Ποιος είναι ο Ροδρίγο Πας που ανέτρεψε τα προγνωστικά και έσπασε την προβλεπόμενη απόλυτη κυριαρχία της σκληρής δεξιάς - Ο αντίπαλός του στον δεύτερο γύρο
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Προς γενική κατάπληξη, ο γερουσιαστής της χριστιανοδημοκρατικής κεντροδεξιάς Ροδρίγο Πας, γιος του άλλοτε προέδρου Χάιμε Πας Σαμόρα (1998-1993), καταλαμβάνει την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Βολιβία.
Σύμφωνα με τα σχεδόν τελικά αποτελέσματα, λαμβάνει 32,8% αφήνοντας στη δεύτερη θέση τον συντηρητικό πρώην πρόεδρο Χόρχε "Τούτο" Κιρόγκα, ο οποίος περιορίστηκε στο 26,4%.
Ο εκατομμυριούχος Σαμουέλ Ντόρια Μεδίνα, φαβορί των δημοσκοπήσεων ως τις τελευταίες ημέρες της προεκλογικής εκστρατείας, περιορίζεται στην τρίτη θέση με ποσοστό κοντά στο 20%. Αυτό σηματοδοτεί την τέταρτη αποτυχημένη προεδρική υποψηφιότητα του.
Πλέον ο μετριοπαθής κεντροδεξιός Ροντρίγκο Παζ, ο οποίος επιχείρησε να αμβλύνει τις πιέσεις της δεξιάς αντιπολίτευσης, που προβάλλει τη σκληρή λιτότητα ως μόνη λύση για τη σωτηρία της Βολιβίας από την οικονομική κατάρρευση, θα αναμετρηθεί με τον Κιρόγκα στις 19 Οκτωβρίου.
Σε κάθε περίπτωση, ο πρώτος γύρος των προεδρικών εκλογών αποτελεί την πιο βαριά ήττα που γνωρίζει η βολιβιανή αριστερά, μετά την άνοδο στην εξουσία του Έβο Μοράλες και σχεδόν 20 χρόνια κυριαρχίας του Κινήματος προς τον Σοσιαλισμό (MAS).
Ο επίσημος υποψήφιος του MAS, ο Εντουάρντο ντε Καστίγιο, τερμάτισε έκτος με μόλις 3,2% των ψήφων. Ο έτερος αριστερός υποψήφιος του διασπασμένου πλέον κόμματος, ο 36χρονος πρόεδρος της Γερουσίας Αντρόνικο Ροντρίγκεζ, συγκέντρωσε μόλις το 8%.
Ο 65χρονος πρώην πρόεδρος Έβο Μοράλες, ήλπιζε να διεκδικήσει τέταρτη θητεία στην προεδρία, όμως αποφασίστηκε επιβολή ανώτατου αριθμού δύο θητειών για τον πρόεδρο της χώρας, με αποτέλεσμα να αποκλειστεί από την κούρσα. Εναντίον του εκκρεμεί ένταλμα σύλληψης, εξαιτίας υπόθεσης εμπορίας ανήλικης, που ο ίδιος αμφισβητεί.
Προσερχόμενος στο εκλογικό κέντρο ο Έβο Μοράλες κατήγγειλε την διαδικασία «χωρίς νομιμοποίηση» και τόνισε πως το "άκυρο", που ενεθάρρυνε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας, θα επικρατούσε.
Παρότι τέθηκε εκτός κεντρικής πολιτικής σκηνής, ο πρώτος αυτόχθονας πρόεδρος στην ιστορία της Βολιβίας συνεχίζει να έχει πιστούς υποστηρικτές στην αγροτική επαρχία, ιδίως στις τάξεις των αυτοχθόνων.
Η εκλογική αναμέτρηση διεξήχθη σε βαριά ατμόσφαιρα εξαιτίας της σοβαρής οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η Βολιβία με οδυνηρές επιπτώσεις, ιδίως την κλιμάκωση του πληθωρισμού, που σε ετήσια βάση αγγίζει το 25%, επίπεδο που είχε να βιώσει η χώρα 17 χρόνια.
Καθώς χρεώθηκε μεγάλο μέρος της οικονομικής κρίσης, ο απερχόμενος πρόεδρος Λουίς Άρσε –τον οποίο υποστήριζε άλλοτε ο προκάτοχός του και μέντοράς του Έβο Μοράλες (2006-2019), πλην όμως βρίσκεται πλέον σε ανοικτή σύγκρουση μαζί του–, αποφάσισε να μην διεκδικήσει δεύτερη θητεία.
Οι υποψήφιοι της δεξιάς υποσχέθηκαν ρήξη με το κρατικιστικό μοντέλο του πρώην προέδρου Μοράλες. Επί των ημερών του η φτώχεια μειώθηκε και το ΑΕΠ τριπλασιάστηκε, αλλά η μείωση των εσόδων από το φυσικό αέριο μετά το 2017 βύθισε το κράτος των Άνδεων στην κρίση.
«Είναι το τέλος ενός κύκλου», διαβεβαίωσε ο Χόρχε «Τούτο» Κιρόγα αφού ψήφισε στην πρωτεύουσα. Ο μηχανικός, που διετέλεσε προσωρινός πρόεδρος για έναν χρόνο (2001-2002), υπόσχεται «ριζοσπαστική αλλαγή» αν επικρατήσει.
Η νίκη του μετριοπαθούς Παζ αντανακλά τον δισταγμό των Βολιβιανών για μια απότομη πολιτική στροφή προς το δεξιό κατεστημένο, που ο Μοράλες παραμέρισε όταν κατέλαβε στην εξουσία το 2006, κηρύσσοντας το τέλος του 20ετούς πειράματος της Βολιβίας προς τον καπιταλισμό της ελεύθερης αγοράς.
«Η Βολιβία χρειάζεται σταθερότητα, να είναι κυβερνήσιμη και οικονομικό μοντέλο στραμμένο μάλλον στον λαό παρά στο κράτος», έκρινε ο Ροδρίγο Πας αφού ψήφισε στην Ταρίχα (νότια).
Ο Παζ προσπάθησε να αποστασιοποιηθεί από το διασπασμένο κόμμα MAS του Μοράλες, το οποίο απέτυχε να σταματήσει την οικονομική κατρακύλα.
Απο την άλλη επικρίνει το πρόγραμμα της δεξιάς, που θέτει ως προτεραιότητα να πουλήσει τα άφθονα αποθέματα λιθίου της Βολιβίας σε ξένες εταιρείες και να απευθυνθεί στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για δάνεια δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το διακύβευμα είναι η κατεύθυνση που θα ακολουθήσει το έθνος 12 εκατομμυρίων κατοίκων της Λατινικής Αμερικής καθώς βρίσκεται αντιμέτωπο με ελλείψεις καυσίμων, διψήφιο πληθωρισμό και μηδαμινά συναλλαγματικά αποθέματα.