Σύμφωνα με το Γραφείο Τύπου του Βατικανού, οι συνομιλίες διεξήχθησαν σε «εγκάρδιο κλίμα»
Μέρα υψηλής διπλωματικής σημασίας ήταν η σημερινή στο Βατικανό, όπου ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ δέχθηκε σε ακρόαση, στο Αποστολικό Παλάτι, τον επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, γνωστό και ως Αμπού Μάζεν.
Η συνάντηση συνέπεσε με τη δέκατη επέτειο της Σφαιρικής Συμφωνίας μεταξύ της Αγίας Έδρας και του Κράτους της Παλαιστίνης, που υπογράφηκε στις 26 Ιουνίου 2015 και τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2016.
Σύμφωνα με το Γραφείο Τύπου του Βατικανού, οι συνομιλίες διεξήχθησαν σε «εγκάρδιο κλίμα». Ο Ποντίφικας και ο Αμπάς εξέφρασαν την ανησυχία τους για την κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας, τονίζοντας την επείγουσα ανάγκη στήριξης του άμαχου πληθυσμού και την αναγκαιότητα μιας πολιτικής λύσης στη σύγκρουση. «Είναι επείγον να βοηθηθεί ο άμαχος πληθυσμός της Γάζας και να εργαστούμε για την ειρήνη, με προοπτική τη λύση των δύο κρατών», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Βατικανού.
Μια συνάντηση που είχε προαναγγελθεί
Η ακρόαση της 6ης Νοεμβρίου είχε προγραμματιστεί εδώ και εβδομάδες. Για τον Πάπα Λέοντα ΙΔ΄, πρόκειται για την πρώτη συνάντηση με τον επικεφαλής της Παλαιστινιακής Αρχής από την εκλογή του. Πριν από τη σημερινή συνάντηση, οι δύο άνδρες είχαν μιλήσει τηλεφωνικά στις 21 Ιουλίου, όταν ο Πάπας είχε επαναλάβει τις σταθερές αρχές κάθε διπλωματικής προσέγγισης: σεβασμό του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, προστασία αμάχων και ιερών τόπων, καθώς και απαγόρευση της αδιάκριτης χρήσης βίας και των αναγκαστικών μετακινήσεων πληθυσμών. Κατά τη συνομιλία εκείνη, ο Λέων ΙΔ΄ είχε επίσης υπενθυμίσει τη δέκατη επέτειο της Συμφωνίας μεταξύ της Αγίας Έδρας και των Παλαιστινίων.
Η άφιξη στη Ρώμη και ο φόρος τιμής στον Πάπα Φραγκίσκο
Ο Αμπάς έφτασε στη Ρώμη την παραμονή της συνάντησης. Αμέσως μετά την άφιξή του, επισκέφθηκε τη Βασιλική της Αγίας Μαρίας της Μεγαλύτερης, όπου κατέθεσε ανθοδέσμη στον τάφο του Πάπα Φραγκίσκου, σε μια στιγμή ιδιωτικής προσευχής και περισυλλογής. Μαζί του ήταν ο πατέρας Ιμπραΐμ Φάλτας, πρώην βικάριος του Πατριαρχείου της Αγίας Γης και ιστορικό πρόσωπο στις σχέσεις μεταξύ της Καθολικής Εκκλησίας και της Παλαιστίνης.
Οι σχέσεις Παλαιστινίων – Αγίας Έδρας
Η σημερινή δεν ήταν η πρώτη συνάντηση ανάμεσα στην Αγία Έδρα και τον Παλαιστίνιο πρόεδρο. Ο Αμπάς είχε επισκεφθεί επανειλημμένα τον Πάπα Φραγκίσκο, με κορυφαία στιγμή το 2014, όταν πραγματοποιήθηκε στους Κήπους του Βατικανού η προσευχή για την ειρήνη με τον τότε Ισραηλινό πρόεδρο Σιμόν Πέρες και τον Πάπα Φραγκίσκο — μια τελετή κατά την οποία φυτεύτηκε ελιά, σύμβολο συμφιλίωσης.
Η τελευταία συνάντηση του Αμπάς με τον Πάπα Φραγκίσκο είχε γίνει στις 12 Δεκεμβρίου 2024, οπότε η Αγία Έδρα είχε τονίσει την ανάγκη ανθρωπιστικής παρέμβασης στη Γάζα και την προώθηση της λύσης των δύο κρατών, με την Ιερουσαλήμ ως κοινό τόπο συνάντησης των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών.
Έκτοτε, οι τηλεφωνικές επικοινωνίες και οι επαφές εντάθηκαν, ιδίως μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 και την επακόλουθη ισραηλινή στρατιωτική αντίδραση στη Γάζα.
Η θέση της Αγίας Έδρας
Υπό τον Πάπα Λέοντα ΙΔ΄, η στάση του Βατικανού παραμένει σαφής:
- Προστασία αμάχων και ιερών τόπων
- Απόρριψη της αδιάκριτης χρήσης βίας
- Διπλωματία και διάλογος ως μοναδικός δρόμος
- Ιερουσαλήμ ως πόλη με ιδιαίτερο καθεστώς και κοινή πολιτιστική κληρονομιά
Η συνάντηση με τον Αμπού Μάζεν επιβεβαιώνει τη διάθεση του νέου Ποντίφικα να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη διεθνή διπλωματία, επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευση της Αγίας Έδρας για πολιτική και ανθρωπιστική λύση στην κρίση της Μέσης Ανατολής.
Η πρόσφατη επίσκεψη του Ισαάκ Χέρτζογκ
Πριν λίγες εβδομάδες, στις 4 Σεπτεμβρίου, ο Ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτζογκ είχε επίσης γίνει δεκτός στο Βατικανό. Ο Πάπας Λέων ΙΔ΄ τον συνάντησε στο Αποστολικό Παλάτι, ενώ ακολούθησαν συνομιλίες στη Γραμματεία του Κράτους με τον καρδινάλιο Πιέτρο Παρολίν και τον αρχιεπίσκοπο Πολ Γκάλαγκερ.
Το επίκεντρο της επίσκεψης ήταν η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και η ανάγκη αποκατάστασης της σταθερότητας στην περιοχή. Τότε, η Αγία Έδρα είχε επαναλάβει ότι η λύση των δύο κρατών παραμένει “ο μόνος δρόμος εξόδου από τον συνεχιζόμενο πόλεμο”, ζητώντας την άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων, τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου, μόνιμη εκεχειρία στη Γάζα, καθώς και την απελευθέρωση ομήρων και την ασφαλή είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας.
Οι συνομιλίες υπενθύμισαν επίσης τη διαχρονική αξία των σχέσεων Αγίας Έδρας – Ισραήλ, με αναφορές στη συνεισφορά των χριστιανικών κοινοτήτων στους τομείς της εκπαίδευσης, της κοινωνικής συνοχής και της περιφερειακής σταθερότητας, καθώς και στη μοναδικότητα της Ιερουσαλήμ ως πόλης με ιδιαίτερο καθεστώς και παγκόσμια πνευματική σημασία.