Ο Πεζεσκιάν , που θεωρείται μεταρρυθμιστής από πολλούς, πρέπει να είναι ελεύθερος να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του χωρίς παρεμβάσεις, ιδίως από το IRGC και άλλους ριζοσπαστικούς σκληροπυρηνικούς εντός και εκτός του κοινοβουλίου, γράφει ο Babak Kamiar του Euronews.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΕίτε ο θάνατος του Ebrahim Raisi ήταν ατύχημα είτε αποτέλεσμα προμελετημένης συνωμοσίας από εσωτερικές δυνάμεις του καθεστώτος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, η πραγματικότητα είναι ότι το αδιέξοδο της 13ης κυβέρνησης στην επίλυση των ατελείωτων οικονομικών προβλημάτων και στην αντιμετώπιση του πυρηνικού ζητήματος με τη Δύση, ιδίως με την αυξανόμενη πιθανότητα επιστροφής του Trump στον Λευκό Οίκο, έχει αφήσει τον Ali Khamenei, τον ηγέτη του Ιράν, να έχει ανάγκη από έναν νέο και διαφορετικό "στρατιώτη".
Αυτή τη στιγμή, η ιρανική κοινωνία είναι σαν στάχτη κάτω από τη στάχτη - μια μόνο σπίθα μπορεί να την αναφλέξει ξανά. Οι προηγούμενες φλόγες δεν έχουν ακόμη σβήσει πλήρως, και η επικείμενη ανάγκη της κυβέρνησης να αυξήσει τις τιμές των καυσίμων θα μπορούσε να αναζωπυρώσει την αναταραχή.
Δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης των διεθνών σχέσεων, δεν είναι σαφές αν η Ισλαμική Δημοκρατία έχει τη δυνατότητα να διαχειριστεί ξανά μια τέτοια κατάσταση.
Από τη μία πλευρά, για πρώτη φορά εδώ και δεκαετίες, το Ιράν έχει εισέλθει σε άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση με το Ισραήλ του Νετανιάχου.
Από την άλλη, οι ευρωπαϊκές δυνάμεις αντιτίθενται όλο και περισσότερο στην Τεχεράνη, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στο Ιράν να εξηγήσει τα ίχνη ουρανίου που βρέθηκαν σε μη δηλωμένες τοποθεσίες και καλώντας την Ισλαμική Δημοκρατία να βρει τρόπους να συνεργαστεί με τον ΙΑΕΑ πιο επαρκώς.
Η λιγότερο αυστηρή κυβέρνηση Μπάιντεν είναι απίθανο να παραμείνει στην εξουσία για πολύ ακόμη, και η Ρωσία του Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να αναγκαστεί να υποχωρήσει σε ειρήνη με τον Ουκρανό Βολοντίμιρ Ζελένσκι, γεγονός που θα μπορούσε να σηματοδοτήσει το τέλος της προφανής υποστήριξής της προς την Ισλαμική Δημοκρατία, η οποία βασίζεται πλήρως στα ρωσικά εθνικά συμφέροντα.
Ενώ η προεδρία του υπερσυντηρητικού Σαΐντ Τζαλίλι θα μπορούσε να προσελκύσει τους Ρώσους και να εξασφαλίσει την απόσταση της Τεχεράνης από τη Δύση, η πραγματικότητα είναι ότι ένα πρόσωπο όπως ο Μασούντ Πεζεσκιάν, λόγω των θεμελιωδών διαφορών του με τον αντίπαλό του στον δεύτερο γύρο, μπορεί να λειτουργήσει ως "βαλβίδα ασφαλείας" για το καθεστώς σε περιόδους κινδύνου.
Ο Pezeshkian, που συχνά χαρακτηρίζεται ως μεταρρυθμιστής, μπορεί να αποτρέψει την οργή από το να μετατραπεί σε μίσος, εγγυώμενος κάποιες κοινωνικές ελευθερίες στη νεολαία, όπως η χαλάρωση του υποχρεωτικού χιτζάμπ και η παροχή κάποιων σχετικών ελευθεριών στην κοινωνία.
Η απουσία 37 εκατομμυρίων ψηφοφόρων αποτελεί ζήτημα
Ορισμένοι επικριτές πιστεύουν ότι η έγκρισή του από το Συμβούλιο των Φρουρών - ένα ισχυρό, 12μελές όργανο λήψης αποφάσεων - δεν ήταν τυχαία και ότι η προεδρία του μπορεί να αποτελεί μια προσπάθεια του πυρήνα του καθεστώτος να αποτρέψει την κατάρρευση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι υποστηρικτές της "αλλαγής του καθεστώτος" τον βλέπουν ως διέξοδο και τάσσονται υπέρ του πλήρους μποϊκοτάζ.
Ο Πεζεσκιάν, ο οποίος υπηρέτησε ως υπουργός στη μεταρρυθμιστική κυβέρνηση του Μοχάμαντ Χατάμι, κατάφερε να εξασφαλίσει σχεδόν 10,5 εκατομμύρια ψήφους σε μια ημέρα που η συμμετοχή των ψηφοφόρων λέγεται ότι ήταν μικρότερη από 40%, ξεπερνώντας τον Τζαλίλι για να φτάσει στον δεύτερο γύρο.
Μεταρρυθμιστές και μετριοπαθείς από την κυβέρνηση του Χασάν Ρουχανί συνεργάζονται για να πείσουν ένα μέρος του 60% που μποϊκοτάρισε τις εκλογές να εξασφαλίσει την παρουσία του Πεζεσκιάν στο προεδρικό αξίωμα.
Η ικανότητά τους να πείσουν τους μποϊκοταριστές για τον δεύτερο γύρο απέναντι στον πιο σκληροπυρηνικό υποψήφιο παραμένει αβέβαιη.
Η απουσία περίπου 37 εκατομμυρίων εκλογέων με δικαίωμα ψήφου σε μια ημέρα κατά την οποία ο ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας περιέγραψε "κάθε ψήφο ως ψήφο για την Ισλαμική Δημοκρατία" έστειλε ένα πολύ σαφές μήνυμα.
Οι περισσότεροι απόντες και όσοι μποϊκοτάρισαν τις εκλογές δεν πιστεύουν στην υλοποίηση των νόμιμων αιτημάτων τους στο πλαίσιο του σημερινού καθεστώτος. Αντιλαμβάνονται ότι ο πρόεδρος δεν έχει τη νόμιμη εξουσία και την ικανότητα να εφαρμόσει τις θεμελιώδεις αρχές που κατοχυρώνονται στο σύνταγμα.
Θα λυθούν τα χέρια του Πεζεσκιάν;
Εάν ο Αγιατολάχ Χαμενεΐ βλέπει τη συνέχιση της πολιτικής ζωής του και της οικογένειάς του στο να εμπιστευθεί την κυβέρνηση στον Πεζεσκιάν, τότε αυτή τη φορά, σε αντίθεση με τις προηγούμενες θητείες, πρέπει όχι μόνο να του δώσει πρόσβαση στην κλειδαριά αλλά και στο κλειδί της. Ο Pezeshkian πρέπει να είναι ελεύθερος να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του χωρίς παρεμβάσεις, ιδίως από το IRGC και άλλους ριζοσπαστικούς σκληροπυρηνικούς εντός και εκτός του κοινοβουλίου.
Η αποκλιμάκωση, ιδίως με τις ΗΠΑ και τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, η αποφυγή της υπερβολικής εξάρτησης από τη Ρωσία και την Κίνα, η παρουσίαση μιας πιο μετριοπαθούς εικόνας του Ιράν και η επαναλειτουργία της οικονομίας με τη διευκόλυνση των ξένων επενδύσεων μπορούν να αποφέρουν οικονομικά οφέλη στον ιρανικό λαό και να εξασφαλίσουν τη συνέχεια του καθεστώτος.
Η ανάθεση της κυβέρνησης στον Τζαλίλι δεν θα καλύψει αυτή την ανάγκη, λαμβάνοντας υπόψη το κύριο χαρακτηριστικό του, την "εχθρότητα προς τη Δύση" και τη ρητή αντίθεσή του στην προσχώρηση σε διεθνείς συνθήκες όπως η FATF για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και της διάδοσης.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Pezeshkian διευκρίνισε ότι ο Χαμενεΐ είναι αυτός που καθορίζει τις γενικές πολιτικές, συμπεριλαμβανομένης της εξωτερικής πολιτικής, και ότι αν κερδίσει τις εκλογές, θα ενεργήσει αναλόγως και θα ευθυγραμμιστεί με τις αποφάσεις του ηγέτη.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΩστόσο, υπάρχει τεράστια διαφορά μεταξύ των δύο υποψηφίων ως προς τον τρόπο με τον οποίο εκτελούν τις εντολές του ηγέτη. Η "εξομάλυνση και η άρση των κυρώσεων" δεν θα φέρει τα ίδια αποτελέσματα με την "εξουδετέρωση των κυρώσεων", για παράδειγμα.
Μένει να δούμε τι θα συμβεί με τους εγχώριους και διεθνείς αρχιτέκτονες των κυρώσεων και τους δικαιούχους της διαφθοράς και αν θα επιτραπεί στον Πεζεσκιάν μια τέτοια αλλαγή στην πράξη.
Στις ομιλίες του, ο Ιρανός ηγέτης έχει πρακτικά ζητήσει να αποκλειστούν από το μελλοντικό υπουργικό συμβούλιο άτομα που "εξαρτώνται από την Αμερική". Αυτό θα μπορούσε να καταστήσει την ψήφο εμπιστοσύνης για το υπουργικό συμβούλιο του Πεζεσκιάν ιδιαίτερα αμφιλεγόμενη, με την πιθανή παρουσία προσωπικοτήτων όπως ο εμπρηστικός πρώην υπουργός Εξωτερικών Τζαβάντ Ζαρίφ.
Για αυτό, πρέπει να περιμένουμε μέχρι την Παρασκευή. Η πολιτική στο Ιράν είναι τόσο πολύπλοκη που μια ανατροπή της τελευταίας στιγμής δεν είναι σοκαριστική. Στην πραγματικότητα, κάθε απιθανότητα στην ιρανική πολιτική θα πρέπει να θεωρείται πιθανή.
Ο Babak Kamiar είναι επικεφαλής της περσικής υπηρεσίας του Euronews.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΣτο Euronews, πιστεύουμε ότι όλες οι απόψεις έχουν σημασία. Επικοινωνήστε μαζί μας στο view@euronews.com για να στείλετε προτάσεις ή υποβολές και να γίνετε μέρος της συζήτησης.