Μέχρι το μεσημέρι της Τρίτης οι χώρες θα πρέπει να υιοθετήσουν νέες δεσμεύσεις, οκτώ χρόνια μετά τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, με κύριο στόχο να περιοριστει η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας στο μέγιστο +1,5ºC
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Σημειώσαμε πρόοδο αλλά έχουμε ακόμη πολλά να κάνουμε", δήλωσε ο πρόεδρος της διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα COP28 που διεξάγεται στο Ντουμπάι, Σουλτάν Αλ Τζαμπέρ μετά τη δημοσιοποίηση ενός νέου συμβιβαστικού προσχεδίου που χαρακτηρίστηκε απογοητευτικό από ΜΚΟ και πολλές χώρες.
"Θα πρέπει ακόμη να γεφυρώσουμε πολλές διαφορές", παραδέχθηκε ο Αλ Τζαμπέρ στην ολομέλεια, λέγοντας πως δεν υπάρχει "χρόνος για χάσιμο". "Θα πρέπει να καταλήξουμε σε ένα αποτέλεσμα που θα σέβεται την επιστήμη και θα διατηρεί εφικτό τον στόχο του 1,5 βαθμού Κελσίου", δήλωσε την παραμονή του επίσημου κλεισίματος της διάσκεψης για το κλίμα του ΟΗΕ.
Οι ομάδες των χωρών θα προσπαθήσουν τώρα να καταλήξουν σε έναν συμβιβασμό με αφετηρία το σχέδιο αυτό πριν από την καταληκτική ημερομηνία που έχει θέσει ο ίδιος ο Αλ Τζάμπερ για αύριο Τρίτη, στις 11:00.
"Έχουμε ένα κείμενο και θα πρέπει να συμφωνήσουμε στο κείμενο. Ο χρόνος των συζητήσεων πλησιάζει στο τέλος του και δεν είναι η ώρα για δισταγμούς. Είναι καιρός να αποφασίσουμε", τόνισε ο Εμιρατιανός.
Ο πρόεδρος της COP28 πρότεινε σήμερα έναν ενδιάμεσο δρόμο για τη μείωση της ενέργειας που παράγεται από ορυκτά καύσιμα παγκοσμίως, προς μεγάλη απογοήτευση χωρών και ΜΚΟ που ανέμεναν μια σαφή έκκληση για "'έξοδο" από το πετρέλαιο, το αέριο και τον άνθρακα που ευθύνονται για την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Το νέο κείμενο καλεί κυρίως στη "μείωση τόσο της κατανάλωσης όσο και της παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα με σωστό, μεθοδικό και δίκαιο τρόπο ώστε να επιτευχθεί ο στόχος των μηδενικών καθαρών εκπομπών [ουδετερότητα άνθρακα] πριν από, ή περίπου το 2050, συμβαδίζοντας με την επιστήμη".
Όμως δεν αναφέρει πλέον τη λέξη "έξοδος" από την ενέργεια που παράγεται από τα ορυκτά καύσιμα. Και περιλαμβάνει στο εξής ένα ολόκληρο ευχολόγιο του στρατοπέδου των πετρελαιοεξαγωγικών χωρών, όπως η αναφορά σε τεχνολογίες δέσμευσης άνθρακα που απαιτούνται από αυτές προκειμένου να συνεχίσουν να εξορύσσουν υδρογονάνθρακες.
Για τον άνθρακα, το κείμενο καλεί "να μειωθεί γρήγορα η παραγωγή άνθρακα χωρίς δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα" αλλά και για "όρια στις άδειες που χορηγούνται για νέους σταθμούς παραγωγής ενέργειας από άνθρακα" χωρίς δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα, κάτι που αποτελεί στην πραγματικότητα υποχώρηση σε σχέση με την COP της Γλασκόβης πριν από δύο χρόνια, όπου δεν είχε δοθεί καμία λευκή επιταγή για νέους θερμοηλεκτρικούς σταθμούς.
Μία παράγραφος αυτού του προσχεδίου των 21 σελίδων αναφέρεται επίσης στις τεχνολογίες "χαμηλών εκπομπών", μεταξύ των οποίων η πυρηνική ενέργεια, η δέσμευση άνθρακα και το υδρογόνο "χαμηλού άνθρακα", "προκειμένου να βελτιωθούν οι προσπάθειες προς την υποκατάσταση της ενέργειας που παράγονται από ορυκτά καύσιμα χωρίς δέσμευση άνθρακα στα ενεργειακά συστήματα".
Αυτή η διατύπωση απηχεί την κοινή διακήρυξη των Σάνιλαντς που υπογράφτηκε τον Νοέμβριο από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι δύο πρώτες στον κόσμο όσον αφορά τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (οι δυο τους παράγουν το 41%) απέφυγαν να μιλήσουν για "έξοδο" από την ενέργεια που παράγεται από ορυκτά καύσιμα, υπογράμμιζαν ωστόσο πως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ηλιακή, αιολική κ.λπ.) θα πρέπει σταδιακά να την υποκαταστήσουν.
Οι πρώτες αντιδράσεις
"Οι φωνές μας δεν ακούστηκαν" και το σχέδιο είναι "εντελώς ανεπαρκές" για το θέμα της ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, κατήγγειλε ο υπουργός της Σαμόας Σέντρικ Σούστερ, που προεδρεύει της συμμαχίας των μικρών νησιωτικών κρατών (Aosis).
Το κείμενο "αποτελεί μια σημαντική υποχώρηση σε σχέση με προηγούμενες εκδοχές", δήλωσε ο Χαρτζίτ Σινγκ, επικεφαλής παγκόσμιας πολιτικής στρατηγικής του CAN, που εκπροσωπεί περισσότερες από 1.000 οργανώσεις και συμμετέχει στις εργασίες της COP ως παρατηρητής. "Δεν περιλαμβάνει πλέον ρητή φόρμουλα για την έξοδο από την ενέργεια από ορυκτά καύσιμα".
Ο Αντρέας Ζίμπερ της μη κυβερνητικής οργάνωσης 350.org, από την πλευρά του, έκανε λόγο για "εξασθενημένες" προτάσεις σε σύγκριση με προηγούμενες. "Οι χώρες που έχουν δεσμευθεί στην κλιματική δράση πρέπει να απορρίψουν αυτή την εξασθενημένη πρόταση και να επιμείνουν στις μετασχηματιστικές αλλαγές ώστε να υπάρξει ένα σημαντικό αποτέλεσμα για την κλιματική αλλαγή", λέει.
Ο Λι Σούο, από το κέντρο σκέψης Asia Society, σημειώνει πως το κείμενο δεν περιλαμβάνει πλέον διαφορετικές επιλογές αλλά έχει μια τελική μορφή, αντίθετα με τις τρεις προηγούμενες εκδοχές, κάτι που υποδηλώνει όπως λέει πως ο πρόεδρος της COP28 σουλτάνος Αλ Τζαμπέρ, παρουσιάζει έναν συμβιβασμό του τύπου "πάρτε τον ή αφήστε τον".
Η αντίδραση του ΟΗΕ
Ο ΟΗΕ ζητά από όλες τις πλευρές να τερματίσουν τους αποκλεισμούς για να εξασφαλίσουν μια συμφωνία στην σύνοδο COP28 που βρίσκεται στην τελική ευθεία στο Ντουμπάι.
Ενώ η Σαουδική Αραβία φαίνεται όλο και πιο απομονωμένη στην αντίθεσή της σε ένα κείμενο που ζητά τον τερματισμό των ορυκτών καυσίμων, ο εκτελεστικός γραμματέας του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή ζήτησε από τα 198 μέρη να σταματήσουν τις «τακτικές αποκλεισμού».
«Είμαστε τώρα εδώ για να συζητήσουμε δύο θέματα. Πρώτο, πόσο υψηλή είναι η φιλοδοξία μας για συμφωνία και δεύτερο, το αν είμαστε διατεθειμένοι να στηρίξουμε αυτή τη μετάβαση με τα κατάλληλα μέσα ώστε να την επιτύχουμε;», τόνισε ο Σάιμον Στιλ, γραμματέας του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή.
Η Σαουδική Αραβία, ο μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο, και το Ιράκ ήταν σταθερά αυτή την Κυριακή στην πλευρά που υπερασπίζεται τα ορυκτά καύσιμα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει το κλείσιμο της COP28 με μια ξεκάθαρη συμφωνία για την αρχή του τέλους των ορυκτών καυσίμων, επειδή, σύμφωνα με τους εκπροσώπους της, η επιστήμη λέει ότι «δεν υπάρχει εναλλακτική» για την αντιμετώπιση της
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ«Αν ρίξουμε περισσότερα πράγματα στον αέρα, ο πλανήτης θα βράσει. Κι αυτό είμαστε εδώ για να αποτρέψουμε», τόνισε ο Βόπκε Χέκστρα, επίτροπος για το Κλίμα της Ε.Ε.
Στην COP28, που τελειώνει αυτή την Τρίτη, οι χώρες επιδιώκουν να υιοθετήσουν νέες δεσμεύσεις, οκτώ χρόνια μετά τη Συμφωνία του Παρισιού του 2015, με κύριο στόχο να περιοριστει η αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας στο μέγιστο +1,5ºC.
Ωστόσο, όχι μόνο αυτός ο στόχος δεν είναι κοντά, αλλά ο κόσμος δεν κατάφερε να εκπληρώσει σχεδόν τίποτε από όσα είχε δεσμευτεί να επιτύχει τότε.