφιμα, θα πληρώσω το ρεύμα, το νερό και το αέριο».
Αυτές οι σακούλες με τρόφιμα χρηματοδοτούνται από το ευρωπαϊκό ταμείο για τους απόρους. Για την Πορτογαλία αυτό σημαίνει 177 εκατομμύρια ευρώ σε τρόφιμα και υλική βοήθεια. Οι οργανώσεις που τα διανέμουν μπορούν να χρησιμοποιήσουν ένα ποσό από αυτά τα χρήματα για να αγοράσουν προστατευτικό εξοπλισμό και να διασφαλίσουν ότι η βοήθεια συνεχίζεται.
Το ΔΝΤ προβλέπει ότι η ανεργία θα διπλασιαστεί στην Πορτογαλία το 2020. Χιλιάδες θέσεις εργασίας θα χαθούν. Αυτή η γυναίκα έχασε το 80% του εισοδήματός της. Ήταν ανεξάρτητη πωλήτρια. Ο άνδρας της ασχολιόταν με τον τουρισμό. Η επιχείρηση που δούλευε δεν του ανανέωσε το συμβόλαιο. Παλιότερα, ήταν και οι δυο τους εθελοντές στην διανομή φαγητού:
«Τώρα είμαστε εμείς που χρειαζόμαστε αυτή τη βοήθεια. Δεν το φανταζόμασταν» ομολογεί ο σύζυγος. Η γυναίκα του επισημαίνει: «Το μόνο που μας μένει είναι το 20% της επαγγελματικής μου δραστηριότητας και αυτή η βοήθεια σε φαγητό. Έχουμε ένα παιδί και ανησυχούμε πολύ. Με αυτή την ενίσχυση, μπορούμε να πληρώσουμε άλλα έξοδα, έτσι ώστε να βγάλουμε τον μήνα».
Με την μείωση των εισοδημάτων των νοικοκυριών, προβλέπεται αύξηση της ζήτησης για βοήθεια, όσον αφορά στα τρόφιμα και στο φαγητό. Στην οργάνωση καταγράφουν ήδη αύξηση 15%. Αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο είναι οι εργαζόμενοι με χαμηλούς μισθούς.
«Έχουμε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις. Αλλά οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν χάσει τη δουλειά τους. Προβλέπουμε ότι θα υπάρξει μια αύξηση ζήτησης 50% στα τρόφιμα. Είμαστε σε περίοδο προσαρμογής και πρέπει να αλλάξουμε την εφοδιαστική αλυσίδα και να ελέγξουμε τη διαθεσιμότητα στους χώρους αποθήκευσης. Το Santa Casa da Misericordia έχει μεγάλη περιουσία. Τα ευρωπαϊκά κονδύλια είναι πολύ χρήσιμα επίσης για να ολοκληρώσουμε αυτό το οικονομικό εγχείρημα που αφορά τους πάντες» επισημαίνει η Σουζάνα Βέιγα Φερέιρα, συντονίστρια του πρότζεκτ.
Συνέντευξη με την πρόεδρο Ιδρύματος Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Σπουδών
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Επιστρέφουμε στις Βρυξέλλες για να μιλήσουμε με την πρόεδρο του Ιδρύματος Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Σπουδών, Δρ. Μαρία Ζοάο Ροντρίγκες. Η ύφεση είναι ήδη εδώ. Οι πιο ευάλωτες ομάδες και αυτές που επηρεάζονται περισσότερο είναι σίγουρα οι νέοι και οι μονογονεϊκές οικογένειες. Τι μέτρα μπορεί να πάρει βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα η Ε.Ε., ώστε να προστατεύονται όλοι;
Δρ. Μαρία Ζοάο Ροντρίγκες, Πρόεδρος Ιδρύματος Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Σπουδών:
Ας εστιάσουμε στις ομάδες που αναφέρατε. Οι νέοι. Πολλοί από αυτούς έχουν δουλειές, επισφαλείς δουλειές. Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι η σύμβαση, η σύμβαση ορισμένου χρόνου που έχουν, θα επεκταθεί. Αναφερθήκατε στις μονογονεϊκές οικογένειες. Αντιμετωπίζουν το δίλημμα είτε να πάνε στη δουλειά και να αφήσουν τα παιδιά τους στο σπίτι ή να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο, κάτι που δεν είναι ασφαλές. Ή να μείνουν στο σπίτι με τα παιδιά τους και να χάσουν τη δουλειά και το μισθό τους. Πρέπει να επεκτείνουμε τα προγράμματα προστασίας για όλους αυτούς τους γονείς, ώστε να μην έχουν αυτό το τρομακτικό δίλημμα.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Τι θα γίνει με τους χιλιάδες αδήλωτους ή τους εποχικούς εργαζόμενους που δεν έχουν τα χαρτιά για να κάνουν αίτηση για επίδομα ανεργίας; Πώς θα προστατευθούν;
Δρ. Μαρία Ζοάο Ροντρίγκες, Πρόεδρος Ιδρύματος Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Σπουδών:
Επιτρέψτε μου να αναφερθώ σε ένα έξυπνο μέτρο που εφαρμόζεται στην Πορτογαλία, που σκοπεύει να προσφέρει σ' αυτά τα άτομα τη δυνατότητα να καταγραφούν και να επωφεληθούν από τα κοινωνικά δικαιώματα. Με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να μετατρέψουμε την αδήλωτη εργασία χωρίς δικαιώματα, σε κανονική εργασία με δικαιώματα. Και αυτό είναι κάτι θετικό για όλους. Οι εργαζόμενοι θα ωφεληθούν από αυτό. Αλλά και τα δημόσια συστήματα θα κερδίσουν, γιατί όταν οι εργαζόμενοι εμφανίζονται κανονικά, τότε θα αρχίσουν να πληρώνουν τους φόρους που τους αναλογούν και θα συμβάλλουν στη κοινωνική τους προστασία.
Έφη Κουτσοκώστα, Euronews:
Πώς θα ωφεληθούν οι πλέον άποροι από το Ταμείο Ανάκαμψης που συζητιέται τώρα;
Δρ. Μαρία Ζοάο Ροντρίγκες, Πρόεδρος Ιδρύματος Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Σπουδών:
Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ειδικά οι ΜΜΕ θα υποστηριχθούν απευθείας με οικονομικά μέσα για να επιβιώσουν και να αρχίσουν ξανά τη δραστηριότητά τους. Και τέλος, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι τα μικρά ποσά που θα δοθούν, θα είναι αποτελεσματικά ώστε κανένας να μην φτάσει στην ένδεια. Αυτού του είδους η στήριξη μπορεί να λειτουργήσει μόνο αν περιλαμβάνει όχι μόνο δάνεια αλλά και επιδοτήσεις. Έχει έρθει η ιστορική στιγμή, όπου οι Ευρωπαίοι πρέπει να αποφασίσουν.