80 χρόνια από την ένταξη των Ναβάχο στους Πεζοναύτες των ΗΠΑ - Ο «άσπαστος» κώδικας που έφτιαξαν
Έχουν περάσει 80 χρόνια από τότε που οι πρώτοι Ναβάχο εντάχθηκαν στους Αμερικανούς πεζοναύτες, μεταδίδοντας μηνύματα χρησιμοποιώντας έναν κώδικα βασισμένο στην τότε άγραφη μητρική τους γλώσσα για να μπερδέψουν τους Ιάπωνες στρατιωτικούς κρυπτολόγους κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Τόμας Μπέγκει, ένα από τα τελευταία εν ζωή μέλη της ομάδας, θυμάται ακόμα εκείνες τις στιγμές.
«Ήταν το πιο δύσκολο πράγμα να μάθεις», είπε ο 98χρονος Begay την Κυριακή σε μια τελετή στο Φοίνιξ για την επέτειο. «Αλλά καταφέραμε να επινοήσουμε έναν κώδικα που δεν θα μπορούσε να σπάσει ο εχθρός των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής».
Εκατοντάδες Ναβάχο στρατολογήθηκαν από τους πεζοναύτες για να υπηρετήσουν ως συνομιλητές κώδικα κατά τη διάρκεια του πολέμου. Οι αποκαλούμενοι Code Talkers στα αγγλικά, συμμετείχαν σε όλες τις επιθέσεις που οδήγησαν οι Πεζοναύτες στον Ειρηνικό από το 1942 έως το 1945, συμπεριλαμβανομένων των Guadalcanal, Tarawa, Peleliu και Iwo Jima.
Έστειλαν χιλιάδες μηνύματα χωρίς λάθος σχετικά με τις κινήσεις των ιαπωνικών στρατευμάτων, τις τακτικές στο πεδίο της μάχης και άλλες επικοινωνίες καθοριστικές για την τελική έκβαση του πολέμου.
Ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν καθιέρωσε την Ημέρα των Ομιλητών του Κώδικα Ναβάχο το 1982 και η γιορτή της 14ης Αυγούστου τιμά όλες τις φυλές που σχετίζονται με την πολεμική προσπάθεια.