Είναι η πρώτη φορά που το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών συζητείται στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Τη συζήτηση παρακολουθούν και συγγενείς των θυμάτων, οι οποίοι έχουν μεταβεί στο Στρασβούργο για ενημέρωση των ευρωβουλευτών.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Περίπου μισή ώρα κράτησε η συζήτηση για το δυστύχημα των Τεμπών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Με ένα μόνο γύρο τοποθετήσεων, χωρίς δυνατότητα για τους ευρωβουλευτές που δεν ανήκουν σε πολιτικές ομάδες να τοποθετηθουν και με περιορισμούς στη διαδικασία, η συζήτηση δεν αποκάλυψε περισσότερα από αυτά που ήταν ήδη γνωστά.
Ωστόσο ήταν σημαντικό το γεγονός ότι ο Έλληνας Επίτροπος Μεταφορών, Απόστολος Τζιτζικώστας ήταν παρών για να διαμηνύσει ότι η ασφάλεια των σιδηροδρόμων «είναι και πρέπει να είναι ένα κοινό ευρωπαϊκό αγαθό, η απόλυτη προτεραιότητά μας».
Σε σχέση με την ασφάλεια των τρένων στην Ελλάδα, ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι «η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασκεί τον έλεγχο του σχεδίου δράσης που έχει καταθέσει η Ελλάδα» και πως «χωρίς την παραμικρή παρέκκλιση», εφόσον «υπάρξουν αστοχίες και ολιγωρίες, «θα προχωρήσουμε την ίδια στιγμή τη διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας στα επόμενα στάδια».
Η τοποθέτηση του Επιτρόπου
Ο Απόστολος Τζιτζικώστας ήταν προσεκτικός στην ομιλία του. Μίλησε για το «καταστροφικό σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών» και ως Επίτροπος της ΕΕ πήρε αποστάσεις από τις αρμοδιότητες των εθνικών κυβερνήσεων όπως η ελληνική τόσο για τη διερεύνηση όσο και για την απόδοση Δικαιοσύνης.
«Πέρασαν 2,5 χρόνια από φρικτή τραγωδία των Τεμπών, όταν 57 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, περισσότεροι νέοι άνθρωποι που δε γύρισαν σπίτι. Παρότι το δυστύχημα δεν έγινε στην περιφέρειά μου, πολλοί προέρχονταν από Θεσσαλονίκη και εκείνο το βράδυ δεν γύρισαν σπίτι τους», είπε.
«Προσωπικά γνωρίζω 3 οικογένειες που έχασαν τους ανθρώπους τους, μια στενή συνεργάτις μου όταν ήμουν Περιφερειάρχης επίσης. Έζησα από κοντά αυτήν την τραγωδία», είπε χαρακτηριστικά, δίνοντας τα «ειλικρινή συλλυπητήρια του στους συγγενείς που έχασαν παιδιά, γονείς, αδέρφια, συγγενείς και φίλους».
«Ποιος το περίμενε ότι στην Ευρώπη του 2023 θα συγκρούονταν δύο τρένα, που πήγαιναν αντίθετα στην ίδια γραμμή σε ένα μέσο που θεωρείται το ασφαλέστερο στις χερσαίες μετακινήσεις;», διερωτήθηκε με νόημα.
«Μόλις ανέλαβα ζήτησα και έλαβα πλήρη ενημέρωση από τις υπηρεσίες Κομισιόν για όλα τα θέματα ασφάλειας, απέκτησα πλήρη εικόνα των συστηματικών και σοβαρών ελλείψεων στην ασφάλεια των ελληνικών σιδηροδρόμων. Και στις 16 Δεκεμβρίου ξεκίνησα τη διαδικασία επί παραβάσει, το πλέον ισχυρό και αποφασιστικό εργαλείο της Επιτροπής», επανέλαβε αρκετές φορές.
Στη νομική διαδικασία, σημείωσε, υπάρχει «ρητή και ξεκάθαρη αναφορά στις συστημικες και διαχρονικές ελλείψεις του σιδηρόδρομου».
Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι η ασφάλεια και η καθημερινή λειτουργία είναι αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα των κρατών μελών και των εθνικών φορέων, όχι της Κομισιόν. Επίσης, η διερεύνηση είναι αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα εθνικών αρχών και δικαιοσύνης, όχι της Επιτροπής.
«Η Κομισιόν δεν σχολιάζει ευρήματα ερευνών. Στα Τέμπη ήταν η έκθεση του ΕΟΔΑΣΑΜ, η οποία εγκρίθηκε και παρουσιάστηκε με ευθύνη του ΕΟΔΑΣΑΜ και φυσικά η έρευνα Δικαιοσύνης», ξεκαθάρισε.
Τέλος αποκάλυψε ότι το επόμενο διάστημα, μετά την τραγική εμπειρία των Τεμπών θα γίνει συνολική αναθεώρηση κανονισμού που διέπει Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμων, ώστε να είναι «πιο παρεμβατικός στα κράτη-μέλη».
Στη συνάντηση που είχε με τον υπουργό Μεταφορών της Ελλάδας πριν από μία εβδομάδα, είπε ότι ζήτησε επιτάχυνση των μέτρων του Σχεδίου Δράσης που έχει καταθέσει η Αθήνα στην Επιτροπή, στο προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα.
Οι τοποθετήσεις των Ευρωβουλευτών
Για εργαλειοποίηση του δυστυχήματος των Τεμπών από την αντιπολίτευση μίλησε η επικεφαλής της ευρωομάδας της ΝΔ Ελίζα Βόζενμπεργκ.
«Η Ελλάδα είναι κράτος Δικαίου με ισχυρούς θεσμούς που λειτουργούν», είπε και κάλεσε τους συγγενείς να περιμένουν τις απαντήσεις από την ανεξάρτητη δικαιοσύνη της Ελλάδας.
Για διπλό σκάνδαλο μίλησε ο ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ Γιάννης Μανιάτης, αναφερόμενος στην τραγωδία της σύγκρουσης και το σκάνδαλο της συγκάλυψης.
«Κύριε Επίτροπε, η ΕΕ δεν μπορεί να συμμετάσχει στην συγκάλυψη. Να προστατεύσει ευρωπαίους πολίτες όχι την κυβέρνηση. Η Ελλάδα επιτέλους ασφαλές και σύγχρονο σιδηροδρομικό δίκτυο, να τιμωρηθούν ένοιχοι όπως τους αξίζει», είπε απευθυνόμενος στον Επίτροπο.
Δριμεία επίθεση κατά πάντων, αλλά και της διαδικασίας έκανε η επικεφαλής της “Φωνής Λογικής” με βαρείς χαρακτηρισμούς. Δεσμεύτηκε ότι αν οι συγγενείς δε δικαιωθούν από τη Δικαιοσύνη να φέρει η ίδια το θέμα στην Ευρώπη.
Σειρά ερωτημάτων έθεσε στον Επίτροπο Μεταφορών ο ευρωβουλευτής της Ελληνικής Λύσης, Εμμανουήλ Φράγκος.
Την ευρωομάδα των Φιλελευθέρων εκπροσώπησε ο Γάλλος ευρωβουλευτής Σάντρο Γκότζι. «Η Κομισιόν είναι υπεύθυνη για την ασφάλεια των πολιτών. Το θέμα είναι λοιπόν ευρωπαϊκό και όχι εθνικό. Ξεπερνά τις μεταφορές, είναι σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος», τόνισε.
Απευθυνόμενος στην Ε. Βόζενμπεργκ, τη ρώτησε «η κυβέρνηση τσιμέντωσε ναι ή όχι το σημείο του εγκληματος;».
Τους Πρασίνους εκπροσώπησε ο πρώην Επίτροπος και νυν ευρωβουλευτής Βιργκίνιους Σινκεβίτσιους. «Όταν το δημόσιο χρήμα δεν οδηγεί σε ασφάλεια, τότε υπάρχουν σοβαρές πολιτικές ευθύνες», είπε.
Εκπροσωπώντας την Ευρωπαϊκή Αριστερά, ο αντιπρόεδρος της Left και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Κώστας Αρβανίτης τόνισε ότι «η Κομισιόν ήξερε και δεν έκανε τίποτα», θέτοντας αναλυτικά ερωτήματα στον Επίτροπο για τις καθυστερήσεις στη διαδικασία που έκανε έξι χρόνια για να οδηγηθεί στη δικαιοσύνη.
«Σήμερα που μιλάμε ποιος έχει ευθύνη για σιδηροδρομων για εργαζομένους και επιβάτες;», κατέληξε.
Οι μεγάλοι απόντες: οι συγγενείς των Τεμπών σε εκδήλωση με τους Φιλελευθέρους
Πριν από τη συζήτηση στην Ολομέλεια, σε μια αίθουσα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο πραγματοποιήθηκε εκδήλωση της ευρωομάδας του Renew, παρουσία του προέδρου του Κινήματος Δημοκρατίας.
«Σήμερα είναι μια ευκαιρία να απευθυνθούν οι συγγενείς του εγκλήματος των Τεμπών στην Ευρώπη. Γιατί τα Τέμπη είναι ευρωπαϊκό ζήτημα. Η σύγκρουση συνέβη σε ευρωπαϊκό έδαφος, σε Ευρωπαίους πολίτες. Και οι Ευρωπαίοι πολίτες οφείλουν να νιώθουν ασφαλείς στις μεταφορές τους σε κάθε χώρα της ΕΕ. Δύο χρόνια μετά τα Τέμπη και ακόμα δεν έχει αλλάξει τίποτα στον σιδηρόδρομο. Ο Κ. Μητσοτάκης υποσχέθηκε ασφαλείς μεταφορές το 2027!», είπε ο Στέφανος Κασσελάκης κατά την παρουσίασή του.
Αναφερόμενος στη συζήτηση στην ελληνική Βουλή την Τετάρτη, ο πρόεδρος του Κινήματος Δημοκρατίας δήλωσε : «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε μια ευρωπαϊκή χώρα να υπάρχει παρακώληση της Δικαιοσύνης από την κυβέρνηση».
Στην τοποθέτησή της η Πρόεδρος του Συλλόγου συγγενών θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών, Μαρία Καρυστιανού μίλησε για τις απειλές κατά της ζωής της ίδια και του γιου της, επισημαίνοντας το κλίμα φόβου που αντιμετωπίζουν όσοι διεκδικούν την αλήθεια.
Πέρα από την ασφάλεια των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα, η Μ. Καρυστιανού προσέγγισε το θέμα και από την άποψη του Κράτους Δικαίου. «Το τραγικό είναι η εμπλοκή του Πρωθυπουργού, ο οποίος εκμεταλλευόμενος τη θεσμική του θέση, ενεπλάκη στη λειτουργία της Δικαιοσύνης ορίζοντας συγκεκριμένο ανακριτή που φάνηκε ότι δεν κάνει τη δουλειά του, αλλά έχει θάψει την υπόθεσή μας. Η εκτελεστική εξουσία κανένα δικαίωμα λειτουργίας δικαστικής. Και στην Ελλάδα δεν υπάρχει ανεξάρτητη Δικαιοσύνη, αφού οι ανώτατοι δικαστικοί ορίζονται από την κυβέρνηση», δήλωσε στην καρδιά των ευρωπαϊκών θεσμών.
«Έχουν περάσει πάνω από ένας χρόνος από τότε που πρωτομίλησα στο Ευρωκοινοβούλιο και δεν έχει γίνει τίποτα, παρά το πόρισμα του ΕΡΑ, παρά τις παρεμβάσεις της Ευρωπαίας Εισαγγελέως τίποτα δεν έχει γίνει. Όλα κινούνται με αργό ρυθμό. Ελπίζουμε ακόμα στην απόδοση ευθυνών», κατέληξε. Ο Παύλος Ασλανίδης και ο Θεόδωρος Ελευθεριάδης μίλησαν επίσης με λόγια βαθιάς συγκίνησης, καταθέτοντας το δικό τους βίωμα και ζητώντας από τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα να σταθούν στο πλευρό των οικογενειών.
«Ζήτησα την εκταφή του παιδιού μου για να μάθω αν πέθανε από τη σύγκρουση, τη φωτιά ή την εισπνοή τοξικών αερίων και να διερευνηθεί η πραγματική αιτία της πυρόσφαιρας. Ο εφέτης ανακριτής αρνήθηκε. Και όταν επανέλαβα το αίτημα 2η φορά το αρνήθηκε ξανά. Επικαλούμενος τα βίντεο της διεύθυνσης εγκληματικών ερευνών. Λες και μια κάμερα μπορεί να δείξει τι εισέπνευσε ή πώς πέθανε ένα καμένο σώμα. Είναι μέρος από ένα σύστημα που κλείνει τις πόρτες του στον πολίτη που ζητά την αλήθεια. Δεν είναι παράλειψη, αλλά θεσμική συγκάλυψη», είπε ο Ασλανίδης.
«Το παιδί μου δεν πρόλαβε να ουρλιάξει. Μα εγώ είμαι η φωνή του και θα ουρλιάξω γι αυτόν. Αν η Ευρώπη δεν ακούσει τότε μαζί με το παιδί μου θα έχει καεί και το τελευταίο απομεινάρι της Δικαιοσύνης και της Δημοκρατίας.».
Τέλος ο Θοδωρής Ελευθεριάδης που έχασε τη μητέρα του στα Τέμπη είπε: « Βρίσκομαι σήμερα εδώ στην καρδιά της Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας για να τιμήσω τη μνήμη των 57 ανθρώπων του εγκλήματος των Τεμπών και να διεκδικήσω όσα η πολιτική ηγεσία της χώρας μου μου αρνείται. Δικαιοσύνη, διαφάνεια και σεβασμό στους νεκρούς μας».
Ο ίδιος υπογράμμισε τα κενά ασφαλείας στον ελληνικό σιδηρόδρομο, ζητώντας από την ΕΕ να επιληφθεί.