Ο επικεφαλής εισαγγελέας του ΔΠΔ Καρίμ Χαν ζήτησε από το ανώτατο δικαστήριο της Χάγης να εκδώσει εντάλματα σύλληψης κατά των ηγετών της Χαμάς, του Νετανιάχου και του Γκαλάντ. Πώς λειτουργεί το δικαστήριο;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΟ Καρίμ Χαν δήλωσε ότι πιστεύει πως ο Νετανιάχου, ο υπουργός Άμυνας Yoav Gallant και τρεις ηγέτες της Χαμάς - ο Yehia Sinwar, ο Mohammed Deif και ο Ismail Haniyeh - είναι υπεύθυνοι για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας στη Λωρίδα της Γάζας και στο Ισραήλ.
Η αίτηση έκδοσης ενταλμάτων θα υποβληθεί σε ένα από τα προδικαστικά τμήματα του ΔΠΔ προτού αποφασιστεί από τριμελή επιτροπή δικαστών. Επί του παρόντος, το τμήμα αποτελείται από δικαστές από τη Ρουμανία, το Μπενίν και το Μεξικό.
Εάν εκδοθούν, τα εντάλματα θα επηρεάσουν σοβαρά τη δυνατότητα ταξιδιού των κατηγορουμένων, καθώς και τα 124 κράτη μέλη του ΔΠΔ θα έχουν την υποχρέωση να τους συλλάβουν. Αν και οι ΗΠΑ δεν είναι μέλος, πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι.
Τι είναι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο;
Το Καταστατικό της Ρώμης με το οποίο δημιουργήθηκε το ΔΠΔ εγκρίθηκε το 1998 και τέθηκε σε ισχύ όταν έλαβε 60 επικυρώσεις την 1η Ιουλίου 2002. Το δικαστήριο έχει σήμερα 124 κράτη μέλη και αν και έχει εγκριθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, λειτουργεί ανεξάρτητα.
Το ΔΠΔ ιδρύθηκε το 2002 με σκοπό τη δίωξη ατόμων που ευθύνονται για φρικαλεότητες όπως, εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονία και το έγκλημα της επίθεσης.
Ο επικεφαλής εισαγγελέας Karim Khan δήλωσε στο παρελθόν στο Euronews ότι: "Ο ρόλος της εισαγγελίας είναι να διασφαλίσει ότι υπάρχει λογοδοσία, ότι δεν υπάρχει ασφαλές καταφύγιο για την ατιμωρησία".
Το ΔΠΔ δεν διαθέτει δική του αστυνομική δύναμη και ως εκ τούτου βασίζεται στα κράτη μέλη για τη σύλληψη των υπόπτων του.
Πολλές χώρες δεν υπέγραψαν το αρχικό καταστατικό και ως εκ τούτου δεν υπάγονται στη δικαιοδοσία του. Το Ισραήλ και η Ρωσία -η οποία και η ίδια έχει αποτελέσει αντικείμενο κατηγοριών από το ΔΠΔ- δεν έχουν υπογράψει το Σύμφωνο.
Το ΔΠΔ εμπλέκεται όταν τα έθνη δεν είναι σε θέση ή δεν επιθυμούν να ασκήσουν δίωξη για εγκλήματα στο έδαφός τους, αν και το κατά πόσον τα έθνη έχουν τη δυνατότητα να ασκήσουν δίωξη από μόνα τους έχει αποτελέσει στο παρελθόν αντικείμενο διαμάχης.
Ο Χαν έχει εξηγήσει: "Έχουμε διατάξεις για γενοκτονία, εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας".
"Έχουμε τη δυνατότητα να κατηγορήσουμε όχι μόνο τους άμεσους δράστες, τους ανθρώπους που μπορεί να ισχυρίζονται ότι βίασαν ή σκότωσαν ή βομβάρδισαν, αλλά και στρατιωτικούς ή πολιτικούς προϊσταμένους. Αυτό είναι κάτι που διαθέτουμε ως νομικό εργαλείο βάσει του Καταστατικού της Ρώμης και θα το χρησιμοποιήσουμε εάν τα στοιχεία το απαιτούν".
Το ΔΠΔ έχει 17 έρευνες σε εξέλιξη, έχει εκδώσει συνολικά 42 εντάλματα σύλληψης και έχει θέσει υπό κράτηση 21 υπόπτους. Οι δικαστές του έχουν καταδικάσει 10 υπόπτους και έχουν αθωώσει τέσσερις.
Πώς σχετίζεται το ΔΠΔ με το Ισραήλ και τα παλαιστινιακά εδάφη;
Αν και το Ισραήλ δεν είναι μέλος του ΔΠΔ, το δικαστήριο δέχθηκε το "Κράτος της Παλαιστίνης" ως μέλος το 2015.
Κατόπιν αυτού, η προηγούμενη επικεφαλής εισαγγελέας ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει έρευνα για πιθανά εγκλήματα στα παλαιστινιακά εδάφη. Ο Νετανιάχου έχει καταδικάσει προηγουμένως την απόφαση αυτή ως μεροληπτική.
Ο Χαν επισκέφθηκε τη Ραμάλα και το Ισραήλ τον Δεκέμβριο, συναντώντας τόσο Παλαιστίνιους αξιωματούχους όσο και οικογένειες Ισραηλινών που σκοτώθηκαν ή κρατήθηκαν όμηροι από μαχητές της Χαμάς στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου που πυροδότησε τη σύγκρουση.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΜετά την επίσκεψη, ο Χαν δήλωσε ότι μια έρευνα του ΔΠΔ για πιθανά εγκλήματα από μαχητές της Χαμάς και ισραηλινές δυνάμεις "αποτελεί προτεραιότητα για το γραφείο μου".
Ποιος άλλος έχει κατηγορηθεί από το ΔΠΔ;
Πέρυσι, το δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ισχυριζόμενο ότι ήταν υπεύθυνος για την απαγωγή παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία.
Η Μόσχα απάντησε εκδίδοντας τα δικά της εντάλματα σύλληψης για τον Χαν και τους δικαστές του ΔΠΔ.
Άλλοι ηγέτες υψηλού προφίλ που κατηγορούνται από το δικαστήριο περιλαμβάνουν τον ανατραπέντα ισχυρό άνδρα του Σουδάν Ομάρ αλ Μπασίρ με κατηγορίες, μεταξύ άλλων για γενοκτονία στην περιοχή Νταρφούρ. Ο πρώην ηγέτης της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι συνελήφθη και σκοτώθηκε από αντάρτες λίγο μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης από το ΔΠΔ με κατηγορίες που συνδέονται με τη βίαιη καταστολή αντικυβερνητικών διαδηλώσεων το 2011.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΙΣΡΑΗΛ
Ο Νετανιάχου δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι το Ισραήλ "δεν θα δεχθεί ποτέ οποιαδήποτε προσπάθεια του ΔΠΔ να υπονομεύσει το εγγενές δικαίωμά του στην αυτοάμυνα". Είπε ότι ενώ το ΔΠΔ δεν θα επηρεάσει τις ενέργειες του Ισραήλ, θα "δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο".