Άλλοτε σύμμαχος του Ερντογάν, ο μουσουλμάνος κληρικός είχε χαρακτηριστεί από τις τουρκικές αρχές ως ο πλέον καταζητούμενος τρομοκράτης και από το 2013 ζούσε αυτοεξόριστος στην Πενσιλβάνια των ΗΠΑ.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Πέθανε στην Πενσιλβάνια ο Φετουλάχ Γκιουλέν, μετέδωσαν ΜΜΕ που πρόσκεινται στην οργάνωσή του.
Ο Γκιουλέν, ένας επιδραστικός μουσουλμάνος κληρικός, κάποτε στενός σύμμαχος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που από το 2013 μετατράπηκε σε ορκισμένο εχθρό του, φέρεται να απεβίωσε την Κυριακή, αφού εισήχθη σε νοσοκομείο της περιοχής όπου κατοικούσε τα τελευταία χρόνια αυτοεξόριστος, όπως ανακοίνωσε μέσω Χ η ιστοσελίδα Herkul, η οποία πρόσκειται στην οργάνωσή του.
«Ο δάσκαλός μας απεβίωσε στις 20 Οκτωβρίου 2024, στις 21:20, στο νοσοκομείο στο οποίο νοσηλευόταν», γράφει στο Χ η Herkul.
Τον θάνατο του Γκιουλέν επιβεβαίωσαν επίσης ο ανιψιός του Εμπουσελέμε Γκιουλέν, αλλά και εκ μέρους της κυβέρνησης ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν. «Η αποφασιστικότητα του έθνους μας στη μάχη κατά της τρομοκρατίας θα συνεχιστεί και η είδηση του θανάτου του δεν θα μας οδηγήσει ποτέ σε εφησυχασμό», είπε χαρακτηριστικά ο Φιντάν.
Σύμφωνα με τους υποστηρικτές του, το κίνημα του Γκιουλέν, γνωστό ως «Χιζμέτ», το οποίο στα τουρκικά σημαίνει «υπηρεσία», επιδιώκει την εξάπλωση μιας μετριοπαθούς εκδοχής του ισλάμ, η οποία προωθεί την δυτικότροπη εκπαίδευση, τις ελεύθερες αγορές και την διαθρησκειακή επικοινωνία. Οι ακόλουθοί του αποκαλούσαν τον Γκιουλέν «Χοτζαεφέντι», δηλαδή «αξιοσέβαστο δάσκαλο».
O Γκιουλέν γεννήθηκε σε χωριό της επαρχίας Ερζουρούμ στην Ανατολία και το 1959 διορίστηκε ιμάμης σε τζαμί της Αδριανούπολης, στη βορειοδυτική Τουρκία, και άρχισε να γίνεται γνωστός ως ιεροκήρυκας την δεκαετία του 60 στη Σμύρνη, όπου ίδρυσε φοιτητικές εστίες και επισκεπτόταν τσαγερίες για να κηρύττει. Αυτές οι φοιτητικές εστίες σήμαναν την αρχή ενός ανεπίσημου δικτύου, το οποίο μέσα στις επόμενες δεκαετίες εξαπλώθηκε μέσω εκπαιδευτικών, επιχειρηματικών, κρατικών και δημοσιογραφικών ιδρυμάτων παρέχοντας μεγάλη επιρροή στους υποστηρικτές του.
Η επιρροή αυτή εξαπλώθηκε και πέραν των συνόρων της Τουρκίας σε πρώην σοβιετικές δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, στα Βαλκάνια, την Αφρική και τη Δύση μέσω ενός δικτύου σχολείων.
Υπήρξε στενός σύμμαχος του Ερντογάν και του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, αλλά η κλιμακούμενη ένταση στις μεταξύ τους σχέσεις κορυφώθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 όταν ήρθαν στο φως οι έρευνες για διαφθορά που στοχοθετούσαν υπουργούς και αξιωματούχους που επρόσκειντο στον Ερντογάν.
Εισαγγελείς και η αστυνομία από το κίνημα του Γκιουλέν θεωρήθηκε ευρέως ότι βρίσκονταν πίσω από τις έρευνες και εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης εις βάρος του ιεροκήρυκα το 2014 με το «Χιζμέτ» να χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση δύο χρόνια αργότερα.
Θεωρείται από τις τουρκικές αρχές ως «ο πλέον καταζητούμενος τρομοκράτης» και ο Τούρκος πρόεδρος κατηγόρησε την οργάνωσή του ότι βρίσκεται πίσω από την απόπειρα πραξιοπήματος του 2016. Ο ίδιος ο Γκιουλέν αρνείται κάθε ανάμιξη στα τεκταινόμενα του Ιουλίου του 2016, δηλώνοντας μάλιστα πως «Ως κάποιος που υπέφερε από τα διάφορα πραξικοπήματα τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, είναι ιδιαίτερα προσβλητικό να κατηγορούμαι ότι συνδέομαι με οποιονδήποτε τρόπο με μια τέτοια απόπειρα».
Παρ' όλα αυτά, το καθεστώς Ερντογάν εξαπέλυσε ένα πρωτοφανές πογκρόμ εναντίον υποστηρικτών του Γκιουλέν στην Τουρκία, συλλαμβάνοντας τουλάχιστον 77.000 ανθρώπους και θέτοντας σε διαθεσιμότητα 150.000 δημοσίους υπαλλήλους. Εταιρείες και μέσα ενημέρωσης που θεωρήθηκε ότι συνδέονταν με τον Γκιουλέν είτε έκλεισαν είτε κατασχέθηκαν από το κράτος, με την τουρκική κυβέρνηση να λέει πως οι ενέργειές της ήταν δικαιολογημένες εξαιτίας του μεγέθους της απειλής που συνιστούσε για το κράτος το αποτυχημένο πραξικόπημα.
Ένα χρόνο μετά το πραξικόπημα από τον Γκιουλέν αφαιρέθηκε η τουρκική υπηκοότητα. Εις βάρος του είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψης και η μη έκδοσή του στην Τουρκία υπήρξε επί μακρόν σημείο τριβής στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.