Μείωση ΦΠΑ, πάγωμα τελών, επιδόματα: Αναλυτικά όλα τα μέτρα που έχουν ανακοινωθεί στην Ευρώπη
Η ενεργειακή κρίση έχει παρασύρει τις τιμές σε όλη την Ευρώπη. Η μία μετά την άλλη, οι κυβερνήσεις αναγκάζονται σε μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων, για να τους βοηθήσουν να ανταποκριθούν στο ραγδαία αυξανόμενο κόστος της ενέργειας. Το euronews παρουσιάζει αναλυτικά τα μέτρα που έχουν ληφθεί στα κράτη μέλη της Ε.Ε.
Γερμανία: Το πιο ακριβό ρεύμα, τα λιγότερα μέτρα στήριξης
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος για τα γερμανικά νοικοκυριά είναι οι υψηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη Γερμανία, πολλοί καταναλωτές δεν έχουν συνειδητοποιήσει ακόμα το μέγεθος του προβλήματος.
«Στη Γερμανία, οι περισσότεροι κάτοικοι μένουν σε σπίτια που νοικιάζουν» μας εξηγεί η Κανέλα Αναστασοπούλου που ζει και εργάζεται σε πόλη της κεντρικής Γερμανίας. «Όταν νοικιάζεις ένα σπίτι δεν βλέπεις ξεχωριστά το λογαριασμό που ηλεκτρικού, του νερού , της θέρμανσης και των σπουπιδιών. Όλα αυτά ενοποιούνται σε ένα λογαριασμό (Nebenkosten) . Κάθε μήνα ο ενοικιαστής πληρώνει ένα συνολικό ποσό και στο τέλος του έτους γίνεται εκκαθάριση. Ο ιδιοκτήτης πληρώνει κάθε μήνα με βάση την εκτιμώμενη κατανάλωση (για παράδειγμα για ένα νοικοκυριό 4 ατόμων 1.000 κιλοβατώρες). Οπότε, άμεσα στην Γερμανία δεν βλέπει κάποιος τη διαφορά . Αυτό που βλέπουν οι περισσότεροι είναι η αύξηση στην τιμή της βενζίνης, που είναι μεγάλη. Αλλά και τις αυξήσεις στα σούπερ μάρκετ . Πολλοί λίγοι από αυτούς με τους οποίους συζητάω έχουν ιδεα ότι ανεβηκαν τόσο πολύ οι τιμές παντού. »
Μάλιστα, στη Γερμανία, αρκετοί προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, που είχαν «ποντάρει» στις χαμηλότερες τιμές λόγω πανδημίας και προέβλεπαν ότι τα λοκντάουν θα συνεχιστούν, δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στην άνοδο των τιμών και βάζουν «λουκέτο». Οι καταναλωτές αναγκάζονται να αναζητούν νέους προμηθευτές.
«Οι περισσότεροι προμηθευτές ακυρώνουν τα συμβόλαια με χαμηλές τιμές. Για παράδειγμα συμβόλαιο με τιμή 0,26 ευρώ/κιλοβατώρα τώρα έχει ανέβει στα 0,47 ευρώ» συμπληρώνει η Κ. Αναστασοπούλου.
Ίδιο τοπίο και στη γερμανική αγορά φυσικού αερίου. Σύμφωνα με το οικονομικό portal Finanztip, οι τιμές των 40 μεγαλύτερων προμηθευτών φυσικού αερίου στη Γερμανία έχουν αυξήσει κατά 18% από τους τελευταίους πέντε μήνες.
Σε ότι αφορά στα καύσιμα, οι τιμές θα επιβαρυνθούν έτι περαιτέρω, φέτος, κατά 1,5 λεπτά ανά λίτρο βενζίνης ή πετρελαίου θέρμανσης λόγω αύξησης στον περιβαλλοντικό φόρο.
Το ομοσπονδιακό σύστημα διακυβέρνησης και οι παραδοσιακές διαφωνίες πλουσιότερων – φτωχότερων κρατιδιών εμποδίζουν την υιοθέτηση κοινής πολιτικής στη Γερμανία.
Πάντως, η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι
• από τον Ιανούαριο του 2022 μειώθηκε η χρέωση για στήριξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Erneuerbare-Energien-Gesetz, EEG) στους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό θα οδηγήσει σε μείωση της «πράσινης» επιβάρυνσης στους λογαριασμούς οικιακής ενέργειας από 6,5 λεπτά/ κιλοβατώρα σε 3,7 λεπτά
• επιδοτήσεις 130 εκατ. ευρώ για νοικοκυριά με χαμηλόεισόδημα. Τα νοικοκυριά ενός ατόμου θα λάβουν 135 €, ένα νοικοκυριό δύο ατόμων θα λάβει 175 €, ενώ για κάθε επιπλέον άτομο θα δοθούν επιπλέον 35 €.
Γαλλία: Εκλογές και ενέργεια
Με τις προεδρικές εκλογές να πλησιάζουν, ο Εμανουέλ Μακρόν αποφάσισε να ανοίξει το κρατικό «πουγκί».
Η chèque énergie (ενεργειακή επιταγή) ύψους 100 ευρώ, που αρχικά δόθηκε σε 5,8 εκατομμύρια νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα για να μπορέσουν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας, επεκτάθηκε σε νοικοκυριά με μηνιαίο εισόδημα λιγότερο από 2.000 ευρώ καθαρά. Συνολικά την ενεργειακή επιταγή έλαβαν 28 εκατομμύρια άνθρωποι.
Ο κρατικός ενεργειακός γίγαντας EDF αναγκάστηκε να υποστεί απώλειες 8,4 δισεκατομμυρίων ευρώ, αφού περιόρισε τις αυξήσεις των λογαριασμών σε 4% φέτος.
Επίσης, η EDF έλαβε εντολή να πουλήσει περισσότερη πυρηνική ενέργεια σε ανταγωνιστές σε τιμή χαμηλότερη από την τρέχουσα τιμή της αγοράς. Λειτουργεί 56 πυρηνικούς αντιδραστήρες που παράγουν πάνω από το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας της Γαλλίας.
Ιταλία: Μείωση του ΦΠΑ στο φυσικό αέριο
Η Ιταλία αποφάσισε:
• κατάργηση των γενικών τελών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και
• 480 εκατομμύρια ευρώ για τη μείωση των γενικών χρεώσεων στους λογαριασμούς φυσικού αερίου.
Από το τελευταίο τρίμηνο του 2021, ο ΦΠΑ μειώθηκε στο 5% στη χρήση φυσικού αερίου για «αστικές και βιομηχανικές χρήσεις».
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Ιταλία πρόκειται επίσης να ενισχύσει το «κοινωνικό επίδομα» στους λογαριασμούς για οικογένειες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες και σοβαρές ασθένειες.
Για περίπου 6 εκατομμύρια μικρές επιχειρήσεις (με κατανάλωση χαμηλής τάσης έως 16,5 kW) και περίπου 29 εκατομμύρια πελάτες, οι γενικές χρεώσεις μηδενίστηκαν.
Η ιταλική κυβέρνηση εισήγαγε επίσης τη δυνατότητα στους καταναλωτές να πληρώνουν τους λογαριασμούς ενέργειας σε πολλαπλές δόσεις για ολόκληρο το 2022.
Στις 12 Ιανουαρίου 2022, ο Ιταλός υπουργός Βιομηχανίας ανακοίνωσε μια επικείμενη αύξηση των εταιρικών φόρων σε εταιρείες ενέργειας που επωφελήθηκαν από τις αυξανόμενες τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Στις 21 Ιανουαρίου 2022, το υπουργικό Συμβούλιο ανακοίνωσε νέα μέτρα για τη στήριξη του επιχειρηματικού κόσμου με έκπτωση φόρου 20% για όλες τις ενεργοβόρες εταιρείες που υφίστανται αύξηση τιμών 30% σε σχέση με το 2019.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΑυστρία: Επίδομα 150 ευρώ
Στις 28 Ιανουαρίου, η κυβέρνηση της Αυστρίας ανακοίνωσε πακέτο βοήθειας 1,7 δισεκατομμυρίων ευρώ για σχεδόν όλα τα νοικοκυριά, που θα λάβουν επίδομα 150 ευρώ για το ενεργειακό κόστος, ποσό που θα διπλασιαστεί για όσους έχουν ανάγκη.
Επίσης, εξετάζονται προγράμματα επιστροφής φόρων για τον ιδιωτικό τομέα, καθώς και μειώσεις φόρων και τελών.
Ισπανία: Αύξηση του επιδόματος θέρμανσης
Από τον Ιούνιο του 2021, η ισπανική κυβέρνηση ενέκρινε μείωση του ΦΠΑ από 21% σε 10% για πελάτες με λιγότερο από 10 kW συμβατικής ισχύος και προσωρινή αναστολή του φόρου παραγωγής.
Επιπλέον, ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στην ηλεκτρική ενέργεια μειώθηκε από 5,11% σε 0,5% έως το τέλος του 2021.
Επιπλέον, εισάγει ένα ανώτατο όριο στις αναθεωρήσεις των τιμών του φυσικού αερίου για το ρυθμιζόμενο τιμολόγιο φυσικού αερίου, γνωστό ως «τελευταίο τιμολόγιο» (TUR) για πελάτες που έχουν ετήσια κατανάλωση μικρότερη από 50 MWh και δεν βρίσκονται στην απελευθερωμένη αγορά.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτις 26 Οκτωβρίου, εγκρίθηκε νέο Βασιλικό Διάταγμα που αυξάνει το κοινωνικό επίδομα στους ευάλωτους καταναλωτές από το σημερινό 25% σε 60% και από 40% σε 70% στην περίπτωση των σοβαρά ευάλωτων – έως τις 31 Μαρτίου 2022.
Επιπλέον, το επίδομα θέρμανσης αυξήθηκε έως και 90 ευρώ κατά μέσο όρο (35 στις θερμότερες περιοχές και 124 στις πιο ψυχρές).
Πορτογαλία: «Μαχαίρι» στα τέλη
Στα τέλη Σεπτεμβρίου 2021, ο υπουργός Περιβάλλοντος ανακοίνωσε μείωση τουλάχιστον 30% στο τιμολόγιο πρόσβασης στα δίκτυα για τους βιομήχανους.
Επίσης καταργήθηκε το «τέλος παραγωγής» και η επιβάρυνση της Συμφωνίας Αγοράς Ενέργειας (CAE) για τον άνθρακα.
Τα τέλη του ηλεκτρικού θα μειωθούν πάνω από 50% για τα νοικοκυριά και 94% για τις βιομηχανίες. Το τιμολόγιο για τους οικιακούς καταναλωτές θα μειωθεί κατά 0,2% σε σύγκριση με το μέσο τιμολόγιο του 2021.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΒέλγιο: Μείωση ΦΠΑ ηλεκτρικού
Το υπουργείο Ενέργειας αποφάσισε την επέκταση του τιμολογίου κοινωνικής ενέργειας (που είχε εισαχθεί εισήχθη κατά τη διάρκεια της πανδημίας) έως τα τέλη Μαρτίου 2022. Το κόστος του μέτρου ανέρχεται σε 208 εκατ. ευρώ και αφορά σε σχεδόν 500.000 νοικοκυριά..
Επιπλέον, από τον Οκτώβριο του 2021, αφαιρείται ποσό 80 ευρώ από τους λογαριασμούς ρεύματος των πιο ευάλωτων νοικοκυριών (προϋπολογισμός μέτρου 72 εκατ. ευρώ).
Όσα ευάλωτα νοικοκυριά δεν δικαιούνται το κοινωνικό τιμολόγιο έχουν πρόσβαση στο ειδικό Ταμείο για Φυσικό Αέριο και Ηλεκτρική Ενέργεια (16 εκατομμυρίων ευρώ ).
Όλα τα νοικοκυριά θα λάβουν επίδομα 100 ευρώ για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους.
Η κυβέρνηση απαγόρευσε μονομερείς αλλαγές στα συμβόλαια παροχής ενέργειας, με τις οποίες οι προμηθευτές αύξαναν το κόστος στις συμφωνημένες τιμές.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ ΦΠΑ για την ηλεκτρική ενέργεια μειώνεται από 21% σε 6% από τον Μάρτιο έως τον Ιούλιο.
Ηνωμένο Βασίλειο: Στήριξη ενεργειακά φτωχών
Η βρετανική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο να προσφέρει κρατικά δάνεια σε εταιρείες ενέργειας που αναλαμβάνουν πελάτες από εταιρείες που καταρρέουν λόγω της εκτίναξης των τιμών χονδρικής του φυσικού αερίου.
Η κυβέρνηση διασώζει επίσης μεγάλες βιομηχανίες με υψηλές εκπομπές CO2 για να αποφύγει διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων.
Ένα πρόγραμμα εκπτώσεων στηρίζει άτομα που ζουν σε συνθήκες ενεργειακής φτώχειας καυσίμων (με επίδομα μεταξύ 100 και 300 λιρών). Τέλος, η κυβέρνηση συνέστησε ταμείο 500 εκατομμυρίων λιρών για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά.
Βουλγαρία: Στήριξη επιχειρήσεων
Στις 22 Οκτωβρίου 2021, η βουλγαρική κυβέρνηση ανακοίνωσε αποζημίωση των εταιρειών με €55/MWh για δύο μήνες.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτη συνέχεια, ο υπουργός Ενέργειας ανακοίνωσε νέο μέτρο, που αποζημιώνει τις επιχειρήσεις για το 75% της αύξησης της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας πάνω από το όριο των 128 €/MWh αλλά όχι περισσότερο από το 30% της πραγματικής μέσης μηνιαίας τιμής.
Για τα νοικοκυριά, ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός ψήφισε για το πάγωμα των τιμών του ρεύματος και της θέρμανσης μέχρι τα τέλη Μαρτίου.
Κύπρος: Μείωση του ΦΠΑ για τα ευάλωτα νοικοκυριά
Στις 17 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση ανακοίνωσε έκπτωση 10% τοις εκατό στους λογαριασμούς ρεύματος όλων των νοικοκυριών από τον Νοέμβριο έως τον Φεβρουάριο.
Στις 4 Νοεμβρίου, το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε μείωση του ΦΠΑ από 19% σε 5% στους λογαριασμούς ρεύματος για ευάλωτες ομάδες για έξι μήνες.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤσεχία: Στήριξη στις επιχειρήσεις
Τα νοικοκυριά απαλλάσσονται από τα ενεργειακά τέλη εάν η ηλεκτρική ενέργεια προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Στις 29 Δεκεμβρίου 2021, η νέα κυβέρνηση συνασπισμού ενέκρινε τον νόμο «Βοήθεια σε νοικοκυριά και επιχειρηματίες», για την παροχή στοχευμένης βοήθειας σε νοικοκυριά και επιχειρηματίες που επηρεάζονται σημαντικά από την αύξηση των τιμών της ενέργειας.
Στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις όπου ο λογαριασμός ενέργειας αυξήθηκε άνω του 100% προσφέρεται κρατική εγγύηση με επιτόκιο 0% για την κάλυψη του κόστους των λειτουργικών τους δαπανών.
Δανία: Μόνο συζήτηση
Η κυβέρνηση έχει συμφωνήσει σε πρόγραμμα για να βοηθήσει τα ευάλωτα νοικοκυριά. Ωστόσο, το ακριβές ποσό της ενίσχυσης και οι δικαιούχοι δεν έχουν ακόμα συμφωνηθεί από το κοινοβούλιο της Δανίας.
Σουηδία: Αποζημιώσεις στους μεγάλους καταναλωτές
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε διάθεση 590 εκατομμυρίων ευρώ για τα νοικοκυριά που πλήττονται περισσότερο από την εκτίναξη των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας. Όσοι καταναλώνουν περισσότερες από 2.000 kWh το μήνα (1,8 εκατομμύρια νοικοκυριά) θα λάβουν αποζημίωση 195 ευρώ το μήνα για τον Δεκέμβριο, τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕσθονία: Μείωση τελών για όλους
Τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος θα έχουν μειωμένες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας μεταξύ Σεπτεμβρίου 2021 και Μαρτίου 2022.
Τα τέλη δικτύου για όλους τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας (τόσο για επιχειρήσεις όσο και για νοικοκυριά) μειώθηκαν κατά το ήμισυ από τον Οκτώβριο του 2021 έτους έως τον Μάρτιο του 2022.
Ουγγαρία: Τιμές κάτω του κόστους
Οι τιμές για τα νοικοκυριά ρυθμίζονται κάτω από το κόστος. Η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα θέσει ανώτατο όριο τιμής 1,30 ευρώ ανά λίτρο για τη βενζίνη και το ντίζελ για τρεις μήνες.
Ιρλανδία: Επίδομα 100 ευρώ σε όλους
Οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος για τα νοικοκυριά της Ιρλανδίας ήταν οι τέταρτες υψηλότερες στην ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2021.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ κυβέρνηση εισήγαγε φορολογική έκπτωση 30% στις δαπάνες για θέρμανση και ηλεκτρισμό.
Στις 14 Δεκεμβρίου 2021, η κυβέρνηση ενέκρινε την πίστωση όλων των πελατών ηλεκτρικής ενέργειας με 100 ευρώ το 2022.
Λετονία: Μηνιαίο επίδομα
Στη Λετονία, περίπου 150.000 από τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, συμπεριλαμβανομένων εκείνων με μέλος με αναπηρία και πολύτεκνων οικογενειών, θα λαμβάνουν μεταξύ 15 και 20 ευρώ το μήνα από τον Νοέμβριο έως τουλάχιστον το τέλος του 2022 για να πληρώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος ή φυσικού αερίου.
Λιθουανία: Στον «πάγο» η απελευθέρωση
«Στον πάγο» μπαίνει η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας. Επιπλέον, αυξάνονται οι δικαιούχοι των επιδομάτων θέρμανσης.
Λουξεμβούργο: Η κυβέρνηση παρακολουθεί
Ο υπουργός Ενέργειας του Λουξεμβούργου, Claude Turmes, λέει ότι συνεχίζει να παρακολουθεί στενά την εξέλιξη των τιμών της ενέργειας και να ενημερώνει το Κυβερνητικό Συμβούλιο.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟλλανδία: Μείωση ενεργειακού φόρου
Η κυβέρνηση θα μειώσει τον ενεργειακό φόρο για νοικοκυριά και επιχειρήσεις για το 2022.
Νορβηγία: Πληρώνει η κυβέρνηση
Η κυβέρνηση θα πληρώσει το 80% του μεριδίου των λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας πάνω από τις τιμές των 0,70 κορώνες ανά κιλοβατώρα (Kwh).
Πολωνία: Μηδενίστηκε ο ΦΠΑ
Η κυβέρνηση έλαβε μέτρα προστασίας για το πιο ευάλωτο 20% των νοικοκυριών και για τον αγροτικό τομέα.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτα τέλη Νοεμβρίου, ανακοινώθηκε πακέτο φορολογικών ελαφρύνσεων και εισφορών για τους ευάλωτους.
Στις 11 Ιανουαρίου 2022, ο Πολωνός πρωθυπουργός παρουσίασε τη δεύτερη «ασπίδα κατά του πληθωρισμού»: ο ΦΠΑ στα τρόφιμα, το φυσικό αέριο και τα λιπάσματα πηγαίνει στο 0%, ενώ στη βενζίνη και το ντίζελ στο 8% και στη θέρμανση στο 5% έξι μήνες.
Ρουμανία: Μείωση του ΦΠΑ
Το ρουμανικό κοινοβούλιο ψήφισε νόμο για την προστασία των ευάλωτων καταναλωτών , με επιδοτήσεις που θα χρησιμοποιηθούν για βοήθεια θέρμανσης σπιτιού, κατανάλωση ενέργειας, ενεργειακά αποδοτικό οικιακό εξοπλισμό και αγορά προϊόντων και υπηρεσίες βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των κτιρίων ή σύνδεσης με το ενεργειακό δίκτυο.
Επίσης ανακοινώθηκε αποζημίωση τόσο για τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας όσο και για το φυσικό αέριο. Το μέτρο θα διαρκέσει έως τις 31 Μαρτίου 2022 και να επηρεάσει περίπου 6 εκατομμύρια οικογένειες ή το 85% του ρουμανικού πληθυσμού.
Εκτός από τα νοικοκυριά, αποζημιώσεις θα δοθούν σε δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία, σχολεία, νηπιαγωγεία, ΜΚΟ και και τους δημόσιους παρόχους κοινωνικών υπηρεσιών.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτις 11 Ιανουαρίου 2022, η κυβέρνηση ανακοίνωσε μείωση του ΦΠΑ στο 5%.