Η πλειονότητα των κρατών μελών έχει ήδη υποβάλει τα εθνικά της σχέδια, τα οποία αξιολογούνται τώρα από την Κομισιόν. Οι οργανώσεις προειδοποιούν ότι μπορεί να υπάρξει... "πράσινο ξέπλυμα": παρουσίαση ρυπογόνων έργων ως φιλικών προς το περιβάλλον. Αλλά η Κομισιόν έχει δικλείδες ασφαλείας.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Ευρώπη θέλει να μετατρέψει την οικονομία της σε μια οικονομία φιλική προς το κλίμα με τη βοήθεια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Αλλά οι οικολόγοι σε όλη την ήπειρο προειδοποιούν: ορισμένα έργα σε πολλά πολλά κράτη μέλη παραμένουν ρυπογόνα παρά την πράσινη ετικέτα.
Η Ισπανία σκοπεύει να γίνει πράσινη με τη βοήθεια των 69,5 δισεκατομμυρίων ευρώ του Ταμείου, σχεδιάζει να επενδύσει σημαντικά στον τομέα του πράσινου υδρογόνου και επίσης να βοηθήσει στη δημιουργία εργοστασίων μπαταριών για ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
«Το σχέδιο της Ισπανίας περιλαμβάνει σημαντική πρόοδο όσον αφορά τα απόβλητα, τις πόλεις, την πράσινη φορολογία, την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων. Υπάρχουν ενδείξεις ότι υπάρχει πρόθεση να προχωρήσει το Green Deal και όλες οι εγκάρσιες πολιτικές για την ενεργειακή μετάβαση», λέει ο Μιγκέλ Αγχέλ, από την Greenpeace της Ισπανίας.
Οι ειδικοί ανησυχούν ότι οι βασικοί ωφελημένοι θα είναι οι μεγάλες βιομηχανίες.
«Τον τελευταίο χρόνο, είδαμε πώς τοποθετήθηκαν οι μεγάλες εταιρείες από τους τομείς της αυτοκινητοβιομηχανίας, της ενέργειας, του ηλεκτρισμού και του τουρισμού. Έχουν αναπτύξει την ικανότητά τους να επηρεάζουν την πολιτική και έχουν επίσης αναπτύξει έργα για όλες τις περιοχές (περιφέρειες). Και φοβόμαστε πραγματικά ότι ο τομέας του IBEX 35 (μεγάλες εταιρείες στο ισπανικό χρηματιστήριο) θα μπορούσε τελικά να απορροφήσει όλες τις ενισχύσεις», λέει ο υπεύθυνος της greenpeace.
Το μεγαλύτερο ταμείο της ΕΕ για την κρίση που ονομάζεται Ταμείο Ανάκαμψης και Εξυγίανσης αποτελείται από 672,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Ο κύριος στόχος είναι να βοηθήσει στην αναζωογόνηση των οικονομιών. Υπάρχει όμως μια κόκκινη γραμμή για όλες τις επενδύσεις: δεν μπορούν να βλάψουν τους στόχους της ΕΕ για κλιματική ουδετερότητα το 2050.
Το 37 % του συνόλου των διατιθέμενων χρημάτων πρέπει να εξυπηρετεί την πράσινη μετάβαση.
Η πλειονότητα των κρατών μελών έχει ήδη υποβάλει τα εθνικά της σχέδια, τα οποία αξιολογούνται τώρα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σε ορισμένες περιπτώσεις οι περιβαλλοντικές οργανώσεις προειδοποιούν για πράσινο ξέπλυμα: την επισήμανση ρυπογόνων έργων ως φιλικών προς το περιβάλλον. Όμως η ΕΕ έχει σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για τα διάφορα σχέδια.
«Για παράδειγμα, η χρηματοδότηση ενός αυτοκινητόδρομου είναι μεν επιλέξιμη, αν και μόνο αν περιέχει στοιχεία που οδηγούν στην επίτευξη του κλιματικού στόχου. Για παράδειγμα, ο σχεδιασμός διαφόρων συνοδευτικών μέτρων, ο σχεδιασμός δασών γύρω από τον αυτοκινητόδρομο. Ή για παράδειγμα να κατασκευαστεί ένας συγκεκριμένος αριθμός σταθμών φόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα, ώστε να ενθαρρυνθεί η ηλεκτροκίνηση, η οποία ρυπαίνει λιγότερο», εξήγησε ο Σιγκφριντ Μουρεζάν, ευρωβουλευτής του ΕΛΚ από τη Ρουμανία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απαρίθμησε πάνω από 180 τύπους επενδύσεων στο εργαλείο παρακολούθησης του κλίματος που διαθέτει για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να υπολογίσουν τα κλιματικά οφέλη των επενδύσεών τους. Τώρα και τα 3 θεσμικά όργανα της ΕΕ θα πρέπει να δώσουν το πράσινο φως σε κάθε σχέδιο ανάκαμψης κάθε χώρας - πριν ξεκινήσουν οι μεγάλες δαπάνες.