Αν και το κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι πρώτευσε στις πρόσφατες εκλογές, δεν μπόρεσε να εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή σε αντίθεση με τα κόμματα της φιλοδυτικής αντιπολίτευσης που αποφάσισαν να συνεργαστούν
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΗ Κάτω Βουλή του πολωνικού κοινοβουλίου εξέλεξε απόψε νέο πρωθυπουργό τον Ντόναλντ Τουσκ, τον επικεφαλής του συνασπισμού των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων της Πολωνίας, ανοίγοντας τον δρόμο για την αποκατάσταση των σχέσεων της Βαρσοβίας με τις Βρυξέλλες. Δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία της ΕΕ, που προορίζονταν για την Πολωνία, παραμένουν «παγωμένα» λόγω της διαμάχης των δύο πλευρών για το κράτος δικαίου και τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος, όμως ο Τουσκ, ο πρώην πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, έχει δεσμευτεί ότι θα αποκαταστήσει τις σχέσεις της χώρας του με τις Βρυξέλλες.
Ο Τουσκ εξελέγη πρωθυπουργός με 248 ψήφους υπέρ και 201 κατά.
«Άφησε την άνετη ζωή που θα μπορούσε να έχει αφού υπήρξε πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και επέστρεψε (…) να αγωνιστεί για τη νίκη της δημοκρατίας, της αξιοπρέπειας και της δικαιοσύνης», είπε ο Βλαντισλάβ Κοσίνιακ-Κάμιζ, ο ηγέτης του Αγροτικού Κόμματος (PSL) που μετέχει στον συνασπισμό του Τουσκ.
Ο Τουσκ θα παρουσιάσει αύριο στο κοινοβούλιο το πολιτικό πρόγραμμα της κυβέρνησής του.
Αν και φιλοδοξεί να κλείσει τις «πληγές» μεταξύ Βρυξελλών και Βαρσοβίας, η προσπάθειά του για αποκατάσταση των σχέσεων περιπλέκεται από μια απόφαση που έλαβε απόψε το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας. Το δικαστήριο αυτό, που είχε βρεθεί στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης μεταξύ των δύο πλευρών, έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο περί μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος που αναγκάστηκε να ψηφίσει η προηγούμενη κυβέρνηση του συντηρητικού, εθνικιστικού κόμματος PiS ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στα ευρωπαϊκά κονδύλια.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εκφράσει «σοβαρές αμφιβολίες» για την ανεξαρτησία και την αμεροληψία του Συνταγματικού Δικαστηρίου.
Το πρωί, με άλλη απόφασή του, το Συνταγματικό Δικαστήριο έκρινε ότι οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εν όψει της τελικής του απόφασης, γνωστές ως προσωρινά μέτρα, αντιβαίνουν στο πολωνικό Σύνταγμα, γεγονός που αποτελεί κλιμάκωση στην σύγκρουση της Βαρσοβίας με τις Βρυξέλλες για το κράτος δικαίου.
Στην Βαρσοβία επιβλήθηκαν πρόστιμα ύψους εκατομμυρίων ευρώ σε δύο υποθέσεις για τις οποίες το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης επέβαλε προσωρινά μέτρα. Η μία υπόθεση αφορούσε διαμάχη της Πολωνίας με την Τσεχία για το ανθρακωρυχείο του Τουρόφ και η άλλη το πειθαρχικό σώμα των δικαστών.
Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πολωνίας προκάλεσε κρίση με την Ευρωπαϊκή Ένωση το 2021 με την απόφασή του σύμφωνα με την οποία τμήματα των συνθηκών της Ένωσης δεν είναι σύμφωνα με το πολωνικό Σύνταγμα.
Καταψηφίστηκε ο Μοραβιέτσκι
Νωρίτερα, η κυβέρνηση του πολωνού πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι έχασε την κρίσιμη ψηφοφορία ενώπιον του κοινοβουλίου για την υπερψήφιση των προγραμματικών δηλώσεων, κάτι που σημάινει απώλεια της δεδηλωμένης και απουσία ψήφου εμπιστοσύνης στο κόμμα που πρώτευσε στις πρόσφατες εκλογές και κατά συνέπεια έλαβε την πρώτη εντολή σχηματισού κυβέρνησης.
Η εξέλιξη αυτή άνοιξε τον δρόμο στον Ντόναλντ Τουσκ να σχηματίσει κυβέρνηση και να εκλεγεί νέος πρωθυπουργός, εξασφαλίζοντας την απόλυτη πλειοψηφία που απαιτείται στη Βουλή.
Από τους 456 (σε σύνολο 460) βουλευτές που συμμετείχαν στην ψηφοφορία, οι 190 στήριξαν τον Μοραβιέτσκι και 266 τον καταψήφισαν. Με την ψηφοφορία αυτή τερματίστηκε η οκταετής διακυβέρνηση της χώρας από το εθνικιστικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), το οποίο είχε κατηγορηθεί ότι υπονόμευσε την ανεξαρτησία των δικαστικών αρχών, μετέτρεψε τα δημόσια μέσα ενημέρωσης σε όργανα προπαγάνδας και υποκίνησε τις προκαταλήψεις εναντίον μειονοτήτων, όπως των μεταναστών και της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ.
Σινεμά... «η Βουλή»
Μετά τις εκλογές της 15ης Οκτωβρίου, τις οποίες κέρδισε η συμμαχία των φιλοευρωπαϊκών κομμάτων με επικεφαλής τον Τουσκ, υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον στην Πολωνία για τις εργασίες του κοινοβουλίου και οι συνδρομές στο κανάλι του στο YouTube έχουν εκτοξευτεί. Ορισμένες συνεδριάσεις προσέλκυσαν πάνω από 1 εκατομμύριο θεατές στην πλατφόρμα και σήμερα ένας κινηματογράφος της Βαρσοβίας αποφάσισε να προβάλει ζωντανά τη συνεδρίαση στη μεγάλη οθόνη. Τόσο μεγάλη ήταν η ζήτηση που περίπου 2.000 άνθρωποι έχουν εγγραφεί σε λίστα αναμονής για να αγοράσουν εισιτήρια.