Η παραίτησή της έρχεται εν μέσω λαϊκής οργής για την χάρη που υπέγραψε η Νόβακ υπέρ καταδικασθέντα σε υπόθεση σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤην παραίτησή της υπέβαλε το Σάββατο η πρόεδρος της Ουγγαρίας Κάταλιν Νόβακ, έπειτα από σφοδρές επικρίσεις που δέχθηκε από τους πολίτες, επειδή απένειμε χάρη σε έναν άνδρα που καταδικάστηκε, επειδή κάλυψε υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών σε κρατικό ίδρυμα.
Η 46χρονη Νόβακ ανακοίνωσε σε τηλεοπτικό της διάγγελμα ότι αποχωρεί από το αξίωμα στο οποίο ανήλθε το 2022, η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Ουγγαρίας και το νεότερο άτομο στην συγκεκριμένη θέση. «Απένειμα μια χάρη που εξόργισε πολλούς ανθρώπους. Έκανα λάθος», είπε χαρακτηριστικά.
Η Νόβακ υπέγραψε την επίμαχη χάρη τον Απρίλιο του 2023. Ο άνδρας τον οποίο αφορούσε ήταν υποδιευθυντής σε κρατικό ίδρυμα για παιδιά και καταδικάστηκε, επειδή πίεζε θύματα κακοποίησης να αλλάξουν τις καταθέσεις τους, σύμφωνα με τις οποίες δράστης ήταν ο προϊστάμενός του. Ο διευθυντής του ιδρύματος καταδικάστηκε σε οκταετή κάθειρξη για κακοποίηση τουλάχιστον 10 παιδιών μεταξύ 2004 και 2016.
Η αποκάλυψη προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις, με τους Ούγγρους πολίτες να ζητούν την παραίτησή της. Την Παρασκευή, έξω από το προεδρικό μέγαρο στην Βουδαπέστη, χιλιάδες διαδηλωτές φώναξαν συνθήματα εναντίον της και ζήτησαν ξανά να παραιτηθεί. Μία ημέρα πριν, ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν κατέθεσε πρόταση για τροπολογία στο Σύνταγμα, σύμφωνα με την οποία θα απαγορεύεται η απονομή χάριτος για όσους έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα εις βάρος παιδιών, αδειάζοντας εμφανέστατα την Νόβακ.
Όπως χαρακτηριστικά είπε πριν την διαδήλωση η ευρωβουλευτής Άννα Ντονάτ, από ένα τέτοιο σκάνδαλο η Νόβακ «δεν μπορεί να επανέλθει». Σύμφωνα με την Ντονάτ, «αυτή η φυσιολογική οργή, η οποία βγάζει τον κόσμο στον δρόμο και τον κάνει να φωνάζει δυνατά, είναι ο λόγος που η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή είναι πάρα πολύ ανήσυχη».
Η Νόβακ είναι πρώην αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος Φιντές και στενή σύμμαχος του Όρμπαν. Διετέλεσε υπουργός Οικογένειας μέχρι να αναλάβει πρόεδρος της Ουγγαρίας το 2022 και σε πολλές περιστάσεις έχει εκφραστεί υπέρ της διατήρησης των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών και της προστασίας των παιδιών.
Ένα από τα θύματα που μίλησε στο Associated Press ζήτησε από την Νόβακ για μια δημόσια εξήγηση. «Η Κάταλιν Νόβακ, πρώην υπορυγός Οικογένειας, είναι ένα από τα ανθρώπινα πρόσωπα του Φιντές, από τα πρόσωπα που κάποιος πιστεύει πραγματικά ότι είναι μια καλή μητρική μορφή, μια καλή οικογενειάρχις, μια ήρεμη, μετριοπαθής πρόεδρος», είπε ο Μερτ Ποπ, για να προσθέσει: «Τελικά προκύπτει ότι δεν είναι τίποτα από αυτά».
Η ίδια η Νόβακ, την περασμένη Τρίτη δήλωσε ότι δεν οφείλει εξηγήσεις σε κανέναν για την χάρη που απένειμε. «Η αιτιολόγηση για αποφάσεις που αφορούν προεδρικές χάρες δεν γίνεται δημόσια και για τον λόγο αυτό είναι φυσιολογικό κάθε χάρη να εγείρει ερωτήματα και αυτά τα ερωτήματα συχνά να παραμένουν αναπάντητα», είπε. «Ισχύει επίσης για όλες τις χάρες ότι είναι εκ φύσεως διχαστικές».
Όμως το διάγγελμά της το Σάββατο ήταν σε ένα πολύ διαφορετικό πνεύμα: «Με βάση την αίτηση χάριτος και τις διαθέσιμες πληροφορίες αποφάσισα να την απονείμω τον περασμένο Απρίλιο, με την πεποίθηση ότι ο καταδικασθείς δεν καταχράστηκε την ευαλωτότητα των παιδιών που του εμπιστεύθηκαν. Έσφαλλα, διότι η απόφαση για χάρη και η έλλειψη αιτιολόγησης ήτανικανή να εγείρει αμφιβολίες σχετικά με την μηενική ανοχή στην παιδοφιλία. Όμως εδώ δεν υπάρχει και ούτε μπορεί να υπάρξει καμία αμφιβολία»
Στην υπόθεση εμπλέκεται και η Γιουντίτ Βάργκα, επίσης υψηλόβαθμο στέλεχος του Φιντές. Ως υπουργός Δικαιοσύνης τότε, η Βάργκα είχε υπογράψει την απονομή χάριτος. Η Βάργκα επρόκειτο να ηγηθεί του ψηφοδελτίου του κυβερνώντος κόμματος στις ευρωεκλογές του Ιουνίου. Ωστόσο, σε ανάρτησή της στο Facebook, η Βάργκα ανακοίνωσε ότι αναλαμβάνει την πολιτική ευθύνη που της αναλογεί και αποσύρεται «από την δημόσια ζωή, παραιτούμενη από τη θέση μου ως βουλευτής και επίσης ως επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου».