Νότια Αφρική: Αποφυλακίστηκε ο Όσκαρ Πιστόριους

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Πάνω από δέκα χρόνια μετά τον φόνο της συντρόφου του Ρίβα Στίνκαμπ, ο Όσκαρ Πιστόριους αποφυλακίστηκε την Παρασκευή με αναστολή. Ο θάνατος της Στίνκαμπ ανήμερα της γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου το 2013 θρυμμάτισε τη φήμη του Πιστόριους που μέσα σε μία στιγμή κατρακύλησε από την κορυφή της αθλητικής δόξας στην πάνδημη κατακραυγή.

Τηλεοπτικά συνεργεία, φωτοειδησεογράφοι και δημοσιογράφοι βρίσκονταν έξω από τις πύλες της φυλακής Άτεριτζβιλ στην Πρετόρια της Νότιας Αφρικής ήδη πριν τις 6 το πρωί, περιμένοντας ένα πλάνο από τον παγκόσμιας φήμης διπλοακρωτηριασμένο Παραολυμπιονίκη.

Ανακοίνωση του αρμόδιου υπουργείου νωρίτερα είχε κάνει γνωστό ότι η ώρα αποφυλάκισης του Πιστόριους δεν επρόκειτο να γνωστοποιηθεί, προκειμένου ο αθλητής να διατηρηθεί εκτός ΜΜΕ.

Κατά την διαδικασία, ο 37χρονος Πιστόριους μεταφέρθηκε σε γραφείο του υπουργείου Φυλακών για τις απαραίτητες διατυπώσεις, πριν αποφυλακιστεί επισήμως. Μετά την αποφυλάκισή του, αναμένεται να διαμείνει στο σπίτι του θείου του στο προάστιο Ουότερκλουφ της Πρετόρια, εκεί όπου διέμενε στην διάρκεια τόσο της δίκης του όσο και του κατ' οίκον περιορισμού που του είχε επιβληθεί το 2015. Στον δρόμο που οδηγεί στο σπίτι του θείου έχουν ήδη τοποθετηθεί ευδιάκριτες μπαριέρες, προφανώς εν αναμονή της άφιξης του Όσκαρ Πιστόριους.

Τα ξημερώματα της 14ης Φεβρουαρίου 2013 ο Όσκαρ Πιστόριους πυροβόλησε τέσσερις φορές και τραυμάτισε θανάσιμα την 29χρονη σύντροφό του Ρίβα Στίνκαμπ πίσω από την κλειστή πόρτα του μπάνιου στο σπίτι του στην Πρετόρια. 

Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι πυροβόλησε εναντίον της κατά λάθος, ευρισκόμενος σε αυτοάμυνα, νομίζοντας ότι επρόκειτο για διαρρήκτη που είχε εισβάλει στο σπίτι του και κρυβόταν στο μπάνιο. Η εισαγγελία αντέτεινε ότι ο Πιστόριους πυροβόλησε και σκότωσε εκουσίως την Στίνκαμπ, με την οποία είχαν προηγουμένως καυγαδίσει.

Η αναστολή του Πιστόριους εγκρίθηκε τον Νοέμβριο και ήταν η δεύτερη αίτηση που είχε καταθέσει. Ο Νοτιοαφρικανός αθλητής έχει εκτίσει εννέα χρόνια από την ποινή του, η οποία είχε επιμετρηθεί σε 13 χρόνια και πέντε μήνες. Σύμφωνα με τον νοτιοαφρικανικό νόμο, οι ένοχοι για σοβαρά εγκλήματα μπορούν να κάνουν αίτηση αναστολής, αφού εκτίσουν τουλάχιστον τη μισή ποινή τους.

Οι αυστηροί όροι της αποφυλάκισης, οι οποίοι θα διαρκέσουν μέχρι την λήξη της ποινής τον Δεκέμβριο του 2029, περιλαμβάνουν περιορισμούς για το πότε μπορεί να βγαίνει απο την καθορισμένη κατοικία του, απαγόρευση κατανάλωσης αλκοόλ και παρακολούθηση προγραμμάτων σχετικά με την διαχείριση θυμού και την άσκηση βίας κατά γυναικών. Επίσης, ο Πιστόριους υποχρεούται να παρέχει κοινωνική υπηρεσία, να συναντάται με αστυνομικούς που έχουν χρεωθεί την υπόθεσή του και να υπόκειται σε απροειδοποίητους κατ' οίκον ελέγχους από τις αρχές.

Δεν του επιτρέπεται να φύγει από το προάστιο χωρίς άδεια και του απαγορεύεται να μιλήσει στα ΜΜΕ μέχρι το πέρας της ποινής του. Σημειώνεται πως, αν παραβιαστεί οποιοσδήποτε από τους όρους αποφυλάκισης, ο Πιστόριους αντιμετωπίζει ως ποινή την επιστροφή του στην φυλακή. Σε ανακοίνωσή του, το υπουργείο Σωφρονιστικού Συστήματος της Νότιας Αφρικής ξεκαθαρίζει πως, όπως και ισχύει σε κάθε περίπτωση κρατουμένου που παίρνει αναστολή, η αποφυλάκιση του Πιστόριους δεν σημαίνει και έκτιση της ποινής του.

Η Νότια Αφρική δεν χρησιμοποιεί κάποιο σύστημα παρακολούθησης κρατουμένων που παίρνουν αναστολή. Παρ' όλα αυτά, η παρακολούθησή του θα είναι συνεχής και θα πρέπει να ενημερώνει τον αρμόδιο για την υπόθεσή του αξιωματικό για σημαντικές αλλαγές στην ζωή του, όπως είναι το να βρει δουλειά ή το να μετακομίσει.

Η οικογένεια της Στίνκαμπ δεν υπέβαλε αντίρρηση για την αίτηση αναστολής που υπέβαλε τον Νοέμβριο ο Πιστόριους. Ωστόσο η μητέρα της Τζουν Στίνκαμπ δήλωσε ενώπιον του συμβουλίου αναστολών ότι δεν πιστεύει πως ο Πιστόριους έχει σωφρονιστεί πλήρως και πως εξακολουθεί να ψεύδεται για τον φόνο της κόρης της.

Πριν τον φόνο της Στίνκαμπ, ο Πιστόριους θεωρείτο πηγή έμπνευσης. Είχε υποστεί ακρωτηριασμό και των δύο του ποδιών από την ηλικία των 11 μηνών, διότι είχε γεννηθεί χωρίς περόνη. Παρ' όλη την αναπηρία του, είχε ασχοληθεί με διάφορα αθλήματα, όμως ήταν ο στίβος που τελικά τον κέρδισε. 

Έτρεχε με τη βοήθεια προσθετικών μελών από ανθρακόνημα - που του είχαν χαρίσει το παρατσούκλι "Blade Runner" - και μάλιστα η πρώτη του διάκριση ήταν στους Παραολυμπιακούς της Αθήνας το 2004, όταν πήρε το χρυσό μετάλλιο στα 200 μ. της κατηγορίας Τ44. Έγραψε ιστορία το 2012, όταν αγωνίστηκε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου, όπου έφτασε μέχρι τα ημιτελικά των 400 μ., ενώ έτρεξε και με την ομάδα της χώρας του στην σκυταλοδρομία 4Χ400.

Θεωρείτο πρότυπο διακεκριμένου αθλητή που είχε υπερνικήσει τις δυσκολίες και είχε κρατήσει ταπεινό προφίλ, όμως ο φόνος της Στίνκαμπ τράβηξε το χαλί και αποκάλυψε έναν άλλο άνθρωπο. 

Η άγνωστη πλευρά του περιελάμβανε ξεσπάσματα θυμού και επικίνδυνη οπλοχρησία. Μάρτυρες κατέθεσαν στην δίκη για έντονες διαφωνίες. Στη διάρκεια μίας εξ αυτών ο Πιστόριους είχε απειλήσει έναν άνδρα ότι θα του σπάσει τα πόδια.

Αρχικά, ο Πιστόριους καταδικάστηκε για ανθρωποκτονία από αμέλεια σε πενταετή κάθειρξη. Η εισαγγελία εφεσίβαλε τη ποινή, με αποτέλεσμα ο Πιστόριους να κριθεί ένοχος για φόνο και η ποινή του να αυξηθεί - αν και η απόφαση του εφετείου δεν αποφαίνεται κάθετα ως προς το αν γνώριζε πως πίσω από την πόρτα του μπάνιου βρισκόταν η Στίνκαμπ.

Εστάλη στην φυλακή το 2014, άσκησε έφεση ένα χρόνο μετά και κατά την διάρκεια της εκδίκασής της παρέμεινε σε κατ' οίκον περιορισμό, πριν ξανασταλεί στην φυλακή το 2016. Αρχικά κρατείτο σε φυλακή υψίστης ασφαλείας, πριν μεταφερθεί σε άλλο σωφρονιστικό ίδρυμα κατάλληλο για κρατούμενους με αναπηρία.

Το πρώτο διάστημα μετά τον φόνο της Στίνκαμπ, έξω από το δικαστήριο οι πολίτες διοργάνωναν οργισμένες διαδηλώσεις εναντίον του με αίτημα να του επιβληθεί μακρά ποινή κάθειρξης. Ωστόσο, η απόφαση για την αποφυλάκισή του δεν φαίνεται να έκανε ιδιαίτερη αίσθηση στην Νότια Αφρική.

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

«Έχει τσεκάρει όλα τα απαραίτητα κουτιά. Μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι ο Όσκαρ Πιστόριους βγαίνει από τη φυλακή ένας καλύτερος άνθρωπος», σχολίασε ο Τέμπα Μασάνγκο, γενικός γραμματέας της οργάνωσης "Not In My Name International", η οποία αγωνίζεται ενάντια στην βία κατά των γυναικών. Όπως σημειώνει, «τείνουμε να ξεχνάμε ότι υπάρχει μια πιθανότητα κάποιος να έχει όντως σωφρονιστεί».

Από την άλλη, η Μπουλέλουα Αντόνις, εκπρόσωπος της οργάνωσης «Women For Change», τονίζει ότι η πρόωρη αποφυλάκιση του Πιστόριους στέλνει «το λάθος μήνυμα». Όπως επισημαίνει, σύμφωνα με τον Guardian, η τεράστια προσοχή προς την δίκη του Πιστόριους δεν έκανε τίποτα για να βελτιώσει την κατάσταση για τις γυναίκες στην Νότια Αφρική, η οποία διατηρεί μια από τις υψηλότερες θέσεις στην άσκηση έμφυλης βίας παγκοσμίως. «Τα στατιστικά τα βλέπουμε να αυξάνονται από το 2013 και τα πράγματα έχουν γίνει μόνο χειρότερα. Αυτό που αντιλαμβανόμαστε είναι ότι η κυβέρνησή μας, η ηγεσία της Νότιας Αφρικής, δεν έχει πάρει στα σοβαρά την έμφυλη βία».