Η τελική μορφή του κειμένου που έχει στα χέρια του το euronews αφιερώνει μόλις οκτώ παραγράφους σε ένα θέμα που «καίει» τα 27 κράτη μέλη - Ποια «στρατόπεδα» έχουν δημιουργηθεί εν όψει της συνόδου κορυφής και τι επιθυμεί το κάθε ένα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Μέσα σε αγκύλες, με προσθήκη που αφορά τη Σένγκεν και μάλλον σε υποβαθμισμένη θέση σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό εμφανίζεται το θέμα του μεταναστευτικού στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής που ξεκινάει την Πέμπτη στις Βρυξέλλες.
Στην τελική μορφή του κειμένου που έχει στα χέρια του το euronews, οι ηγέτες αφιερώνουν μόλις οκτώ παραγράφους στο θέμα που τόσο πολύ διχάζει τους «27».
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει την αποφασιστικότητα της ΕΕ να διασφαλίσει τον αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης με όλα τα διαθέσιμα μέσα, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του για την αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης των μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς», σημειώνεται στο κείμενο που τονίζει ότι πρέπει να ενισχυθεί η πολιτική επιστροφών.
«Επιπλέον, θα πρέπει να εξεταστούν νέοι τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», σημειώνεται, σε μια έμμεση αναφορά στα προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης.
Ωστόσο, στις Βρυξέλλες επικρατεί αμηχανία για το αν τελικά θα υπάρξει αναφορά στο ζήτημα της μετανάστευσης στο κείμενο των συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι «27» έχουν χωριστεί σε τρεις ομάδες.
Η πρώτη δεν θέλει καθόλου συμπεράσματα για το θέμα, η δεύτερη θέλει αναλυτικά συμπεράσματα και η τρίτη επιμένει να γίνει αναλυτική συζήτηση με κάποια συμπεράσματα που θα παραπέμπουν στην επόμενη συνάντηση των ηγετών τον Δεκέμβριο.
Η λογική της ομάδας που δε θέλει καθόλου συμπεράσματα είναι ότι είναι καλό και χρήσιμο οι ηγέτες να συζητήσουν για το μεταναστευτικό, «να μιλήσουν με ειλικρίνεια» όπως χαρακτηριστικά μας είπαν, και αφού κατανοήσουν ο ένας τη θέση του άλλου να επανέλθουν με συγκεκριμένο κείμενο και αποφάσεις στη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου.
Γνωρίζουν ότι η συζήτηση θα είναι δύσκολη, με πολλές κόντρες και έναν πρόεδρο του Συμβουλίου, τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος δε θα παίξει καθόλου εποικοδομητικό ρόλο. Την γραμμή αυτή υποστηρίζουν κυρίως χώρες του Νότου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι η Αθήνα «φλερτάρει» μεν με την πρώτη ομάδα, θέλοντας συζήτηση και όχι συμπεράσματα, ωστόσο μπορεί να συμβιβαστεί με κάτι γενικόλογο και σύντομο.
Η δεύτερη ομάδα, στην οποία συμπεριλαμβάνονται χώρες όπως η Γερμανία, θέλει να στείλει ένα μήνυμα στο εσωτερικό των χωρών τους ότι κάτι γίνεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο για το μεταναστευτικό. Οι χώρες αυτές θέλουν ακόμα και αμεσότερη εφαρμογή του Συμφώνου Μετανάστευσης και Ασύλου, ωστόσο η κριτική των χωρών του Νότου είναι ότι επιδιώκουν την εφαρμογή του α λα καρτ.
Η πιο διπλωματική ομάδα, που προσπαθεί να συμβιβάσει τις δύο τάσεις, θέλει μεν να γίνει η συζήτηση, αλλά επιθυμεί και την αναφορά στα συμπεράσματα κάποιων βασικών σημείων. Παρόλο που η τελευταία φράση πάντα είναι ότι οι ηγέτες θα επανέλθουν στο ζήτημα. Σε αυτήν την ομάδα φέρεται να εντάσσεται η Κύπρος.
Τι αναφέρει λοιπόν το κείμενο των ηγετών που βρίσκεται αυτήν την στιγμή στο τραπέζι;
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διεξήγαγε μια διεξοδική στρατηγική συζήτηση για τη μετανάστευση στο σύνολό του και σε όλες τις διαδρομές. Υπενθυμίζει ότι η μετανάστευση είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί το Συμβούλιο, τα κράτη μέλη και την Επιτροπή να ενισχύσουν τις εργασίες σε όλα τα σκέλη δράσης, στο πλαίσιο της συνολικής προσέγγισης για τη μετανάστευση, όπως σκιαγραφήθηκε τον Φεβρουάριο του 2023», σημειώνεται στο κείμενο.
Το κείμενο του Φεβρουαρίου του 2023 είναι το μόνο που περιγράφει σε συγκεκριμένα σημεία τις δράσεις για το μεταναστευτικό. Οι ηγέτες της ΕΕ είχαν αξιολογήσει την εφαρμογή των προηγούμενων συμπερασμάτων τους σχετικά με μια συνολική προσέγγιση της μετανάστευσης «σύμφωνα με τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ και τα θεμελιώδη δικαιώματα, με έμφαση στην αυξημένη εξωτερική δράση, τον αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων και τις εσωτερικές πτυχές».
Στο κείμενο που αναμένεται να εγκρίνουν την Πέμπτη, οι ηγέτες θα τονίζουν τη σημασία της εφαρμογής του Συμφώνου, «προκειμένου να αντιμετωπιστούν καλύτερα οι τρέχουσες προκλήσεις».
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητά επίσης ενισχυμένη συνεργασία με τις χώρες καταγωγής και διαμετακόμισης, μέσω ολοκληρωμένων αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων, για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και του λαθρεμπορίου με σκοπό την αποφυγή απωλειών ζωών και τις παράτυπες αναχωρήσεις. Οι ασφαλείς και νόμιμες οδοί σύμφωνα με τις εθνικές αρμοδιότητες είναι το κλειδί για τακτική και τακτική μετανάστευση», προστίθεται.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ζητεί αποφασιστική δράση σε όλα τα επίπεδα για τη διευκόλυνση, την αύξηση και την επιτάχυνση των επιστροφών από την Ευρωπαϊκή Ένωση, χρησιμοποιώντας όλες τις σχετικές πολιτικές, ευρωπαΪκά μέσα και εργαλεία, όπως η διπλωματία, η ανάπτυξη, το εμπόριο και οι θεωρήσεις. Καλεί την Επιτροπή να προτείνει επειγόντως νέα νομοθετική πρόταση».
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει την αποφασιστικότητα της ΕΕ να διασφαλίσει τον αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης με όλα τα διαθέσιμα μέσα, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του για την αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης των μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς».
Αν και η αναφορά περί εργαλειοποίησης αφορά σε αυτή τη φάση τη Ρωσία, η προσθήκη της έχει ξεχωριστή σημασία λόγω της προηγούμενης εμπειρίας του Έβρου.
«Επιπλέον, θα πρέπει να εξεταστούν νέοι τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο», είναι η έμμεση αναφορά στα προαναχωρησιακά κέντρα κράτησης.
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τη σημασία της εύρυθμης λειτουργίας της Ζώνης Σένγκεν, σύμφωνα με τον αναθεωρημένο Κώδικα Συνόρων Σένγκεν».
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα», καταλήγει το κομμάτι του κειμένου για τη μετανάστευση.