Παρέμβαση των ΗΠΑ: «Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να διατηρήσει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας», δήλωσε ο ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΝα σεβαστεί το υπάρχον μουσειακό καθεστώς της Αγίας Σοφίας, το οποίο είναι επίσημα αναγνωρισμένο από την UNESCO, καλεί την κυβέρνηση της Τουρκίας ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. «Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να συνεχίσει να διατηρεί την Αγία Σοφία ως μουσείο, ως ένα παράδειγμα της δέσμευσής της να σέβεται τις θρησκευτικές παραδόσεις και τη διαφορετική ιστορία που συνέβαλε στην Τουρκική Δημοκρατία και να διασφαλίσει ότι θα παραμένει προσβάσιμη σε όλους», επισημαίνει ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας σε δήλωση του που δημοσίευσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Συνεχίζοντας, ο κ. Πομπέο αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίζουν να συνεργάζονται με την κυβέρνηση της Τουρκίας για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης των θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν ότι μια αλλαγή στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας θα υπονομεύσει την κληρονομιά αυτού του αξιοσημείωτου κτηρίου και της αξεπέραστης ικανότητάς του - τόσο σπάνια στον σύγχρονο κόσμο - να προσφέρει στην ανθρωπότητα μια πολύ απαραίτητη γέφυρα μεταξύ των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και πολιτισμών. Επιδιώκουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με την κυβέρνηση της Τουρκίας για ένα ευρύ φάσμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένης της διατήρησης των θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων», τονίζεται χαρακτηριστικά.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών υπογραμμίζει ότι η Αγία Σοφία αποτελεί παράδειγμα θρησκευτικής έκφρασης και καλλιτεχνικής και τεχνικής ιδιοφυΐας, που αντικατοπτρίζεται στην πλούσια και σύνθετη ιστορία 1,500 χρόνων. Για αυτόν τον λόγο, σημειώνει ότι «το καθεστώς του μνημείου ως μουσείου έχει επιτρέψει σε άτομα από όλο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση και να αναλογιστούν για αυτό το υπέροχο επίτευγμα».
Άγκυρα: Η Αγία Σοφία είναι ιδιοκτησία της Τουρκίας
Με τη φράση «η Αγία Σοφία είναι ιδιοκτησία της Τουρκίας», απαντά μεταξύ άλλων η Άγκυρα στον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.
«Μας εκπλήσσει το δελτίο τύπου που εξέδωσε το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ σχετικά με το καθεστώς της Αγίας Σοφίας. Η κυβέρνησή μας έκανε σιωπηλά επαναστατικά βήματα για να προστατεύσει την ελευθερία της θρησκείας και των πεποιθήσεων, η οποία είναι εγγυημένη από το σύνταγμα και τους νόμους μας, για όλους τους πολίτες μας χωρίς καμία διάκριση», σημειώνεται στη γραπτή ανακοίνωση του εκπροσώπου του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χαμί Ακσόι.
Και προστίθεται: «Σε αυτό το πλαίσιο, προστατεύουμε σχολαστικά όλες τις πολιτιστικές ιδιοκτησίες που μας ανήκουν χωρίς καμία διάκριση, συμπεριλαμβανομένης της Αγίας Σοφίας, στο πλαίσιο της παράδοσης της ανοχής που απορρέει από τον πολιτισμό και την ιστορία μας.
Η Τουρκία λατρεύει με λεπτότητα την ιστορική, πολιτιστική και πνευματική αξία της Αγίας Σοφίας από την κατάκτησή της.
Σε αυτήν την περίπτωση, υπενθυμίζουμε και πάλι μια πραγματικότητα που πρέπει να επαναλαμβάνουμε συνεχώς. Η Αγία Σοφία είναι ιδιοκτησία της Τουρκίας, όπως όλα τα πολιτιστικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στη γη μας.
Κάθε είδους διάθεση εξουσίας σχετικά με την Αγία Σοφία είναι επίσης ένα ζήτημα που αφορά τις εσωτερικές μας υποθέσεις στα δικαιώματα κυριαρχίας της Τουρκίας.
Φυσικά όλοι είναι ελεύθεροι να εκφράσουν τη γνώμη τους. Ωστόσο, ξεπερνά το σημείο να μιλάμε κυριαρχικά δικαιώματα χρησιμοποιώντας μια γλώσσα «προειδοποίησης και επιβολής».
Αίτημα Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης
Το Συμβούλιο της Επικρατείας της Τουρκίας αναμένεται να συνέλθει την Πέμπτη 2 Ιουλίου, προκειμένου να εξετάσει αίτημα ακύρωσης του προεδρικού διατάγματος που μετέτρεψε την Αγία Σοφία σε μουσείο το 1934.
Αν και την υπόθεση - δια της νομικής οδού - είχε κλείσει οριστικά και αμετάκλητα το Σεπτέμβριο του 2018 το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας, απορρίπτοντας παρόμοιο αίτημα της τουρκικής μη κυβερνητικής οργάνωσης "Σύνδεσμος Προστασίας Ιστορικών Μνημείων και Περιβάλλοντος", το ζήτημα φαίνεται να ξανανοίγει τώρα το κατώτερο σε βαθμίδα Συμβούλιο της Επικρατείας της Τουρκίας, το οποίο αποφάσισε –ξαφνικά- να εξετάσει εκ νέου το αίτημα της μη κυβερνητικής οργάνωσης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν μια τυχόν αλλαγή στο καθεστώς της Αγίας Σοφίας ως υποβάθμιση της κληρονομιάς αυτού του εξαιρετικού κτίσματος και της αξεπέραστης ικανότητάς του - που είναι τόσο σπάνια στον σύγχρονο κόσμο- να υπηρετεί την ανθρωπότητα ως μια τόσο αναγκαία γέφυρα μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών παραδόσεων και πολιτισμών. Επιδίωξή μας είναι να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε με την τουρκική κυβέρνηση σε μια ευρεία γκάμα θεμάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος, μεταξύ των οποίων και η διατήρηση θρησκευτικών και πολιτιστικών μνημείων».
Υπενθυμίζεται ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχε προχωρήσει και πριν από λίγες ημέρες, μέσω του Αμερικανού πρέσβη, αρμόδιου για τις διεθνείς θρησκευτικές ελευθερίες, Σαμ Μπράουνμπακ, σε παρέμβαση για τη διατήρηση της Αγίας Σοφίας ως μνημείου.
Σε ανάρτησή του στο Twitter ο κ. Μπράουνμπακ είχε υπογραμμίσει την τεράστια πνευματική και πολιτιστική σημασία που έχει η Αγία Σοφία για δισεκατομμύρια πιστούς διαφορετικών θρησκειών σε όλο τον κόσμο και καλούσε την τουρκική κυβέρνηση να τη διατηρήσει ως τοποθεσία παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, όπως και να εξασφαλίσει την προσβασιμότητα σε όλους υπό το τρέχον καθεστώς της ως μουσείου.
Προειδοποιήσεις από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο
«Ως μουσείον, η Αγία Σοφία δύναται να λειτουργή ως τόπος και σύμβολον συναντήσεως, διαλόγου και ειρηνικής συνυπάρξεως λαών και πολιτισμών, αλληλοκατανοήσεως και αλληλεγγύης Χριστιανισμού και Ισλάμ, που είναι ιδιαιτέρως αναγκαία και λυσιτελής διά τον σύγχρονον κόσμον», υπογράμμισε την Δευτέρα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης επισήμανε ότι ο ναός της του Θεού Σοφίας είναι αναμφίβολα ένα από τα σπουδαιότερα κλασικά μνημεία του παγκοσμίου πολιτισμού. «'Κλασικό' είναι αυτό το οποίον πάντοτε υπερβαίνει τα όρια του λαού και της εποχής εις την οποίαν εδημιουργήθη, και δεν ανήκει μόνον εις αυτόν που το κατέχει, αλλά εις ολόκληρον την ανθρωπότητα. Εν τη εννοία ταύτη, ο τουρκικός λαός έχει την μεγάλην ευθύνην και την υψίστην τιμήν να αναδεικνύη την οικουμενικότητα του υπερόχου αυτού μνημείου».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτην ομιλία του, υπενθύμισε ότι κατά το παρελθόν και με αφορμή σχετικές συζητήσεις επανειλημμένως έχει εκφράσει τις απόψεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και του ανά την οικουμένη ποιμνίου του.
Αναφερόμενος σε πρόσφατο σχόλιο διακεκριμένου Τούρκου δημοσιογράφου, ο οποίος επεσήμανε ότι την ώρα που ζητείται να επανέλθει η Αγία Σοφία στη λατρεία του Θεού, οι νέοι φαίνεται να στρέφονται περισσότερο και εντονότερα προς την τέχνη και τον πολιτισμό, ο Παναγιώτατος διερωτήθηκε: «Μήπως αυτό θα έπρεπε να μας προβληματίση όλους; Μήπως πρέπει να στραφώμεν προς τας κοινάς αξίας, προς τα ιδεώδη που ενώνουν τους νέους των δύο θρησκειών, στροφή, η οποία θα εξασφάλιζεν ένα καλύτερον μέλλον εις την ανθρωπότητα, αντί να προβάλλωμεν και να επαναφέρωμεν εις το προσκήνιον θέματα που προκαλούν διχοστασίαν και εντάσεις; Η τυχόν μετατροπή της Αγίας Σοφίας εις τέμενος θα στρέψη εκατομμύρια Χριστιανών εις όλον τον κόσμον εναντίον του Ισλάμ, και η Αγία Σοφία, η οποία, λόγω της ιερότητός της είναι ένα ζωτικόν κέντρον, εις το οποίον αγκαλιάζονται η Ανατολή με την Δύσιν, θα διασπάση τους δύο αυτούς κόσμους και μάλιστα εις μίαν στιγμήν, κατά την οποίαν η ανθρωπότης, η οποία δοκιμάζεται και ταλαιπωρείται λόγω της θανατηφόρου πανδημίας του νέου κορονοϊού, έχει ανάγκην ενότητος και κοινού προσανατολισμού».