Ο πρόεδρος Γιουν Σουκ Γέολ κήρυξε αιφνιδιαστικά στρατιωτικό νόμο αλλά υποχρεώθηκε σε υπαναχώρηση - Οι πέντε ώρες που συγκλόνισαν την Σεούλ και τον κόσμο - Απόπειρα εισβολής στρατιωτών στο κοινοβούλιο - Ανακούφιση στη διεθνή κοινότητα
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Νωρίς το πρωί της Τετάρτης, η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας ήρε τον έκτακτο στρατιωτικό νόμο που επέβαλε ο πρόεδρος της χώρας Γιουν Σουκ Γέολ, προς γενική κατάπληξη το βράδυ της Τρίτης (τοπική ώρα), κατηγορώντας την αντιπολίτευση πως αποτελείται από «δυνάμεις εχθρευόμενες το κράτος», με φόντο τις διαφωνίες για τον κρατικό προϋπολογισμό.
Επρόκειτο για την πρώτη κήρυξη στρατιωτικού νόμου από τότε που η χώρα ελεγχόταν από δικτατορία, πριν από τέσσερις και πλέον δεκαετίες.
Ο νόμος, ο οποίος καταργήθηκε επισήμως γύρω στις 4:30 π.μ. τοπική ώρα, ίσχυε για περίπου έξι ώρες. "Το κοινοβούλιο απαίτησε την άρση του στρατιωτικού νόμου, οπότε διέταξα την απόσυρση των στρατιωτικών δυνάμεων που είχαν αναπτυχθεί για τον σκοπό αυτό", δήλωσε ο Γιουν σε διάγγελμά του.
"Ωστόσο, ζητώ από το κοινοβούλιο να σταματήσει αμέσως τις απερίσκεπτες ενέργειες που παραλύουν τις λειτουργίες του κράτους, όπως οι επανειλημμένες διώξεις, η χειραγώγηση της νομοθεσίας και η χειραγώγηση του προϋπολογισμού", πρόσθεσε.
Ο Νοτιοκορεάτης πρόεδρος ωστόσο βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο κάθως βάλλεται όχι μόνο από την αντιπολίτευση, αλλά και από το ίδιο του το κόμμα.
Έξι παρατάξεις της αντιπολίτευσης ανακοίνωσαν πως κατέθεσαν στο κοινοβούλιο εισήγηση για την απομάκρυνση του προέδρου της Νότιας Κορέας Γιουν Σοκ Γέολ από το αξίωμα.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του νοτιοκορεατικού εθνικού πρακτορείου ειδήσεων Yonhap, αναμένεται να διεξαχθεί ψηφοφορία για το ζήτημα μεθαύριο Παρασκευή 6η ή το Σάββατο 7η Οκτωβρίου.
Νωρίτερα, η αξιωματική αντιπολίτευση, το Δημοκρατικό Κόμμα, απαίτησε την «παραίτηση» του κ. Γιουν, διαμηνύοντας πως θα κινήσει διαδικασία παύσης του από το αξίωμα, αν δεν το αποφασίσει «αμέσως». Απείλησε με άσκηση δίωξης για «ανταρσία» στον πρόεδρο, υπουργούς του (Άμυνας, Εσωτερικών) και κορυφαία στελέχη των ενόπλων δυνάμεων και της αστυνομίας που ήταν αρμόδια για την εφαρμογή του στρατιωτικού νόμου (πτέραρχο, τον επικεφαλής της αστυνομίας).
Αλλά και η ίδια η παράταξη του κ. Γιουν, το Κόμμα της Λαϊκής Εξουσίας, τόνισε πως ο αρχηγός του κράτους οφείλει να «λογοδοτήσει». «Ο πρόεδρος οφείλει να δώσει εξηγήσεις για αυτή την τραγική κατάσταση αμέσως και καταλεπτώς», δήλωσε σε κορεατικό τηλεοπτικό δίκτυο ο επικεφαλής του κόμματος Χανγκ Ντονγκ-χουν, προσθέτοντας πως «όλοι όσοι ευθύνονται πρέπει να λογοδοτήσουν».
Ο γενικός γραμματέας της προεδρίας και άλλοι ανώτεροι συνεργάτες του προέδρου «υπέβαλαν μαζικά τις παραιτήσεις τους» σύμφωνα με το νοτιοκορεατικό εθνικό πρακτορείο ειδήσεων Yonhap. Ο επικεφαλής του κυβερνώντος κόμματος απαίτησε κατόπιν να αποπεμφθεί ο υπουργός Άμυνας Κιμ Γιονγκ-χιουν και να παραιτηθούν όλα τα υπόλοιπα μέλη της κυβέρνησης του προέδρου Γιουν.
Σύμφωνα με την εφημερίδα Chosun Ilbo, όλα τα μέλη της κυβέρνησης εξέφρασαν την πρόθεσή τους να παραιτηθούν στον πρωθυπουργό. Ο Χαν Ντοκ-σου αναμενόταν να έχει συνάντηση με την ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος και συνεργάτες του προέδρου στις 14:00 (τοπική ώρα· 07:00 ώρα Ελλάδας), κατά την ίδια πηγή.
Η μεγαλύτερη συνομοσπονδία συνδικάτων της χώρας ανακοίνωσε πως προκηρύσσει «γενική απεργία επ’ αόριστον» ώσπου να υποβληθεί παραίτηση από τον πρόεδρο. Η Συνομοσπονδία Κορεατικών Συνδικάτων, με όχι λιγότερα από 1,2 εκατ. μέλη, χαρακτήρισε «παράλογο και αντιδημοκρατικό μέτρο» την κίνηση που αποπειράθηκε ο κ. Γιουν, προσθέτοντας πως με αυτήν «υπέγραψε το τέλος» της εξουσίας του.
Ως το μεσημέρι, ο πρόεδρος Γιουν δεν είχε εμφανιστεί ξανά δημόσια.
Οι πέντε ώρες του χάους
Μετά την ανακοίνωση του προέδρου πως κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος, αναπτύχθηκαν στρατιωτικοί και προσγειώθηκαν ελικόπτερα στην οροφή του κοινοβουλίου.
Τα μέλη της νοτιοκορεάτικης εθνικής αντιπροσωπείας ωστόσο κατάφεραν να συνεδριάσουν εκτάκτως και να υιοθετήσουν απόφαση με την οποία αξίωσαν την άρση του μέτρου.
Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης Λι Τζε-μιουνγκ, ο οποίος έχασε οριακά τις εκλογές του 2022 από τον κ. Γιουν, χαρακτήρισε «παράνομο» το μέτρο και παρότρυνε τους πολίτες να πάνε να διαδηλώσουν μπροστά στη Βουλή.
Εκατοντάδες διαδηλωτές απαντώντας στο κάλεσμά του συγκεντρώθηκαν μπροστά στο κοινοβούλιο, για να απαιτήσουν το μέτρο να αποσυρθεί και ο πρόεδρος Γιουν να παραιτηθεί.
Στη συνέχεια, εντός της Βουλής, 190 βουλευτές ψήφιζαν κατά, ενώ στρατιώτες των ειδικών δυνάμεων αποπειρώνταν εισβολή στην αίθουσα όπου διεξαγόταν η συνεδρίαση.
Συνολικά πάνω από 280 στρατιωτικοί εισέβαλαν στη Βουλή, σύμφωνα με το Yonhap.
Μπροστά στο κτίριο, μέσα στη νύχτα, διαδηλωτές συνέχιζαν να φωνάζουν το σύνθημα «συλλάβετε τον Γιουν Σουκ Γεολλ!».
«Γιατί έπρεπε να έρθω εδώ πέρα αφού δούλεψα όλη μέρα μεσοβδόμαδα;», φώναζε ένας διαδηλωτής «Διότι κηρύχθηκε αυτός ο παράλογος στρατιωτικός νόμος από τον Γιουν, που τρελάθηκε», απαντούσε άλλη.
Τελικά ο κ Γιουν μερικές ώρες μετά απηύθυνε νέο διάγγελμα ανακοινώνοντας πως αίρεται το μέτρο και αποσύρονται οι ένοπλες δυνάμεις από την πρωτεύουσα, εξέλιξη που προκάλεσε έκρηξη χαράς στους διαδηλωτές.
Ο στρατός ανακοίνωσε πως δεν έκανε τίποτε άλλο παρά να υπακούσει στις διαταγές του προέδρου.
Τι είναι ο στρατιωτικός νόμος και γιατί εφαρμόστηκε;
Ο στρατιωτικός νόμος κηρύσσεται συνήθως σε περιόδους πολέμου, εξέγερσης ή φυσικής καταστροφής. Όταν ο νόμος τεθεί σε ισχύ, ο στρατός αναλαμβάνει τον έλεγχο από τις πολιτικές αρχές και έχει την εξουσία να εκδίδει και να εφαρμόζει νόμους. Αναστέλλει επίσης όλους τους υφιστάμενους νόμους.
Γύρω στις 23:00 τοπική ώρα την Τρίτη, ο Γιουν κήρυξε τον νόμο κατά τη διάρκεια τηλεοπτικού διαγγέλματος και δήλωσε ότι θα υπερασπιστεί τη συνταγματική τάξη της φιλελεύθερης δημοκρατίας της χώρας προστατεύοντας τη Νότια Κορέα από "απειλές που προέρχονται από τις κομμουνιστικές δυνάμεις της Βόρειας Κορέας και για να εξαλείψει τα αντικρατικά στοιχεία".
Ο πρόεδρος, που δυσκολευόταν ολοένα περισσότερο να εξασφαλίσει την έγκριση προϋπολογισμού από το ελεγχόμενο από την αντιπολίτευση κοινοβούλιο, κατηγόρησε τους πολιτικούς του αντιπάλους ότι "συμπαθούν" τη Βόρεια Κορέα και παραλύουν την κυβέρνηση μέσω αντικρατικών δραστηριοτήτων.
Λίγες ώρες μετά την ανακοίνωσή, η αντιπολίτευση κήρυξε τον νόμο ως "αντισυνταγματικό" και "άκυρο" και ο πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης Γου Γουον Σικ, ο οποίος πρόσκειται στο φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (DP), δήλωσε ότι οι νομοθέτες θα "προστατεύσουν τη δημοκρατία μαζί με τον λαό".
Οι αποφάσεις του Γιουν προκάλεσαν σοκ στη χώρα
Σύμφωνα με το σύνταγμα της Νότιας Κορέας, ο στρατιωτικός νόμος μπορεί να αρθεί με πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Μετά την ψηφοφορία, το αστυνομικό και στρατιωτικό προσωπικό αποχώρησε άμεσα από το χώρο του κοινοβουλίου.
"Ακόμη και με τις ατυχείς αναμνήσεις μας από τα στρατιωτικά πραξικοπήματα, οι πολίτες μας σίγουρα παρακολούθησαν τα σημερινά γεγονότα και είδαν την ωριμότητα του στρατού μας", δήλωσε ο πρόεδρος του κοινοβουλίου.
Νωρίτερα, στρατεύματα εθεάθησαν να εισέρχονται στο κοινοβούλιο και εμποδίστηκαν να εισέλθουν στην αίθουσα από βουλευτές που τους ψέκασαν με πυροσβεστήρες.
Εκατοντάδες διαδηλωτές είχαν επίσης συγκεντρωθεί μπροστά από το κοινοβούλιο, ανεμίζοντας πανό και ζητώντας την καθαίρεση του Γιουν. Άλλοι εθεάθησαν να μπλοκάρουν στρατιωτικά οχήματα.
"Είναι σαν να επιστρέφουμε στην εποχή της δικτατορίας. Πιστεύω ότι δεν είναι σωστό για τον πρόεδρο Γιουν (Σουκ Γιολ) να ενεργεί μονομερώς", δήλωσε ένας διαδηλωτής.
Το μέτρο που έλαβε ο πρόεδρος Γιουν θύμισε το 1980, όταν εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωναν εναντίον στρατιωτικού πραξικοπήματος. Οι κινητοποιήσεις εκείνες πνίγηκαν στο αίμα.
Διεθνείς αντιδράσεις και ανακούφιση
Η αμερικανική προεδρία ανέφερε πως δεν ήταν ενήμερη για τις προθέσεις του κ. Γιουν. Εξέφρασε «ανακούφιση» για την άρση του μέτρου.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν χαιρέτισε την ανακοίνωση πως αίρεται ο στρατιωτικός νόμος, καλώντας να υπάρξει ειρηνική επίλυση των πολιτικών διαφορών.
Τα Ηνωμένα Έθνη και η Βρετανία εξέφρασαν ανησυχία, ενώ η Κίνα κάλεσε τους υπηκόους της στη χώρα να επιδείξουν σύνεση. Η Μόσχα, που έχει συσφίξει τις σχέσεις της με την Πιονγκγιάνγκ εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, χαρακτήρισε κι αυτή πολύ «ανησυχητική» την κατάσταση.
Η Ιαπωνία από την πλευρά της διά στόματος του πρωθυπουργού Σιγκέρου Ισίμπα ανέφερε πως παρακολουθεί στενά την κατάσταση με «εξαιρετική και σοβαρή ανησυχία».