Οι χρήστες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναρωτιούνται γιατί δεν δόθηκε προειδοποίηση στον πληθυσμό μέσω του συστήματος ES-Alert μέχρι τις 20:10 της Τρίτης, όταν οι άνθρωποι ήταν ήδη παγιδευμένοι
Η Κοινότητα της Βαλένθια υπέστη την Τρίτη την πιο δυσμενή «κρύα σταγόνα» (gota fria) του αιώνα, σύμφωνα με την Κρατική Μετεωρολογική Υπηρεσία (Aemet), προκαλώντας τουλάχιστον 95 θανάτους και καταστροφικές ζημιές σε πολλές περιοχές. Η μεγάλη ποσότητα βροχής αιφνιδίασε πολλούς πολίτες, με αποτέλεσμα να μην προλάβουν να εκκενώσουν τα σπίτια τους και να μεταβούν σε ασφαλές μέρος.
"Ο πρώτος υποκειμενικός χαρακτηρισμός είναι ότι αυτή η gota fria είναι η πιο δυσμενής του αιώνα στην Κοινότητα της Βαλένθια, με επιπτώσεις και ρεκόρ μεγαλύτερα από το DANA του Σεπτεμβρίου 2019", δήλωσε η Aemet Comunidad Valenciana στο X.
DANA είναι ένα ισπανικό ακρωνύμιο για το απομονωμένο κοίλωμα σε μεγάλο υψόμετρο, ένα καιρικό φαινόμενο που σε αντίθεση με τις κοινές καταιγίδες ή θύελλες, μπορεί να σχηματιστεί ανεξάρτητα από πολικά ή υποτροπικά ρεύματα αερίων μαζών.
Οι σοβαρές συνέπειες του φαινομένου DANA έχουν προκαλέσει επικρίσεις κατά των αρχών των αυτόνομων κοινοτήτων στα κοινωνικά δίκτυα, όπου οι χρήστες αναρωτιούνται γιατί ο πληθυσμός προειδοποιήθηκε τόσο αργά. Αλλά γνώριζαν οι αρχές ότι η καταιγίδα θα ήταν τόσο ακραία;
Η Aemet και οι αρχές πολιτικής προστασίας προειδοποίησαν εγκαίρως
Τον Φεβρουάριο του 2023, η Ισπανία εφάρμοσε το σύστημα ES-Alert για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, το οποίο επιτρέπει στα κέντρα συντονισμού έκτακτης ανάγκης των αυτόνομων κοινοτήτων να στέλνουν ειδοποιήσεις σε όλα τα κινητά τηλέφωνα στις πληγείσες περιοχές. Το σύστημα είναι ενσωματωμένο στο Εθνικό Δίκτυο Συναγερμού, το οποίο επιτρέπει στην Πολιτική Προστασία να εκδίδει άμεσα μαζικά μηνύματα.
Μάλιστα, την Τρίτη στάλθηκε μια τέτοια ειδοποίηση σε όλα τα κινητά τηλέφωνα στη Βαλένθια, ζητώντας από τους πολίτες να αποφύγουν κάθε μετακίνηση λόγω πλημμυρών. Όμως το μήνυμα αυτό έφτασε στις 20:10 το βράδυ, όταν πολλοί στη Βαλένθια ήταν ήδη παγιδευμένοι στα σπίτια τους ή στα οχήματά τους.
Ωστόσο, η Aemet και η Πολιτική Προστασία είχαν ήδη εκ των προτέρων δώσει την προειδοποίηση για ακραία καιρικά φαινόμενα. Η Γενική Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας και Εκτάκτων Αναγκών του Υπουργείου Εσωτερικών εξέδωσε ανακοίνωση στις 28 Οκτωβρίου, με την οποία προειδοποιούσε τον πληθυσμό για τον κίνδυνο πολύ ισχυρών βροχοπτώσεων, ισχυρών ανέμων και καταιγίδων σε ορισμένες περιοχές.
Στο προφίλ της στο Χ, η AEMET είχε εκδώσει αρκετές ημέρες νωρίτερα ειδικές προειδοποιήσεις:
Πολλοί χρήστες στα κοινωνικά δίκτυα επέκριναν επίσης το γεγονός ότι η περιφερειακή κυβέρνηση, υπό την ηγεσία του Λαϊκού Κόμματος, αποφάσισε πέρυσι να καταργήσει τη Μονάδα Έκτακτης Ανάγκης της Βαλένθια (UVE), που είχε δημιουργήσει ο προηγούμενος σοσιαλιστής πρόεδρος Ximo Puig, στο πλαίσιο μιας "αναδιάρθρωσης του δημόσιου τομέα".
Τι λένε οι περιφερειακές αρχές;
Ο Χοσέ Μιγκέλ Μπασέτ, επικεφαλής επιθεωρητής της Επαρχιακής Κοινοπραξίας Πυροσβεστών της Βαλένθια, διαβεβαίωσε ότι ο οργανισμός είχε αυτή την πληροφορία από την Aemet από τις 23:59 το βράδυ της Δευτέρας και ότι "ενίσχυε τις δομές του σε περίπτωση που θα μπορούσε να συμβεί αυτού του είδους η έκτακτη ανάγκη".
Ωστόσο, ο Μπασέτ υπερασπίστηκε την καθυστερημένη αποστολή της άμεσης προειδοποίησης προς τον πληθυσμό, διαβεβαιώνοντας ότι "οι διαδικασίες για τις προειδοποιήσεις προς τον πληθυσμό είναι ρυθμισμένες και αποτελούν πρωτόκολλο, δεν μπορούν να δρομολογηθούν έτσι απλά".
"Πρέπει να έχουμε κατά νου ότι αυτές οι προειδοποιήσεις φθάνουν σε χιλιάδες ανθρώπους και ότι ένας κακός χειρισμός αυτών των πληροφοριών μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκονται", πρόσθεσε.
Από την άλλη πλευρά, ο αναπληρωτής διευθυντής της Υπηρεσίας Ασφάλειας και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Βαλένθια, Χόρχε Σουάρεθ, τόνισε ότι"υπήρξε συνεχής έκδοση προειδοποιήσεων προς τα δημοτικά συμβούλια, προς όλες τις υπηρεσίες, ώστε να προετοιμάσουν τις υποδομές τους. Το τελευταίο στοιχείο είναι η άμεση προειδοποίηση προς τον πληθυσμό, η οποία γίνεται σε κατάσταση άμεσου κινδύνου".
Η κλιματική αλλαγή θα αυξήσει την ένταση των φαινομένων DANA
Ο ανταποκριτής Επιστημονικών Θεμάτων του Euronews, Τζέρεμι Γουίλκς, ο οποίος παρουσιάζει το πρόγραμμα Climate Now, αναφέρει ότι "τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης μπορούν να σώσουν ζωές, αλλά μόνο αν ενσωματωθούν σωστά στα συστήματα διαχείρισης έκτακτης ανάγκης". Τονίζει ότι πολλές άλλες ευρωπαϊκές πόλεις "θα κοιτάξουν προς τη Βαλένθια για να καταλάβουν τι πήγε στραβά με αυτές τις προειδοποιήσεις".
"Οι προσπάθειες προσαρμογής, όπως τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, πρέπει να αποτελέσουν εστίαση για τις κοινότητες και τις κυβερνήσεις τώρα, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας που βλέπουμε τώρα θα συνεχιστεί για τις επόμενες δεκαετίες", προσθέτει.
Ο Γουίλκς επισημαίνει ότι "εισερχόμαστε σε ένα άγνωστο πεδίο όσον αφορά το κλίμα μας, οπότε υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες", όπως οι καιρικές προβλέψεις. "Τα κλιματικά μοντέλα είναι πολύ εξελιγμένα, αλλά υπάρχουν ακόμη πολλά που δεν γνωρίζουμε για τις αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στη βιόσφαιρα και την ατμόσφαιρα καθώς ο πλανήτης θερμαίνεται", καταλήγει.