Με αφορμή τη σύλληψη του 22χρονου Σύρου που θεωρείται ύποπτος για τρομοκρατία στο Βερολίνο, αναλυτής σε θέματα τρομοκρατίας εξηγεί το νέο μοντέλο της ριζοσπαστικοποίησης και γιατί τα κράτη δεν μπορούν να το αντιμετωπίσουν
Σχεδίαζε τρομοκρατική επίθεση "με αυτοσχέδιο εκρηκτικό ή εμπρηστικό μηχανισμό", σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση της Γενικής Εισαγγελίας του Βερολίνου.
Το Σάββατο συνελήφθη στην περιοχή Neukölln του Βερολίνου 22χρονος Σύρος ως ύποπτος για τρομοκρατία και βρίσκεται πλέον υπό κράτηση.
Κατηγορείται για "προετοιμασία σοβαρής πράξης βίας που θέτει σε κίνδυνο το κράτος και διάδοση προπαγανδιστικού υλικού αντισυνταγματικών και τρομοκρατικών οργανώσεων".
Η δράση του αποτυπώνεται στα social media. "Δεν υπάρχει σχεδόν καμία τρομοκρατική επίθεση στην οποία τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να μην παίζουν σημαντικό ρόλο", δήλωσε στο Euronews ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας δρ Χανς Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναλαμβάνουν τη ριζοσπαστικοποίηση
"Οι μέρες που η Αλ Κάιντα έπρεπε να προσπαθεί χρόνια για να προσεγγίσει, να δοκιμάσει και να πείσει Μουσουλμανους στα τζαμιά, οι οποίοι στη συνέχεια ριζοσπαστικοποιούνταν σιγά-σιγά, έχουν απλά τελειώσει", λέει ο Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ. Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα τρομοκρατίας, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναλαμβάνουν να κάνουν τη δουλειά "σχεδόν αυτόματα".
Το πρόβλημα: "Οι αρχές στη Γερμανία δεν είναι ακόμη νομικά σε θέση να χτενίσουν συστηματικά [το διαδίκτυο] με χρήση τεχνητής νοημοσύνης", λέει ο Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ.
Σύμφωνα με την Tagesspiegel, τα σχέδια επίθεσης του Σύρου ισλαμιστή θα μπορούσαν να αποκαλυφθούν μόνο με πληροφορίες που προέρχονται από ξένη υπηρεσία πληροφοριών.
Οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες όπως η Meta, η X ή το YouTube δεν είναι υποχρεωμένες να συνεργάζονται προληπτικά, λέει ο Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ. Ωστόσο, οι πλατφόρμες διαθέτουν όλα τα δεδομένα.
"Στην πραγματικότητα θα έπρεπε να είναι αυτές που είναι νομικά υποχρεωμένες να παρέχουν πληροφορίες", υποστηρίζει
Η οργάνωση Ισλαμικό Κράτος αναπτύσσεται ξανά και το διαδίκτυο την βοηθά σε αυτό. Η τρομοκρατία εξαπλώνεται σε όλο τον κόσμο σαν ιστός αράχνης - ταχύτερα και αποτελεσματικότερα από ποτέ.
Ο ύποπτος ριζοσπαστικοποιήθηκε πριν φτάσει στη Γερμανία;
Δεν είναι ακόμη σαφές πώς ακριβώς ριζοσπαστικοποιήθηκε ο 22χρονος Σύρος. Η έρευνα συνεχίζεται. Τίποτα δεν είναι ακόμη γνωστό ούτε για τον τόπο και τον χρόνο της σχεδιαζόμενης επίθεσης. Τα στοιχεία εξακολουθούν να αναλύονται, δήλωσε η εισαγγελία στο Euronews. Δεν υπάρχει τίποτα συγκεκριμένο ακόμη.
Αυτό που είναι γνωστό είναι ότι ο ύποπτος έφτασε στη Γερμανία το 2023. Ήταν ήδη ριζοσπαστικοποιημένος εκείνη την εποχή;
Κάτι τέτοιο έχει συμβεί με ορισμένους δράστες στη Γερμανία στο παρελθόν. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, ένας ύποπτος μαχητής του ISIS συνελήφθη στο Άουγκσμπουργκ. Ο Ιρακινός υπήκοος κατηγορείται ότι εντάχθηκε στο Ισλαμικο Κράτος στη Συρία το 2016 και ότι πολεμούσε στις τάξεις του.
Ο δράστης από το Σόλινγκεν, Issa al H., είχε επίσης επαφή με τον ISIS στην πατρίδα του, τη Συρία, σύμφωνα με έρευνα του ZDF. Στις 23 Αυγούστου 2024, όταν το Σόλινγκεν γιόρταζε την 650η επέτειο της ίδρυσής του, επιτέθηκε με μαχαίρι και σκότωσε τρεις ανθρώπους. Την ευθύνη για την επίθεση ανέλαβε o ISIS.
"Άτομα με ακραίες εμπειρίες βίας"
Αλλά ακόμα και αν ο 22χρονος Σύρος ριζοσπαστικοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Γερμανία, είναι εντυπωσιακό ότι πολλοί από τους δράστες στο παρελθόν προέρχονται συχνά από εμπόλεμες ζώνες.
"Οι άνθρωποι έρχονται στην κοινωνία μας με ακραίες εμπειρίες βίας", λέει ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ. Δεν είναι ακόμη δυνατό να επιβεβαιωθεί αν ο ύποπτος Σύρος ήρθε στη Γερμανία ήδη ριζοσπαστικοποιημένος. Ένα πράγμα όμως είναι σαφές: "Κανείς δεν μπορεί να πει ότι κάποιος που έχει μεγαλώσει στη Συρία τα τελευταία 20 χρόνια δεν έχει τραυματικές εμπειρίες", υποστηρίζει.
Οι τραυματικές εμπειρίες ενισχύουν τη ριζοσπαστικοποίηση, εξηγεί ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας. Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία ήταν ένας απόλυτος εφιάλτης. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι έρχονται στην κοινωνία μας με ακραίες εμπειρίες βίας, σημειώνει ο Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ.
Οι ισλαμιστές εκμεταλλεύονται τις δυσκολίες ένταξης
Σημαντικό ρόλο παίζει η ένταξη ατόμων με μεταναστευτικό προφίλ σε μια φιλελεύθερη δημοκρατική κοινωνία - μια πολύπλοκη διαδικασία που δεν υποστηρίζεται σωστά σε ορισμένες περιοχές, σύμφωνα με τον εμπειρογνώμονα.
Εδώ ακριβώς μπαίνει στο παιχνίδι η τακτική του ISIS: "Οι εξτρεμιστικές ιδεολογίες έχουν το πλεονέκτημα ότι μειώνουν την πολυπλοκότητα της σύγχρονης ζωής", εξηγεί ο Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ. "Υπάρχει μόνο το καλό και το κακό, το σωστό και το λάθος, το μαύρο και το άσπρο", λέει ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας.
"Οι πρόσφυγες βιώνουν την περιθωριοποίηση. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό όταν έρχεσαι σε μια ξένη χώρα. Αλλά αυτό ακριβώς είναι που λύνει τα χέρια των εξτρεμιστών, καθώς στόχος τους είναι να απομονώσουν τα άτομα από τις κοινωνικές τους επαφές." Σύμφωνα με τον Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ, οι "στόχοι" ζουν σε μια παράλληλη πραγματικότητα που δημιουργούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας ριζοσπαστικοποίησης, οι άλλοι γίνονται όλο και περισσότερο αντιληπτοί ως εχθροί, λέει ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας. "Στο τέλος, η εικόνα του εχθρού είναι τόσο ισχυρή που αισθάνεσαι ότι είναι καθήκον σου να κάνεις κάτι και να διαπράξεις βία".
Η αύξηση των περιστατικών τρομοκρατίας σε άλλες χώρες ενθαρρύνει τη ριζοσπαστικοποίηση και στη Γερμανία: "Εξακολουθούμε να αντιμετωπίζουμε μια αρκετά σύνθετη κατάσταση απειλών", προειδοποιεί ο Γιάκομπ Καρλ Σίντλερ.
Στην Αφρική ειδικότερα, έχει σημειωθεί μια απίστευτη άνοδος του ISIS και της Αλ Κάιντα. Σύμφωνα με τον ειδικό σε θέματα τρομοκρατίας, πρόκειται για μια "τεράστια περιοχή επέκτασης".
Ο ISIS χρησιμοποιεί ένα πολύ επικίνδυνο αφήγημα νίκης: "Ολόκληρη η ισλαμιστική ιδεολογία λέει: "Διώξαμε τον ΟΗΕ και τους Αμερικανούς από το Αφγανιστάν [...] Έχουμε έρθει για να μείνουμε". Ο ειδικός σε θέματα τρομοκρατίας προειδοποιεί: "Η τρομοκρατία αισθάνεται ότι βρίσκεται στο δρόμο προς τη νίκη".