Σε ποια σημεία αναγνωρίζεται πρόοδος και οι συστάσεις για την ανεξαρτησία των ΜΜΕ, τις αργοπορίες της Δικαιοσύνης και την έλλειψη διαφάνειας
Θετικές επισημάνσεις με... αστερίσκους περιλαμβάνουν οι εκθέσεις της Κομισιόν για το Κράτος Δικαίου στην Ελλάδα και την Κύπρο.
Στα συμπεράσματα για την Ελλάδα, η έκθεση είναι μάλλον θετική αναγνωρίζοντας τις προσπάθειες που γίνονται σε διάφορους τομείς, ωστόσο στις συστάσεις και στις περιγραφές της Κομισιόν εντοπίζονται ανησυχίες για την ανεξαρτησία των ΜΜΕ, τις αργοπορίες της Δικαιοσύνης και την έλλειψη διαφάνειας σε διάφορους τομείς.
Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν, συνολικά, όσον αφορά τις συστάσεις στην Έκθεση για το Κράτος Δικαίου του 2024, η Ελλάδα έχει σημειώσει:
• Κάποια περαιτέρω πρόοδο στις συνεχιζόμενες προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ισχυρού ιστορικού διώξεων και τελεσίδικων αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένης της διαφθοράς υψηλού επιπέδου.
• Σημαντική πρόοδο στην περαιτέρω προώθηση της διαδικασίας υιοθέτησης νομοθετικών και μη νομοθετικών εγγυήσεων για τη βελτίωση της προστασίας των δημοσιογράφων, ιδίως όσον αφορά τις καταχρηστικές αγωγές κατά δημοσιογράφων και την ασφάλειά τους, σύμφωνα με το εγκριθέν Μνημόνιο Συνεργασίας και λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων.
• Κάποια περαιτέρω πρόοδο στην ενίσχυση των προσπαθειών για τη διασφάλιση της αποτελεσματικής και έγκαιρης διαβούλευσης στην πράξη με τα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τα σχέδια νομοθεσίας, μεταξύ άλλων με την τήρηση του θεσμικού χρονοδιαγράμματος για τη δημόσια διαβούλευση.
• Περιορισμένη πρόοδο στην αξιολόγηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου για την καταχώριση οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και την καθιέρωση ενός δομημένου διαλόγου.
Σε αυτή τη βάση, και λαμβάνοντας υπόψη άλλες εξελίξεις που έλαβαν χώρα κατά την περίοδο αναφοράς, εκτός από την υπενθύμιση των σχετικών δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, και των σχετικών ειδικών ανά χώρα συστάσεων στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου, συνιστάται στην Ελλάδα να:
• Συνεχίσει τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ισχυρού ιστορικού διώξεων και τελεσίδικων αποφάσεων σε υποθέσεις διαφθοράς, συμπεριλαμβανομένης της διαφθοράς υψηλού επιπέδου.
• Βελτιώσει το πλαίσιο άσκησης πίεσης, μεταξύ άλλων με την αναθεώρηση του ορισμού του εκπροσώπου πίεσης και διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής.
• Συνεχίσει τις προσπάθειες για την ενίσχυση των νομοθετικών και μη νομοθετικών εγγυήσεων για τη βελτίωση της ασφάλειας και της προστασίας των δημοσιογράφων, ιδίως όσον αφορά τις καταχρηστικές αγωγές, σύμφωνα με το εγκριθέν Μνημόνιο Συνεργασίας και λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την προστασία των δημοσιογράφων.
• Αναπτύξει έναν τακτικό και διαρκή δομημένο διάλογο με τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και απλοποιήσει τις απαιτήσεις εγγραφής για τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών με σκοπό τη διατήρηση ενός ανοιχτού πλαισίου για τη λειτουργία τους.
Τα συμπεράσματα για την Κύπρο
Αναφορικά με την Κύπρο, σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης Κράτος Δικαίου η Κομισιόν διαπιστώνει:
• Περαιτέρω πρόοδο στην προώθηση σχεδίων για την υιοθέτηση νομοθεσίας που αποσκοπεί στην παροχή σαφέστερης διάκρισης μεταξύ των συμβουλευτικών και των εισαγγελικών καθηκόντων του Γενικού Εισαγγελέα και περιορισμένη πρόοδο στη λήψη μέτρων για την καθιέρωση αποτελεσματικής επανεξέτασης των αποφάσεών του να μην ασκήσει δίωξη ή να διακόψει τις διαδικασίες.
• Σημαντική πρόοδο στη συνέχιση των προσπαθειών για να διασφαλιστεί ότι η Ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς διαθέτει τους ανθρώπινους και τεχνικούς πόρους για να ασκήσει αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές της.
• Σημαντική πρόοδο στη διασφάλιση της αποτελεσματικής εφαρμογής των κανόνων σχετικά με την αποκάλυψη περιουσιακών στοιχείων για τους αιρετούς αξιωματούχους, ώστε να καθιερωθεί τακτική και ολοκληρωμένη υποβολή, σε συνδυασμό με αποτελεσματικές, τακτικές και πλήρεις επαληθεύσεις.
• Περιορισμένη πρόοδο στη θέσπιση νομοθεσίας για τη διασφάλιση δίκαιης και διαφανούς κατανομής των διαφημιστικών δαπανών από το κράτος και τις κρατικές εταιρείες.
• Περιορισμένη πρόοδο στην περαιτέρω προώθηση της διαδικασίας που αποσκοπεί στην ενίσχυση των κανόνων και των μηχανισμών για την ενίσχυση της ανεξάρτητης λειτουργίας των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τα δημόσια μέσα ενημέρωσης.
• Σημαντική πρόοδο στη διασφάλιση της αποτελεσματικής και έγκαιρης διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη στη νομοθετική διαδικασία και στην αντιμετώπιση των ελλείψεων.
Σε αυτή τη βάση, και λαμβάνοντας υπόψη άλλες εξελίξεις που έλαβαν χώρα κατά την περίοδο αναφοράς, εκτός από την υπενθύμιση των σχετικών δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στο πλαίσιο του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, συνιστάται στην Κύπρο να σημειώσει:
• Περαιτέρω πρόοδο στην τρέχουσα μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας και την ίδρυση του Γραφείου του Γενικού Εισαγγελέα και να θεσπίσει αποτελεσματική αναθεώρηση των αποφάσεων μη δίωξης ή διακοπής των διαδικασιών, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την ανεξαρτησία και την αυτονομία της δίωξης.
• Προώθηση των νομοθετικών μεταρρυθμίσεων για την ενίσχυση της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς και συνέχιση των προσπαθειών για να διασφαλιστεί ότι διαθέτει τους ανθρώπινους και τεχνικούς πόρους για να εκτελεί αποτελεσματικά τα καθήκοντά της.
• Υιοθέτηση νομοθεσίας για τη διασφάλιση της δίκαιης και διαφανούς κατανομής των διαφημιστικών δαπανών από το κράτος και τις κρατικές εταιρείες.
• Ενίσχυση των κανόνων και των μηχανισμών για την ενίσχυση της ανεξάρτητης διακυβέρνησης των δημόσιων μέσων ενημέρωσης, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τα δημόσια μέσα ενημέρωσης.
• Διασφάλιση ότι η συνεχιζόμενη μεταρρύθμιση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εισάγει διασφαλίσεις στη διαδικασία διορισμού για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας του Γενικού Ελεγκτή και του Αναπληρωτή Γενικού Ελεγκτή.