Οι δύο τρόποι απομάκρυνσης του Αμερικανού προέδρου μέχρι να λήξει η θητεία του
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΠληθαίνουν οι φωνές μελών του αμερικανικού Κογκρέσου που τάσσονται υπέρ της άμεσης απομάκρυνσης του Ντόναλντ Τραμπ από τη θέση του προέδρου, πριν καν ορκιστεί ο Τζο Μπάιντεν, μετά τα δραματικά γεγονότα της Τετάρτης.
Είναι σαφές πλέον πως οι υποστηρικτές του Τραμπ εισέβαλαν στο Καπιτώλιο έχοντας ακούσει για άλλη μια φορά τον απερχόμενο πρόεδρο να ισχυρίζεται ότι του έκλεψαν τις εκλογές.
Πολιτικοί αναλυτές εξηγούν ότι ο Τραμπ μπορεί πράγματι να απομακρυνθεί από τα καθήκοντά του και να αναλάβει στη θέση του ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς, μέχρι την ορκωμοσία του Μπάιντεν στις 20 Ιανουαρίου.
Δύο είναι οι τρόποι για να συμβεί αυτό. Ο πρώτος, η επίκληση της 25ης Τροπολογίας του Συντάγματος των ΗΠΑ, κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες συζητείται ήδη ανάμεσα σε υπουργούς. Και ο δεύτερος, η παραπομπή του Τραμπ και η καταδίκη του από τη Γερουσία.
Τι προβλέπει η 25η Τροπολογία
Η 25η Τροπολογία, που επικυρώθηκε το 1967 και υιοθετήθηκε στον απόηχο της δολοφονίας του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι το 1963, αφορά την προεδρική διαδοχή και ανικανότητα.
Το Εδάφιο 4 αφορά καταστάσεις όπου ο πρόεδρος είναι ανίκανος να εκτελέσει τα καθήκοντά του αλλά δεν αποχωρεί οικειοθελώς από τη θέση του.
Οι νομοθέτες της 25ης Τροπολογίας είχαν εμφανώς στόχο αυτή να εφαρμόζεται όταν ένας πρόεδρος κρίνεται ανίκανος λόγω σωματικής ή ψυχικής ασθένειας, σύμφωνα με ειδικούς. Ορισμένοι ακαδημαϊκοί έχουν επίσης ισχυριστεί ότι μπορεί να εφαρμοστεί και πιο ευρέως και για έναν πρόεδρο που είναι επικίνδυνα ακατάλληλος για τη θέση αυτή.
Προκειμένου να γίνει επίκληση της 25ης Τροπολογίας, ο Πενς και η πλειονότητα των μελών του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ θα πρέπει να δηλώσουν ότι ο Τραμπ δεν είναι σε θέση να εκτελέσει τα καθήκοντα του προέδρου και να τον απομακρύνουν. Με βάση αυτό το σενάριο, τα καθήκοντα του προέδρου αναλαμβάνει ο Πενς.
Ο Τραμπ μπορεί στη συνέχεια να δηλώσει ότι δύναται να αναλάβει εκ νέου τα καθήκοντά του. Εάν ο Πενς και η πλειονότητα των μελών του υπουργικού συμβουλίου δεν αντιταχθούν στην απόφαση του Τραμπ, τότε εκείνος ανακτά την εξουσία. Εάν αντιταχθούν στη δήλωση του Τραμπ, το θέμα θα διευθετηθεί από το Κογκρέσο, αλλά ο Πενς θα συνεχίσει να ασκεί καθήκοντα προέδρου έως τότε.
Για την απομάκρυνση του Τραμπ απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων και στα δύο σώματα. Αλλά η ελεγχόμενη από τους Δημοκρατικούς Βουλή των Αντιπροσώπων μπορεί απλά να καθυστερήσει την ψηφοφορία για το θέμα αυτό έως ότου λήξει η θητεία του Τραμπ, όπως εξηγεί ο Πολ Κάμπος, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο.
Πώς μπορεί να γίνει παραπομπή του Τραμπ
Παραπομπή ενός προέδρου των ΗΠΑ σημαίνει πως ότι η Βουλή των Αντιπροσώπων απαγγέλλει κατηγορίες σε βάρος ενός προέδρου που εμπλέκεται σε «σοβαρό έγκλημα ή παράπτωμα», αντίστοιχα με την παραπομπή σε μια ποινική υπόθεση.
Εάν η απλή πλειοψηφία των 435 μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων εγκρίνει την απαγγελία κατηγοριών, γνωστά ως «άρθρα της παραπομπής», η διαδικασία παραπέμπεται στη Γερουσία, που διεξάγει δίκη για να αποφασιστεί η ενοχή ή όχι του προέδρου. Το Σύνταγμα απαιτεί τα δύο τρίτα των ψήφων της Γερουσίας για να καταδικαστεί και να απομακρυνθεί από τη θέση του ένας πρόεδρος.
Ο Τραμπ έχει στο παρελθόν παραπεφθεί από την ελεγχόμενη από τους Δημοκρατικούς Βουλή των Αντιπροσώπων τον Δεκέμβριο του 2019 με τις κατηγορίες κατάχρησης εξουσίας και παρακώλυσης του Κογκρέσου λόγω των προσπαθειών του να πιέσει την Ουκρανία να διενεργήσει έρευνα σε βάρος του Μπάιντεν και του γιου του. Ο Τραμπ απαλλάχθηκε των κατηγοριών από την ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικανούς Γερουσία τον Φεβρουάριο του 2020.
Όμως για ποιο «σοβαρό έγκλημα και παράπτωμα» μπορεί να κατηγορηθεί ο Τραμπ; Ο Φρανκ Μπόουμαν, καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, εξηγεί ότι ο Τραμπ «θα μπορούσε να πει κανείς ότι υποδαύλισε την εξέγερση» ή μια απόπειρα ανατροπής της αμερικανικής κυβέρνησης.
Ωστόσο ενδεχομένως να μπορεί να παραπεφθεί και για ένα πιο γενικό αδίκημα: απιστία στο αμερικανικό Σύνταγμα και αθέτηση του όρκου που έλαβε όταν έγινε πρόεδρος. Το Κογκρέσο έχει τη δυνατότητα να καθορίσει τι συνιστά σοβαρό έγκλημα και παράπτωμα και δεν περιορίζεται σε πραγματικά ποινικά αδικήματα.