Ο τρόπος που έχει αναπτυχθεί η τουριστική βιομηχανία του νησιού, η στεγαστική κρίση αλλά και η αντιμετώπιση της υπερπληθώρας τουριστών δημιουργεί μια σειρά προβλημάτων
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Να πάτε σπίτι σας!", φωνάζει ένας άντρας με μαγιό, απευθυνόμενος με οργή σε μια ομάδα σαστισμένων τουριστών που προσπαθούν να προσεγγίσουν το Caló des Moro, μια από τις πιο διάσημες και γραφικές παραλίες της Μαγιόρκας. Είναι ένας από τους δεκάδες κατοίκους που διαδήλωσαν στην παραλία πρόσφατα, σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της "μαζικοποίησης" του τουρισμού, η οποία, όπως λένε, έχει "καταστροφικές συνέπειες" για το νησί τους, και τις ζωές τους.
"Έχουμε κρουαζιέρες [κρουαζιερόπλοια] κάθε μέρα με χιλιάδες ανθρώπους. Έχουμε μια πτήση κάθε λεπτό! Είναι τα αυτοκίνητα, είναι η ρύπανση. Οι παραλίες, τα εστιατόρια είναι γεμάτα, οι δρόμοι είναι γεμάτοι από ανθρώπους! Έχουμε βαρεθεί!" αναφωνεί η Joana Maria Estrany Vallespir, από τη συλλογικότητα διαμαρτυρίας "SOS Residents".
"Ο τουρισμός μας σκοτώνει"
"Σε μια μέρα, μέχρι και ένα εκατομμύριο άνθρωποι έρχονται εδώ! Είναι ανυπόφορο!" λέει η Σάρα, μια νεαρή διαδηλώτρια. "Σβήνουν την ταυτότητά μας, μας διώχνουν, γιατί αγόρασαν τα πάντα! Λένε ότι η Μαγιόρκα ζει από τον τουρισμό. Όχι, ο τουρισμός ζει από εμάς και μας σκοτώνει!"
Η Μαγιόρκα έχει πληθυσμό λίγο κάτω από ένα εκατομμύριο κατοίκους. Αναμένεται να φιλοξενήσει περίπου 20 εκατομμύρια επισκέπτες φέτος. Ρεκόρ όλων των εποχών.
Ο τουρισμός αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ του ΑΕΠ των Βαλεαρίδων Νήσων.
Τα all-inclusive πακέτα από μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες, ή οι ακτοπλοϊκές εταιρείες των οποίων τα γιγαντιαία πλοία ελλιμενίζονται καθημερινά στο λιμάνι της Πάλμα ντε Μαγιόρκα, της πρωτεύουσας, έχουν ακόμη και το αντίθετο αποτέλεσμα, για ένα μέρος του τοπικού εμπορίου.
"Υπάρχει πολύς κόσμος, αλλά τα οικονομικά τους μέσα είναι πολύ μικρότερα, μετά την πανδημία" λέει η Kristina, που εργάζεται σε ένα κατάστημα στο κέντρο της πόλης. "Υπάρχουν περισσότερες προσφορές ξενοδοχείων all-inclusive, περισσότερες ενοικιάσεις για διακοπές. Οι άνθρωποι προτιμούν να μένουν σε ένα διαμέρισμα και να ετοιμάζουν μόνοι τους το φαγητό τους. Στην καλύτερη περίπτωση πηγαίνουν σε ένα μπαρ για ένα ποτό ή μια σαγκρία, που μερικές φορές μοιράζονται".
Απέναντι από το σημείο όπου στέκεται η Kristina, η Cecilia Peña Rosselló διευθύνει το Humus, ένα κατάστημα με βιώσιμα ρούχα. "Έχουν απομείνει σχεδόν μόνο τα καταστήματα franchise", αναστενάζει. "Είναι τα μόνα που μπορούν να επιβιώσουν στους κεντρικούς δρόμους. Η πόλη χάνει την ταυτότητά της επειδή το παραδοσιακό εμπόριο φεύγει".
Στην υποβάθμιση της ποιότητας ζωής προστίθεται και η έλλειψη κατοικιών που πλήττει σκληρά τους κατοίκους.
Η εκτίναξη των τιμών των ακινήτων προκαλεί κυρίως τη φυγή των υπαλλήλων των δημόσιων υπηρεσιών. Σε μια οικονομία που βασίζεται στον τουρισμό, οι περισσότερες θέσεις εργασίας στη Μαγιόρκα είναι εποχιακές.
Οι τιμές των κατοικιών είναι απαγορευτικές για τους κατοίκους
Ως οδηγός τουριστικών λεωφορείων, ο Diego Villa κερδίζει περισσότερα από 2.000 ευρώ το μήνα. Αλλά αγωνίζεται να τα βγάλει πέρα και τώρα ζει σε ένα τροχόσπιτο. Δεν μπορεί να αντέξει οικονομικά το ενοίκιο ή να αγοράσει ακίνητο.
"Τα διαμερίσματα είναι χτισμένα για ξένους και οι τιμές είναι για ξένους, είναι απαγορευτικές. Σκέφτηκα αρκετές φορές να φύγω από τη Μαγιόρκα εξαιτίας αυτής της κατάστασης".
Η κόρη του Ντιέγκο, η Φλόρε, ζει σε ένα άλλο τροχόσπιτο ακριβώς δίπλα του. Ένας τρόπος ζωής που προτιμά, από το να μοιράζεται ένα διαμέρισμα, μια επιλογή που είναι ο μόνος τρόπος να αντέξουν οικονομικά τη στέγαση όλο και περισσότεροι νέοι εργαζόμενοι στο νησί.
"Εργάζομαι ως σερβιτόρα και κερδίζω πολύ καλά λεφτά σε σύγκριση με άλλα μέρη της Ισπανίας. Αλλά ακόμη κι έτσι, το να νοικιάζεις ένα διαμέρισμα για ένα άτομο είναι κάτι που δεν μπορείς να αντέξεις οικονομικά. Και εδώ, έχω μεγαλύτερη ανεξαρτησία από ό,τι θα είχα σε ένα κοινόχρηστο ενοίκιο".
Η Neus Truyol, κοινωνιολόγος και αριστερή πρώην δημοτική σύμβουλος, κατηγορεί για μεγάλο μέρος της αυξανόμενης επισφάλειας τη διεθνή κερδοσκοπία και τη νέα δεξιά πλειοψηφία του νησιού.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Πλούσιοι άνθρωποι ή εταιρείες με πολλά κεφάλαια έρχονται εδώ για να επενδύσουν, να αγοράσουν σπίτια- γνωρίζουν ότι η τιμή της κατοικίας αυξάνεται κάθε χρόνο, και είναι μια πολύ κερδοφόρα επιχείρηση κερδοσκοπίας. Οι τιμές των κατοικιών ή του καλαθιού με τα ψώνια, αφού το 80% των φρέσκων τροφίμων εισάγεται, είναι τόσο υψηλές, που οι εργαζόμενες οικογένειες δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα", λέει.
"Τα τελευταία χρόνια είχαν ληφθεί μέτρα που απαγόρευαν την τουριστική ενοικίαση μεμονωμένων διαμερισμάτων στην Πάλμα ή περιόριζαν τον αριθμό των επιτρεπόμενων στην πόλη, αλλά τώρα τέτοιες πρωτοβουλίες σταματούν".
Αντιμέτωπες με την αυξανόμενη οργή του πληθυσμού, οι τοπικές αρχές έχουν ωστόσο υποσχεθεί νέα μέτρα για τον περιορισμό του μαζικού τουρισμού.
Πορεία προς την κατάρρευση
Αυτό δεν αρκεί, λέει η Margalida Ramis, επικεφαλής της κύριας περιβαλλοντικής οργάνωσης υπεράσπισης της Μαγιόρκας, της GOB, για την οποία η κλιματική αλλαγή καθιστά επείγουσα τη ριζική μεταρρύθμιση και τη διαφοροποίηση του οικονομικού μοντέλου του νησιού.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ"Περισσότεροι από τους μισούς δήμους στη Μαγιόρκα δεν έχουν πόσιμο νερό. Υπάρχουν περιορισμοί στο νερό σε αρκετούς δήμους, αλλά αυτό δεν ισχύει ποτέ για τον ξενοδοχειακό τομέα", αναστενάζει.
"Η προστασία του γόνιμου εδάφους και των υδάτινων πόρων θα έπρεπε να είναι στρατηγικά ζητήματα από την άποψη της οικονομικής πολιτικής και αυτό δεν συμβαίνει.
Η πραγματικότητα είναι ότι υπάρχουν τρέχοντα σχέδια για την επέκταση της επιχειρησιακής ικανότητας του αεροδρομίου της Πάλμα και για την επέκταση του λιμανιού της Πάλμα. Υπάρχει επίσης ένα νομοθετικό διάταγμα που επιτρέπει την αύξηση των τουριστικών θέσεων σε αγροτικές εκτάσεις. Προφανώς, επιταχύνουμε την πορεία μας προς την κατάρρευση".
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο αριθμός των τουριστών στην Ισπανία αναμένεται να φθάσει στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών το 2024.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ