Τι είπε ο διάσημος οικονομολόγος για τη νίκη Τραμπ, τους επερχόμενους δασμούς, τις επιπτώσεις σε Ευρώπη και Ελλάδα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Αν και η οικονομία θεωρείται το ισχυρό χαρτί του Ντόναλντ Τραμπ, πολλοί Αμερικανοί οικονομολόγοι προειδοποιούν για τις επιπτώσεις που θα έχουν- εάν εφαρμοστούν- οι προεκλογικές δεσμεύσεις του Τραμπ, εντός και εκτός Ηνωμένων Πολιτειών.
Μεταξύ αυτών είναι και ο κορυφαίος Αμερικανός οικονομολόγος Μπάρι Έιχενγκριν (Barry Eichengreen), ειδικός σε δημοσιονομικά θέματα, που μετείχε στο συνέδριο της Τράπεζας της Ελλάδας για το δημόσιο χρέος και εκφράζει την εκτίμηση ότι όλοι οι εμπορικοί εταίροι της Αμερικής έχουν πλέον λόγο να ανησυχούν.
Μπάρι Έιχενγκριν : «Ο πληθωρισμός έχει πολιτικό κόστος»
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο euronews ανέφερε ότι το εκλογικό αποτέλεσμα των ΗΠΑ στέλνει μήνυμα στις ηγεσίες και της Ευρώπης για το πολιτικό κόστος από το υψηλό κόστος ζωής και τον επίμονο πληθωρισμό.
«Είναι ένα μήνυμα ότι αν αφήσεις τον πληθωρισμό να ξεφύγει από τον έλεγχο, ακόμα και για περιορισμένο χρονικό διάστημα, αυτό είναι ένα πολιτικό "χρωστούμενο" (liability) και μπορεί να έχει πολιτικό κόστος. Αλλά θα ήθελα να ρωτήσω επίσης για το αντίθετο ενδεχόμενο. Σε έναν φανταστικό κόσμο όπου η κυβέρνηση Μπάιντεν δεν είχε προχωρήσει σε μεγάλο δημοσιονομικό πακέτο το 2021 ως απάντηση στον COVID 19, θα είχαμε μικρότερο πληθωρισμό, αλλά η ανεργία θα είχε αυξηθεί. Και πώς αυτό θα επηρέαζε τις εκλογές του 2024;
Οι άνθρωποι θα ψήφιζαν κατά της κυβέρνησης Μπάιντεν-Χάρις και υπέρ του Τραμπ λόγω της διψήφιας ανεργίας.
Έτσι, ναι, υπάρχει ένα μήνυμα για τον πληθωρισμό, αλλά νομίζω ότι πρέπει να εξετάσουμε τις εναλλακτικές λύσεις. Και εστιάζοντας στον πληθωρισμό σε βάρος της ανεργίας μπορεί επίσης να έχει πολιτικό κόστος.»
Μπάρι Έιχενγκριν : Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε με αυτά τα ελλείμματα
Όπως εξηγεί ο Μπάρι Έιχενγκριν, από το 1934, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ απέκτησε εξουσία να προσαρμόζει τους δασμούς μόνος του, χωρίς να χρειάζεται έγκριση από το Κογκρέσο.
«Τώρα έχουμε έναν Πρόεδρο υπέρ του προστατευτισμού που μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτές τις εξουσίες χωρίς το Κογκρέσο και να αυξήσει τους δασμούς» μας είπε.
«Νομίζω ότι αυτό είναι που θα κάνει ο Τραμπ. Από την άλλη πλευρά, στις φορολογικές αλλαγές η περαιτέρω μείωση του εταιρικού φορολογικού συντελεστή, η κατάργηση των φόρων στα φιλοδωρήματα που λαμβάνουν οι εργαζόμενοι στα εστιατόρια, αυτού του είδους οι αλλαγές πρέπει να περάσουν από το Κογκρέσο. Και μόνο τότε μπορούν να υπογραφούν σε νόμο από τον πρόεδρο. Υπάρχουν ακόμα μερικοί δημοσιονομικά συντηρητικοί στο Κογκρέσο που μπορεί να είναι απρόθυμοι να μειώσουν τους φόρους και να ανοίξουν μεγαλύτερη τρύπα στο έλλειμμα του προϋπολογισμού. Ο Τραμπ δεν έχει τη δύναμη από μόνος του να κάνει κάτι τέτοιο.»
Αν προχωρήσει σε περικοπές φόρων, ανησυχείτε ότι το χρέος των ΗΠΑ μπορεί να ξεφύγει από κάθε έλεγχο;
«Το έλλειμμά μας, στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι ήδη πολύ μεγάλο της τάξης του 6% του εθνικού εισοδήματος. Και νομίζω ότι αν υπάρξουν μειώσεις του εταιρικού φόρου και μία σειρά από μεμονωμένες φορολογικές απαλλαγές σε συνδυασμό με την πίεση που θα υπάρξει για περισσότερες αμυντικές δαπάνες, καθώς ζούμε σε έναν γεωπολιτικά επικίνδυνο κόσμο, αυτό το 6% του ΑΕΠ μπορεί να αυξηθεί. Το αμερικανικό χρέος που βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών είναι στο 100% του ΑΕΠ, πολύ χαμηλότερο από ό,τι στην Ελλάδα, για παράδειγμα. Νομίζω ότι υπάρχει περιθώριο να αυξηθεί χωρίς να κινδυνεύσει άμεσα ο χαρακτηρισμός των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου ως ασφαλές περιουσιακό στοιχείο.
Αλλά δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να προχωράμε με δημοσιονομικά ελλείμματα 6%, 7%, 8% του ΑΕΠ επ' αόριστον. Κάποια στιγμή σύντομα, μέσα στα επόμενα χρόνια, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε αυτό το θέμα. Και νομίζω ότι η θέση του δολαρίου ως το παγκόσμιο νόμισμα και η ασφάλεια των αμερικανικών ομολόγων θα τεθούν υπό αμφισβήτηση.»
Μπάρι Έιχενγκριν : Όλοι έχουν λόγο να ανησυχούν
Πρώτοι δασμοί στην Κίνα, θα ακολουθήσει η Ευρώπη
«Νομίζω ότι ο πρώτος στόχος θα είναι η Κίνα» απαντά ο Μπάρι Έιχενγκριν στην ερώτηση για το ποιοι θα είναι οι πρώτοι στόχοι των αμερικανικών δασμών.
«Ο Τραμπ απείλησε με δασμούς 66% στα πάντα που εισάγουν οι ΗΠΑ από την Κίνα. Επίσης, θα προσπαθήσει να περιορίσει την ικανότητα των κινεζικών εταιρειών και των εξαγωγέων να μεταφέρουν την παραγωγή και τις εξαγωγές τους μέσω τρίτων χωρών, όπως το Βιετνάμ και το Μεξικό. Έτσι νομίζω ότι χώρες όπως το Βιετνάμ και το Μεξικό θα είναι η δεύτερη ομάδα στόχων. Αλλά ο Τραμπ νοιάζεται για πράγματα όπως τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης οπότε οι ευρωπαϊκές εταιρείες έχουν επίσης λόγο για να ανησυχούν».
Σε αυτό το περιβάλλον, ούτε η Ελλάδα θα βρεθεί στο απυρόβλητο.
«Νομίζω ότι η Ελλάδα είναι ένα παράδειγμα χώρας που προσπαθεί όσο πιο σκληρά μπορεί να αυξήσει τις εξαγωγές της» μας είπε. «Έχει πολύ δρόμο μπροστά της. Αλλά υπό την επερχόμενη κυβέρνηση Τραμπ, χωρίς αμφιβολία οι εξαγωγές στις Ηνωμένες Πολιτείες θα γίνουν πιο δύσκολες και δαπανηρές. Υπό τη νέα κυβέρνηση Τραμπ οποιαδήποτε χώρα έχει εμπορικό πλεόνασμα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το οποίο ο Τραμπ θα δει ως αδυναμία για την οικονομία των ΗΠΑ, ο εταίρος αυτός έχει λόγο να ανησυχεί.»
Ποιος είναι ο Μπάρι Έιχενγκριν
Ο Barry Eichengreen είναι καθηγητής και διακεκριμένος καθηγητής Οικονομικών Επιστημών των George C. Pardee και Helen N. Pardee και καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας.
Είναι ερευνητικός συνεργάτης του Εθνικού Γραφείου Οικονομικών Ερευνών και ερευνητικός συνεργάτης του Κέντρου Ερευνών Οικονομικής Πολιτικής. Το 1997-98 ήταν ανώτερος σύμβουλος πολιτικής στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ο καθηγητής Eichengreen είναι συνεργάτης της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών (τάξη 1997).
Είναι διακεκριμένος συνεργάτης της Αμερικανικής Economic Association (τάξη του 2022), εταίρος της Βρετανικής Ακαδημίας (τάξη του 2022) και Μέλος της Κλιομετρικής Εταιρείας (τάξη του 2013). Έχει λάβει υποτροφίες Guggenheim και Fulbright και υπήρξε υπότροφος του Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences (Palo Alto) και του Institute for Advanced Study (Βερολίνο).
Είναι τακτικός μηνιαίος αρθρογράφος του Project Syndicate. Ο καθηγητής Eichengreen έχει βραβευθεί με το Jonathan R.T. Hughes Prize for Excellence in Teaching (Βραβείο Αριστείας στη Διδασκαλία) και το University της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ, το Βραβείο Διακεκριμένης Διδασκαλίας του Τμήματος Κοινωνικών Επιστημών.
Είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού και το 2010 έλαβε το βραβείο Schumpeter από το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού.
Έχει επίσης λάβει το Βραβείο Αριστείας στη Διδασκαλία της Ένωσης Οικονομικής Ιστορίας Jonathan R.T. Hughes και το Βραβείο του Πανεπιστημίου του τμήματος κοινωνικών επιστημών του Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνιας για τη διακεκριμένη διδασκαλία. Είναι κάτοχος διδακτορικού διπλώματος από το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού και το 2010 έλαβε το βραβείο Schumpeter από το Αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού ενώ το 2022 έλαβε το βραβείο Nessim Habif για τη συμβολή του στην επιστήμη του Σούμπετερ.
Το 2011 ανακηρύχθηκε ένας από τους 100 κορυφαίους παγκόσμιους στοχαστές του περιοδικού Foreign Policy Magazine.
Τα πιο πρόσφατα βιβλία του περιλαμβάνουν τα εξής: In Defense of Public Debt (με τους Asmaa El-Ganainy, Rui Esteves και Kris Mitchener, 2021) και The Spread of the Modern Central Bank and Global Cooperation 1919-1939 (σε συνεπιμέλεια με τον Ανδρέα Κακριδή, 2023).
=====================================================