Το πρηγούμενο με την δολοφονία στο Σάουθπορτ και η κινητοποίηση της αστυνομίας του Μερσεϊσάιντ που απέτρεψε κύμα ταραχών μετά το περιστατικό με το αυτοκίνητο που παρέσυρε οπαδούς της Λίβερπουλ
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Eιδικοί σε θέματα παραπληροφόρησης και διαδικτυακής ασφάλειας επαινούν την αστυνομία του Μέρσεϊσάιντ για την άμεση κοινοποίηση λεπτομερειών σχετικά με την εθνικότητα και την υπηκοότητα του άνδρα που συνελήφθη, αφού έριξε το αυτοκίνητό του πάνω σε πλήθος οπαδών της Λίβερπουλ που πανηγύριζαν την κατάκτηση της Premier League από την ομάδα τους στο κέντρο της πόλης.
Το βράδυ της Δευτέρας η αστυνομική δύναμη ανακοίνωσε ότι συνέλαβε έναν "53χρονο λευκό Βρετανό από την περιοχή του Λίβερπουλ".
Οι αρχές σπανίως δημοσιεύουν λεπτομέρειες για έναν ύποπτο. Ωστόσο η δημοσιοποίηση των στοιχείων του οδηγού όσο και η ξεκάθαρη θέση της αστυνομίας ότι δεν πρόκειται για τρομοκρατική επίθεση, σταμάτησαν τις φήμες που είχαν αρχίσει να κυκλοφορούν σχετικά με την ταυτότητα του άνδρα.
Ο δήμαρχος του Λίβερπουλ, Steve Rotheram, δήλωσε ότι η αστυνομία κατάφερε να "περιορίσει" τη διάδοση της παραπληροφόρησης με την ταχεία κοινοποίηση αυτών των πληροφοριών.
"Η αστυνομία, με τα μηνύματά της, κατάφερε να αναχαιτίσει και να περιορίσει κάποιες από αυτές τις εικασίες", δήλωσε στο BBC Radio 5 Live, αναγνωρίζοντας παράλληλα την ύπαρξη "κακόβουλων ομάδων που ενδιαφέρονται μόνο να υποδαυλίσουν το μίσος".
Ακροδεξιά παραπληροφόρηση και ταραχές στο Ηνωμένο Βασίλειο
Το περασμένο καλοκαίρι ξέσπασαν ταραχές στην Αγγλία με αφορμή την ανεξέλεγκτη παραπληροφόρηση στον απόηχο της επίθεσης στο Σάουθπορτ, κατά την οποία ένας 17χρονος δολοφόνησε τρία νεαρά κορίτσια.
Ακροδεξιοί ακτιβιστές, ιστοσελίδες και συνομωσιολόγοι προώθησαν ψευδείς πληροφορίες σχετικά με την ταυτότητα του δράστη, ισχυριζόμενοι ψευδώς ότι ήταν μουσουλμάνος και αιτών άσυλο.
Για νομικούς λόγους, τα μόνα στοιχεία που είχε δώσει αρχικά στη δημοσιότητα η αστυνομία του Μέρσεϊσάιντ για τον ύποπτο του Σάουθπορτ ήταν ότι πρόκειται για 17χρονο γεννημένο στο Κάρντιφ από το χωριό Banks στο Lancashire.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αυστηρούς νόμους, οι οποίοι περιορίζουν τις λεπτομέρειες που μπορούν να δημοσιευθούν για υπόπτους σε ποινικές υποθέσεις πριν από τη δίκη. Οι ύποπτοι δεν κατονομάζονται από τον Τύπο μέχρι να τους απαγγελθούν κατηγορίες, ενώ οι κάτω των 18 ετών συνήθως δεν κατονομάζονται καθόλου.
Ο δικαστής επέτρεψε στη συνέχεια να δοθεί το όνομα του δολοφόνου του Σάουθπορτ, Άξελ Ρουντακουμπάνα, εν μέρει για να διορθώσει την "παραπληροφόρηση" που είχε διαδοθεί.
Ανάγκη για κάλυψη των κενών στην πληροφόρηση
Ο Sander van der Linden, καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας στην κοινωνία στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και ειδικός στα συστήματα πληροφόρησης, δήλωσε στο Euronews ότι η κάλυψη των κενών είναι ζωτικής σημασίας για την αναχαίτιση της παραπληροφόρησης.
"Τα κενά πληροφόρησης ασκούν έλξη στους συνωμοσιολόγους. Κάθε φορά που υπάρχει κενό πληροφόρησης, οι άνθρωποι συμπληρώνουν οι ίδιοι τα κενά και βοηθούμενοι από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αυτό συχνά μετατρέπεται σε εικασίες, φήμες, ανεπιβεβαίωτες θεωρίες και μερικές φορές σε επιβλαβή παραπληροφόρηση", είπε, προσθέτοντας ότι αυτό συνέβη και με τις περσινές ταραχές, αν και σημείωσε ότι η ηλικία του υπόπτου ήταν ένας "περίπλοκος παράγοντας" σε εκείνη την περίπτωση.
Ο Βαν ντερ Λίντεν έχει συνομιλήσει με τις αστυνομικές δυνάμεις σχετικά με τους κινδύνους των κενών πληροφόρησης.
"Έχω αναφέρει το πόσο σημαντικό είναι να προσπαθούν να προλάβουν, αντί να διαψεύδουν, και να δημοσιοποιούν προληπτικά λεπτομέρειες, όταν μπορούν, ώστε να διασφαλίζουν ότι αυτού του είδους οι φήμες και οι εικασίες δεν θα έχουν χρόνο να συσσωρευτούν".
"Σε αυτή την περίπτωση, πήγε καλά - κυκλοφόρησαν γρήγορα τις πληροφορίες ... Δεν δόθηκε ευκαιρία στους κακούς παράγοντες να εκμεταλλευτούν το κενό πληροφόρησης με φήμες που κρύβουν ιδεολογικά κίνητρα και στη συνέχεια αποκτούν πρόσφορο έδαφος και γίνονται viral στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και μετατρέπονται σε βία".
Σημείωσε όμως ότι δεν είναι δυνατόν να δημοσιεύονται πάντα τέτοιες λεπτομέρειες και συνέστησε στην αστυνομία να είναι διαφανής ως προς αυτό.
Ταχέως εξελισσόμενα περιβάλλοντα πληροφόρησης
Ο Imran Ahmed, διευθύνων σύμβουλος του Κέντρου για την Αντιμετώπιση του Μίσους στο Διαδίκτυο, χαιρέτισε την παρέμβαση της αστυνομίας του Μέρσεϊσάιντ.
Δήλωσε στο Euronews: "Η αστυνομία πρέπει να αντιδράσει σε ένα ταχέως εξελισσόμενο περιβάλλον πληροφοριών. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό που συνέβη στο Σάουθπορτ, είναι λογικό το γεγονός ότι προσπαθούν να κάνουν πράγματα για να διασφαλίσουν ότι η παραπληροφόρηση θα αποκοπεί πριν γίνει viral".
"Τούτου λεχθέντος, αυτό που δεν μπορούν να κάνουν είναι να αντιμετωπίσουν την πηγή του προβλήματος - την άρνηση των πλατφορμών να αντιμετωπίσουν την παραπληροφόρηση σε συστημικό επίπεδο".
Σημείωσε ότι οι πλατφόρμες έχουν ολοένα και περισσότερο περικόψει τα χαρακτηριστικά ασφαλείας.
"Τα πράγματα χειροτερεύουν τα τελευταία δύο χρόνια. Βλέπουμε τις πλατφόρμες να περιορίζουν τις δικλείδες ασφαλείας, τους κακούς παράγοντες να γίνονται πιο εξελιγμένοι. Μέρος του προβλήματος είναι ότι έχουμε πλέον ένα πολύ πιο περίπλοκο και απρόβλεπτο περιβάλλον απειλών, εν μέρει λόγω του τρόπου με τον οποίο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γίνει ένα απίστευτα δυναμικό έδαφος αναπαραγωγής νέων θεωριών συνωμοσίας, ιδεολογιών και προτροπής στη βία".
Ο Ahmed δήλωσε ότι ενώ η αστυνομία ανταποκρίθηκε στις "γρήγορες εικασίες" σχετικά με την εθνικότητα του δράστη σε αυτή την περίπτωση, δεν θεωρεί ότι δημιουργεί προηγούμενο.
"Νομίζω ότι πρόκειται για ένα πείραμα, όχι για προηγούμενο. Περιμένω να δω την αστυνομία να χρησιμοποιεί διαφορετικά εργαλεία ανάλογα με τις ανάγκες. Δεδομένου ότι είδαν όντως ταχείες εικασίες σχετικά με την εθνικότητα του επιτιθέμενου, είναι απολύτως λογικό - δεν χρειάζονται σκληροί κανόνες όταν πρόκειται για την αντιμετώπιση δυναμικών και απρόβλεπτων καταστάσεων".
"[Οι θεωρίες συνωμοσίας] που γίνονται viral δεν είναι στα χέρια της αστυνομίας, είναι στα χέρια των πλατφορμών και των αλγορίθμων τους. Πρέπει να έχουν στη διάθεσή τους μια σειρά από εργαλεία που μπορούν να αναπτύξουν ανάλογα με την κατάσταση".