Οι ΗΠΑ κοντά στο «λουκέτο» - Τι σημαίνει, ποιος επηρεάζεται, τι γίνεται μετά

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Αναταραχή στις υπηρεσίες, πίεση στους εργαζόμενους και σύγχυση στην πολιτική σκηνή αναμένεται να επιφέρει ένα «λουκέτο» στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ, καθώς οι σκληροπυρηνικές απαιτήσεις των Ρεπουμπλικανών στην Βουλή των Αντιπροσώπων προκαλούν μια νέα σύγκρουση σχετικά με τις κρατικές δαπάνες.

Τα ξημερώματα της Παρασκευής (ώρα Ελλάδας και Κύπρου) πέρασε νομοσχέδιο για τη χρηματοδότηση του υπουργείου Άμυνας, αλλά ο πρόεδρος του σώματος, Ρεπουμπλικάνος Κέβιν Μακάρθι απέσυρε χρηματοδότηση για την Ουκρανία υποκύπτοντας στους σκληροπυρηνικούς.

Παράλληλα, ψηφίστηκε και η χρηματοδότηση του υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας, αλλά ο κίνδυνος ενός μερικού shutdown από την Κυριακή παραμένει.

Ορισμένες διαδικασίες θα εξαιρεθούν της διακοπής λειτουργίας, όπως τα προνοιακά επιδόματα, όμως άλλες θα επηρεαστούν σοβαρά. Οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες θα σταματήσουν κάθε δράση που δεν θεωρείται ουσιώδους σημασίας και εκατομμύρια ομοσπονδιακοί υπάλληλοι, περιλαμβανομένων και των στρατιωτικών, δεν θα πληρωθούν.

Αν η πορεία των πραγμάτων καταλήξει εκεί, η διακοπή της λειτουργίας της κυβέρνησης θα συμβεί την Κυριακή. Ας δούμε τι γίνεται μετά.

Τι εννοούμε με τον όρο «διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης»;

Πρόκειται για μια εξέλιξη που συμβαίνει όταν το Κογκρέσο δεν καταφέρνει να περάσει νομοθεσία περί χρηματοδότησης που επικυρώνεται από τον πρόεδρο. Τα μέλη του Κογκρέσου υποτίθεται ότι περνούν 12 διαφορετικά νομοσχέδια δαπανών για να χρηματοδοτήσουν κυβερνητικές υπηρεσίες. Όμως η διαδικασία είναι χρονοβόρα. Συχνά, οι νομοθέτες καταφεύουν σε προσωρινές παρατάσεις, οι οποίες αποκαλούνται «διαρκή ψηφίσματα» ("CR") και επιτρέπουν στην κυβέρνηση να συνεχίσει να λειτουργεί.

Όταν, όμως, δεν υπάρχει τέτοια νομοθεσία, οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες υποχρεούνται να σταματήσουν κάθε μη ουσιώδους σημασίας λειτουργία και δεν μισθοδοτούν καθ' όλη την διάρκεια του «λουκέτου».

Αν και οι υπάλληλοι που θεωρούνται σημαντικοί για την δημόσια ασφάλεια (ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, αστυνομικοί κλπ) εξακολουθούν να πηγαίνουν στην εργασία τους, άλλοι ομοσπονδιακοί υπάλληλοι μπαίνουν σε αναστολή. Σύμφωνα με νόμο του 2019, οι τελευταίοι πληρώνονται αναδρομικά, όταν ξεπεραστεί το αδιέξοδο.

Πότε διακόπτεται η λειτουργία της κυβέρνησης και πόσο θα διαρκέσει;

Η κυβερνητική χρηματοδότηση λήγει την 1η Οκτωβρίου, οπότε ξεκινά το νέο ομοσπονδιακό οικονομικό έτος. Επομένως το «λουκέτο» μπαίνει τα μεσάνυχτα του Σαββάτου προς Κυριακή, εφ' όσον το Κογκρέσο δεν καταφέρει να περάσει ένα σχέδιο χρηματοδότησης που θα επικυρωθεί με προεδρική υπογραφή.

Η διάρκεια, ωστόσο, δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί. Η υπό τον έλεγχο των Δημοκρατικών Γερουσία και η υπό τον έλεγχο των Ρεπουμπλικανών Βουλή των Αντιπροσώπων εργάζονται πάνω σε εντελώς διαφορετικά σχέδια για να αποτρέψουν το «λουκέτο», με τον πρόεδρο της Βουλής Κέβιν ΜακΚάρθι να παλεύει για να εξασφαλίσει την στήριξη των σκληροπυρηνικών συντηρητικών, ώστε να διατηρήσει την κυβέρνηση εν λειτουργία.

Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως τυχόν διακοπή λειτουργίας μπορεί να διαρκέσει για εβδομάδες.

Ποιοι επηρεάζονται;

Στην περίπτωση ενός «λουκέτου» εκατομμύρια ομοσπονδιακοί εργαζόμενοι αντιμετωπίζουν καθυστερήσεις πληρωμών. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι περίπου 2 εκατομμύρια στρατιωτικοί και οι περισσότοι από δύο εκατομμύρια δημόσιοι υπάλληλοι.

Σχεδόν το 60% των ομοσπονδιακών εργαζόμενων υπάγονται στα υπουργεία Άμυνας, Υποθέσεων των Βετεράνων και Εσωτερικής Ασφάλειας.

Το σύνολο των εν ενεργεία και των εφέδρων στρατιωτικών θα συνεχίσουν να εργάζονται. Ωστόσο, πάνω από το 50% των πολιτικών υπαλλήλων του υπουργείου Άμυνας, δηλαδή σχεδόν 440.000 άνθρωποι, θα τεθούν σε αναστολή.

Όσον αφορά στις ομοσπονδιακές υπηρεσίες, οι εργαζόμενοι βρίσκονται και στις 50 πολιτείες και έχουν απευθείας επαφή με τους φορολογούμενους - από υπαλλήλους της Υπηρεσίας Ασφάλειας Μεταφορών (TSA) που χρεώνεται την ασφάλεια στα αεροδρόμια μέχρι και ταχυδρόμους. 

Ο υπουργός Μεταφορών Πιτ Μπιούτιτζιτζ δήλωσε ότι η εκπαίδευση των νέων ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας θα σταματήσει και εν μέσω εκπαίδευσης επιπλέον 1.000 ελεγκτές θα μπουν σε αναστολή. Επίσης, ένα «λουκέτο» ακόμη και λίγων ημερών σημαίνει ότι το υπουργείο δεν θα πιάσει τους στόχους του ως προς τις ετήσιες προσλήψεις, δήλωσε ο Μπούτιτζιτζ.

«Φανταστείτε την πίεση, υπό την οποία βρίσκεται ήδη ένας ελεγκτής, κάθε φορά που αναλαμβάνει υπηρεσία και μετά φανταστείτε το επιπλέον στρες του να κάνει αυτήν την δουλειά και να έχει πίσω του μια οικογένεια που πλέον δεν μπορεί να βασιστεί στον μισθό του», επεσήμανε ο Αμερικανός υπουργός Μεταφορών.

Πέραν των ομοσπονδιακών υπαλλήλων, μια διακοπή λειτουργίας θα μπορούσε να έχει ευρύτερες συνέπειες για τις κυβερνητικές υπηρεσίες, καθώς όσοι καταθέτουν αιτήσεις για κλινικές δοκιμές, άδειες οπλοφορίας και διαβατήρια θα δουν μεγάλες καθυστερήσεις. Κάποια ομοσπονδιακά γραφεία επίσης θα πρέπει να κλείσουν ή να δουλεύουν για λιγότερες ώρες.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Επιπλέον, επιχειρήσεις που συνδέονται στενά με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, όπως εργολάβοι ή τουριστικές υπηρεσίες σε εθνικά πάρκα, θα επηρεαστούν επίσης. Μόνο οι ταξιδιωτικές επιχειρήσεις ενδέχεται να χάσουν έως και 140 εκατομμύρια την ημέρα σε ένα «λουκέτο», σύμφωνα με τον Σύνδεσμό τους.

Τα μέλη του Κογκρέσου προειδοποιούν επιπλέον ότι ένα «λουκέτο» μπορεί να προκαλέσει αναταραχή στις χρηματοπιστωτικές αγορές. Η Goldman Sachs εκτιμά ότι η διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της οικονομικής ανάπτυξης κατά 0,2% ανά εβδομάδα - ωστόσο η οικονομία θα ανακάμψει μόλις το αδιέξοδο ξεπεραστεί.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι η αναταραχή στις κυβερνητικές υπηρεσίες έχει ευρύ αντίκτυπο, διότι διαταρράσσει την εμπιστοσύνη στο ότι η κυβέρνηση εκπληροί τα βασικά της καθήκοντα. Το αμερικανικό Εμπορικό Επιμελλητήριο προειδοποίησε ότι «μια οικονομία που λειτουργεί καλά προϋποθέτει μια λειτουργική κυβέρνηση».

Δικαστικές υποθέσεις, Κογκρέσο, προεδρικός μισθός

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ και τα μέλη του Κογκρέσου θα συνεχίσουν να εργάζονται και να πληρώνονται. Παρ' όλα αυτά, το προσωπικό τους που δεν κρίνεται ουσιώδους σημασίας θα τίθενται σε αναστολή.

Το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο ξεκινά την νέα του θητεία την Δευτέρα, δεν θα επηρεαστεί από ένα σύντομο «λουκέτο», διότι μπορεί να χρηματοδοτηθεί από ειδικό κονδύλι που περιλαμβάνει και τα έξοδοα για κατάθεση μηνύσεων και άλλα έγγραφα, όπως σημείωσε η εκπρόσωπος Πατρίσια ΜακΚέιμπ.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Το υπόλοιπο ομοσπονδιακό δικαστικό σύστημα λειτουργεί επίσης κανονικά τουλάχιστον για τις πρώτες δύο εβδομάδες του Οκτωβρίου, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο Πίτερ Κάπλαν.

Στην περίπτωση που η διακοπή διαρκέσει περισσότερο, δεν θα κλείσει το σύνολο του δικαστικού συστήματος. Οι αποφάσεις ως προς το ποιες δραστηριότητες θα συνεχίσουν λαμβάνονται από κάθε δικαστήριο ξεχωριστά. Οι δικαστές και όλοι οι ομοσπονδιακοί δικαστές θα συνεχίσουν να πληρώνονται, καθώς το Σύνταγμα απαγορεύει την μείωση του μισθού των δικαστών ενόσω διαρκεί η θητεία τους, σύμφωνα Ερευνητική Υπηρεσία του Κογκρέσου.

Δεν θα επηρεαστεί επίσης η χρηματοδότηση για τους τρεις ειδικούς εισαγγελείς που διόρισε ο υπουργός Δικαιοσύνης Μέρικ Γκάρλαντ, διότι το κονδύλι για την πληρωμή τους είναι μόνιμο και αόριστης διάρκειας και ως εκ τούτου εξαιρείται από τα κυβερνητικά «λουκέτα». Αυτό σημαίνει πως οι δύο ομοσπονδιακές υποθέσεις κατά του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, όπως και εκείνη κατά του γιου του Τζο Μπάιντεν Χάντερ, δεν θα διαταρραχθούν. Ο Τραμπ έχει απαιτήσει οι Ρεπουμπλικανοί να θέσουν την αφαίρεση της χρηματοδότησης από τις εις βάρος του διαδικασίες ως προϋπόθεση για την χρηματοδότηση της κυβέρνησης, λέγοντας χαρακτηριστικά πως είναι «η τελευταία τους ευκαιρία» να δράσουν.

Έχει ξαναγίνει αυτό;

Πριν από το 1980 οι διακοπές στην κυβερνητική χρηματοδότηση δεν οδήγησαν σε σημαντικά προβλήματα στις κυβερνητικές λειτουργίες. Όμως ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Μπέντζαμιν Σιβιλέτι, σε μια σειρά νομικών αναλύσεων το 1980 και το 1981, τόνισε ότι οι κυβερνητικές υπηρεσίες δεν μπορούν να λειτουργούν νόμιμα στην διάρκεια κενών στην χρηματοδότηση.

Έκτοτε, οι ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι εργάζονται με τον όρο ότι εξαιρούν λειτουργίες που θεωρούνται «ουσιώδεις» για την δημόσια ασφάλεια και την εκπλήρωση συνταγματικών καθηκόντων.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Από το 1976 έχουν υπάρξει 22 χρηματοδοτικά κενά. Δέκα εξ αυτών οδήγησαν σε αναστολές εργαζομένων. Όμως τα περισσότερα από τα σημαντικά «λουκέτα» έλαβαν χώρα από την προεδρία του Μπιλ Κλίντον και μετά, όταν ο τότε πρόεδρος της Βουλής Νιουτ Γκίνγκριτς και η συντηρητικής πλειοψηφίας Βουλή των Αντιπροσώπων απαίτησαν περικοπές στον προϋπολογισμό.

Η μεγαλύτερη σε διάρκεια διακοπή λειτουργίας της κυβέρνησης συνέβη μεταξύ 2018 και 2019, όταν ο τότε πρόεδρος Τραμπ και οι Δημοκρατικοί του Κογκρέσου αντιπαρατέθηκαν όσον αφορά τις απαιτήσεις του περί χρηματοδότησης ενός τείχους στα σύνορα. Η αναταρραχή διήρκεσε 35 ημέρες και μάλιστα κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Παρ' όλα αυτά επρόκειτο για μερικό «λουκέτο», διότι το Κογκρέσο είχε περάσει κάποια νομοσχέδια δαπανών, ώστε να χρηματοδοτηθούν συγκεκριμένες κυβερνητικές υπηρεσίες.

Τι χρειάζεται για να «ξεκλειδώσει» η κυβέρνηση;

Η χρηματοδότηση της κυβέρνησης είναι ευθύνη του Κογκρέσου. Η Βουλή των Αντιπροσώπων και η Γερουσία πρέπει με κάποιον τρόπο να χρηματοδοτήσουν την κυβέρνηση και ο πρόεδρος πρέπει να επικυρώσει τον νόμο, υπογράφοντάς τον.

Όμως οι δύο πλευρές έχουν στυλώσει τα πόδια και επί του παρόντος δεν φαίνεται καμία προοπτική συμφωνίας, ώστε να αποτραπεί το «λουκέτο». Αν όμως η κατάσταση αυτή διαρκέσει για εβδομάδες, η πίεση θα αυξηθεί για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο, ιδίως αν στις 13 Οκτωβρίου ή την 1η Νοεμβρίου δεν καταβληθεί μισθοδοσία στους στρατιωτικούς. Αν οι πολίτες αρχίσουν να βλέπουν αναταρραχές στις ταξιδιωτικές μεταφορές ή στην συνοριακή ασφάλεια, αυτά θα εντείνουν την πίεση προς το Κογκρέσο να κάνει κάτι.

Το Κογκρέσο συχνά επαφίεται σε ένα διαρκές ψήφισμα για να παρέχει χρήματα και να κρατά τις υπηρεσίες ανοικτές όσο διαρκούν οι διαπραγματεύσεις για τον προϋπολογισμό. Χρήματα για επείγουσες εθνικές προτεραιότητες, όμως η παροχή έκτακτης βοήθειας σε θύματα φυσικών καταστροφών, περνούν μέσω βραχυπρόθεσμων νομοσχεδίων.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Όμως οι σκληροπυρηνικοί Ρεπουμπλικανοί απορρίπτουν την λύση ενός προσωρινού νομοσχεδίου. Πιέζουν για να κρατήσουν την κυβέρνηση κλειστή, μέχρι το Κογκρέσο να διαπραγματευτεί και τα 12 νομοθετήματα που την χρηματοδοτούν. Πρόκειται ιστορικά για ένα επώδυνο εγχείρημα που δεν θα επιλυθεί μέχρι τον Δεκέμβριο το νωρίτερο. Στο πλάι των σκληροπυρηνικών συντηρητικών έχει ήδη ταχθεί ο Ντόναλντ Τραμπ, ο κορυφαίος αντίπαλος του Τζο Μπάιντεν εν όψει των προεδρικών εκλογών του επόμενου έτους. Αν τους περάσει, το «λουκέτο» αυτό μπορεί να κρατήσει για εβδομάδες ή ίσως και για περισσότερο.