Ιδιαίτερα έντονες παρεμβάσεις, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, από ΗΠΑ, Ιρλανδία, Κίνα και Ινδία
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ συζήτηση για τις εξελίξεις στα Βαρώσια κυριάρχησε στη χθεσινή ενημέρωση του Συμβουλίου Ασφαλείας από την ειδική αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα στην Κύπρο, Ελίζαμπεθ Σπέχαρ, όπου επίσης συζητήθηκαν και οι δύο εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα, για την ΟΥΝΦΙΚΥΠ και τις καλές του υπηρεσίες. Τα μέλη εξέφρασαν έντονη ανησυχία για το Βαρώσι, με ιδιαίτερα έντονες παρεμβάσεις, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, από ΗΠΑ, Ιρλανδία, Κίνα και Ινδία, ενώ τα περισσότερα μέλη εξέφρασαν υποστήριξη στη βάση λύσης του Κυπριακού σύμφωνα με τα Ψηφίσματα, με ιδιαίτερα θερμή τη Ρωσία.
Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, η εικόνα που μετέφερε η κ. Σπεχαρ για τις εξελίξεις στο Κυπριακό είναι ότι δεν φαίνεται να υπάρχει διέξοδος για διαπραγματεύσεις, χωρίς ωστόσο να παρουσιάσει τι σκέφτεται επ’ αυτού η Γραμματεία.
Τα περισσότερα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας εξέφρασαν την υποστήριξη στη βάση λύσης σύμφωνα με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, με ιδιαίτερα θερμή σ’ αυτό τη Ρωσία. Η τοποθέτησή τους ενισχύει όλα τα μόνιμα μέλη που αντέδρασαν σε νέα ορολογία που συμπεριέλαβε στο τέταρτο άρθρο του προοιμίου του σχεδίου ψηφίσματος η Βρετανία, σε σχέση με τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας (στο διατακτικό δεν υπήρξε αλλαγή). Παρά τις αντιδράσεις των υπολοίπων 4 μονίμων μελών, αντί να συνεχίσει τις διαβουλεύσεις σε επίπεδο «5», η Βρετανία έστειλε το σχέδιο ψηφίσματος σε όλα τα μέλη και σήμερα αναμένεται να ξεκινήσουν οι ανεπίσημες διαβουλεύσεις.
Μέλος του Σ.Α. υποστήριξε ότι και η Ελίζαμπεθ Σπέχαρ φέρεται να δήλωσε στην ενημέρωση του σώματος ότι χρειάζεται να βλέπουμε τα ψηφίσματα του Σ.Α. με ευρύτερη οπτική, αλλιώς είναι περιοριστικά.
Σε σχέση με το Βαρώσι, έντονη ήταν η ανησυχία που εκφράστηκε από όλα τα μέλη, ενώ διπλωματικές πηγές χαρακτηρίζουν ιδιαίτερα έντονες τις παρεμβάσεις των ΗΠΑ, της Ιρλανδίας, της Κίνας και Ινδίας.
Η πλειοψηφία των μελών ζήτησε εντονότερο λεκτικό για το σχέδιο προεδρικής δήλωσης το οποίο τους μοίρασε η Βρετανία, η οποία σύμφωνα με κάποια μέλη, επιχείρησε να αιφνιδιάσει το Σ.Α. πιέζοντας να εγκριθεί μετά το τέλος της συνεδρίασης το κείμενο, αντί να δοθεί χρόνος για διαβουλεύσεις. Τελικά δόθηκε διορία στα μέλη να στείλουν τροποποιήσεις μέχρι τις 4 το απόγευμα τοπική ώρα, η οποία εξέπνευσε χωρίς η Βρετανία να στείλει νέο προσχέδιο. Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, αναμενόταν να σταλεί νέο κείμενο, το βράδυ της Τετάρτης ή το πρωί της Πέμπτης, με νέα προθεσμία στα μέλη για να στείλουν τις παρατηρήσεις τους.
Βαθιά ανήσυχος είναι ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε σχέση με το Βαρώσι μετά τις ανακοινώσεις της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων.
Με ανακοίνωση του αναπληρωτή εκπροσώπου του, Φερχάν Χακ, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ δηλώνει «βαθιά ανήσυχος για τις ανακοινώσεις της 20ής Ιουλίου από τους Τουρκοκυπρίους και την Τουρκία σχετικά με περαιτέρω άνοιγμα της περίκλειστης πόλης των Βαρωσίων».
Ο ΓΓ του ΟΗΕ υπενθυμίζει ότι έχει επανειλημμένα καλέσει όλα τα μέρη να απόσχουν από μονομερείς ενέργειες, οι οποίες προκαλούν εντάσεις και πιθανόν να υποσκάψουν τις συνεχείς προσπάθειες για αναζήτηση κοινού εδάφους μεταξύ των μερών, προς την κατεύθυνση μιας διαρκούς διευθέτησης του κυπριακού ζητήματος.
«Η θέση των Ηνωμένων Εθνών για τα Βαρώσια παραμένει αμετάβλητη και καθοδηγείται από τα σχετικά ψηφίσματα του Σ.Α.», προσθέτει ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του ΓΓ, τονίζοντας ότι ο κ. Γκουτέρες «καλεί όλες τις πλευρές να απέχουν από οποιεσδήποτε μη υποβοηθητικές ενέργειες και να εμπλακούν σε διάλογο για να φέρουν ειρήνη και ευημερία στο νησί, μέσω μιας συνολικής διευθέτησης».
Διπλό «χτύπημα» ΗΠΑ κατά Αγκυρας
Την έντονη αντίδραση της αμερικανικής διπλωματίας πυροδότησαν οι στοχεύσεις της Αγκύρας για τα Βαρώσια. Κορυφαίος αμερικανός διπλωμάτης επαναβεβαίωσε ότι η Ουάσινγκτον απορρίπτει τη «λύση» της διχοτόμησης, «υπενθυμίζοντας» παράλληλα τις κυρώσεις για τους S-400 και προειδοποιώντας, πιθανώς, με νέες.
Tην ίδια στιγμή ο αμερικανός διπλωμάτης, σύμφωνα με το Reuters, ανέφερε ότι ο Πρόεδρος Μπάιντεν είναι αποφασισμένος να διατηρήσει τις κυρώσεις κατά της Τουρκίας, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα του CAAΤSA, του νόμου δηλαδή για την αντιμετώπιση εχθρικών πράξεων κατά των ΗΠΑ, για την αγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 και να επιβάλει επιπλέον κυρώσεις εάν η Έγκυρα αγοράσει και άλλα οπλικά συστήματα από τη Μόσχα.
Κλιμακώνοντας την αμερικανική πίεση κατά της Αγκύρας, η υφυπουργός Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ καταδίκασε τις ανακοινώσεις των τουρκοκυπριακών αρχών για μερικό άνοιγμα των Βαρωσίων.
Η κυρία Νούλαντ ανέφερε ότι οι ΗΠΑ απορρίπτουν την τουρκική πρόταση για τη δημιουργία δύο κρατών στην Κύπρο και καταδικάζουν τις κινήσεις για το άνοιγμα τμήματος της περίκλειστης περιοχής των Βαρωσίων, τόνισε η υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νούλαντ κατά τη διάρκεια ακρόασης στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας.
Η κ. Νούλαντ έκανε λόγο για μια περίπλοκη και πολύπλευρη σχέση με την Τουρκία, επαναβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν σκοπεύει να οπισθοχωρήσει στο ζήτημα των κυρώσεων CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής μέσω Κυρώσεων) που επιβλήθηκαν στην Άγκυρα λόγω της απόκτησης του ρωσικού συστήματος S-400.
Όσον αφορά στο θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αρμόδια υφυπουργός για τις πολιτικές υποθέσεις, διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα συνεχίσει να πιέζει την Τουρκία για θέματα που σχετίζονται με την ελευθερία του λόγου και την ελευθερία του Τύπου.
Ρωσία: «Ανεπίτρεπτες ενέργειες»
Ανεπίτρεπτες χαρακτήρισε η επίσημη εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργού Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα οποιεσδήποτε μονομερείς ενέργειες στην υπόθεση του Κυπριακού και επανέλαβε τη θέση της Μόσχας ότι το υπάρχον «αρχαϊκό» σύστημα εγγυήσεων εξωτερικής ασφάλειας της Κύπρου πρέπει να αντικατασταθεί από εκείνες του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
«Θεωρούμε ανεπίτρεπτες οποιεσδήποτε μονομερείς ενέργειες, οι οποίες έρχονται σε αντίθεση με ήδη υιοθετημένα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ, το 550 του 1984, το 789 του 1992, και δημιουργούν πρόσθετες δυσκολίες για την επανέναρξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας για το πρόβλημα του Κυπριακού», δήλωσε η Μ.Ζαχάροβα απαντώντας σε σχετικές ερωτήσεις κατά την εβδομαδιαία ενημέρωση του ρωσικού και διεθνούς Τύπου.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Η Ρωσική Ομοσπονδία τάσσεται με συνέπεια υπέρ της επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος εντός των γνωστών πλαισίων του διεθνούς δικαίου, τα οποία έχουν τεθεί με τα ψηφίσματα του ΣΑ του ΟΗΕ και προβλέπουν δημιουργία στην Κύπρο διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας, με ένα διεθνές νομικό πρόσωπο, μία κυριαρχία και υπηκοότητα», τόνισε η Ρωσίδα εκπρόσωπος, συμπληρώνοντας ότι η Μόσχα δεν υποστηρίζει «την ιδέα της μονομερούς διόρθωσης των υπαρχόντων θεμελίων των συνομιλιών ή της επανεξέτασης του μοντέλου της διευθέτησης».
«Θεωρούμε ότι η τελική λύση πρέπει να βρεθεί από τις ίδιες τις κοινότητες χωρίς έξωθεν πίεση, χωρίς επιβολή έτοιμων συνταγών ή κάποιων χρονοδιαγραμμάτων. Εκφράζουμε αυτή τη θέση αρχών σε όλους χωρίς εξαίρεση τους εταίρους μας και από αυτήν αντιστοίχως καθοδηγούμαστε στο πλαίσιο των εργασιών του ΣΑ του ΟΗΕ», σημείωσε η Μ.Ζαχάροβα, προσθέτοντας: «Υπολογίζουμε ότι το ήδη διαμορφωθέν πλαίσιο επίλυσης του Κυπριακού θα αντικατοπτριστεί και στο επικείμενο ψήφισμα για την παράταση της εντολής των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ στην Κύπρο και στο εξής, το οποίο ήδη τελεί υπό εξέταση στο ΣΑ».
«Η Ρωσία σταθερά υποστηρίζει τη δραστηριότητα των στρατιωτικών δυνάμεων του ΟΗΕ για την υποστήριξη της ειρήνης στην Κύπρο λαμβάνοντας υπόψη την αναγκαιότητα του ηγετικού ρόλου αυτής της αποστολής και έτσι την αποτιμούμε. Στο πλαίσιο του ΟΗΕ, καθώς και στις διμερείς επαφές, θα συνεχίσουμε να επιμένουμε στη γραμμή της δημιουργίας ευνοϊκών εξωτερικών συνθηκών για την επίτευξη προόδου στο ζήτημα του Κυπριακού. Θεωρούμε ότι η τάχιστη επανέναρξη των διακοινοτικών συνομιλιών για την τελική λύση του Κυπριακού προβλήματος θα επέτρεπε να δημιουργηθεί εποικοδομητική ατμόσφαιρα, που θα συνέβαλε στην εξεύρεση συμβιβασμού και στο ζήτημα των Βαρωσίων. Είμαστε πεπεισμένοι ότι παραμένει αναγκαία η εμπλοκή στη συζήτηση των εξωτερικών απόψεων της διευθέτησης των πέντε μελών του ΣΑ του ΟΗΕ και η αντικατάσταση του υπάρχοντος αρχαϊκού συστήματος των εξωτερικών εγγυήσεων ασφαλείας της νήσου από εκείνες του ΟΗΕ», κατέληξε η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ.