Η συνάντηση στον Λευκό Οίκο πραγματοποιήθηκε αφού ο Τραμπ κατάφερε να αμβλύνει τουλάχιστον προσωρινά τις εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας σχετικά με τις εξαγωγές σπάνιων γαιών
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ συναντήθηκε με ηγέτες πέντε χωρών της Κεντρικής Ασίας στον Λευκό Οίκο την Πέμπτη, καθώς εντείνει το κυνήγι για τις σπάνιες γαίες που απαιτούνται για συσκευές υψηλής τεχνολογίας, όπως smartphone, ηλεκτρικά οχήματα και μαχητικά αεροσκάφη.
Ο Τραμπ και αξιωματούχοι από το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν και το Ουζμπεκιστάν είχαν διμερείς συναντήσεις στο Οβάλ Γραφείο πριν από ένα δείπνο εργασίας.
Ο Τραμπ δήλωσε: "Ενισχύουμε τις οικονομικές μας συνεργασίες, βελτιώνουμε τη συνεργασία μας στον τομέα της ασφάλειας και διευρύνουμε τους συνολικούς δεσμούς μας".
"Αυτά τα έθνη ήταν κάποτε το σπίτι του αρχαίου Δρόμου του Μεταξιού που συνέδεε την Ανατολή με τη Δύση", είπε ακόμα ο Τραμπ, ενώ σημείωσε ότι "δυστυχώς, οι προηγούμενοι Αμερικανοί πρόεδροι παραμέλησαν εντελώς αυτή την περιοχή".
Οι επισκέψεις στον Λευκό Οίκο πραγματοποιήθηκαν αφού ο Τραμπ κατάφερε να αμβλύνει τουλάχιστον προσωρινά τις εντάσεις μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας σχετικά με την εξαγωγή σπάνιων γαιών, μια σημαντική πηγή αντιπαράθεσης στις εμπορικές τους συνομιλίες.
Τον περασμένο μήνα, το Πεκίνο επέκτεινε τους εξαγωγικούς περιορισμούς για τα ζωτικής σημασίας στοιχεία σπάνιων γαιών και τους μαγνήτες, προτού ανακοινώσει, μετά τις συνομιλίες Τραμπ - Σι στη Νότια Κορέα την περασμένη εβδομάδα, ότι η Κίνα θα καθυστερήσει τους νέους περιορισμούς της κατά ένα έτος.
Η Ουάσινγκτον αναζητά τώρα νέους τρόπους για να παρακάμψει την Κίνα στην κρίσιμη αγορά ορυκτών. Η Κίνα αντιπροσωπεύει σχεδόν το 70% της παγκόσμιας εξόρυξης σπάνιων γαιών και ελέγχει περίπου το 90% της παγκόσμιας επεξεργασίας τους.
Οικοδόμηση οικονομικών δεσμών
Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο καλωσόρισε τους ηγέτες της Κεντρικής Ασίας στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ την Τετάρτη για να σηματοδοτήσει τη 10η επέτειο της C5+1 και να συνδέσει τις δυνατότητες επέκτασης των οικονομικών δεσμών των χωρών με τις ΗΠΑ.
"Συχνά ξοδεύουμε τόσο πολύ χρόνο εστιάζοντας σε κρίσεις και προβλήματα -και αξίζουν προσοχή- που μερικές φορές δεν αφιερώνουμε αρκετό χρόνο εστιάζοντας σε συναρπαστικές νέες ευκαιρίες", δήλωσε ο Ρούμπιο.
"Και αυτό είναι που υπάρχει εδώ τώρα: μια συναρπαστική νέα ευκαιρία στην οποία τα εθνικά συμφέροντα των αντίστοιχων χωρών μας ευθυγραμμίζονται".
Οι συναντήσεις στον Λευκό Οίκο πραγματοποιήθηκαν μετά την εισαγωγή την Τετάρτη νομοθεσίας από διακομματική ομάδα γερουσιαστών για την κατάργηση των εμπορικών περιορισμών της σοβιετικής εποχής, οι οποίοι, σύμφωνα με ορισμένους νομοθέτες, εμποδίζουν τις αμερικανικές επενδύσεις στις χώρες της Κεντρικής Ασίας, οι οποίες έγιναν ανεξάρτητες με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991.
Και σύμφωνα με άλλους αξιωματούχους της κυβέρνησης Τραμπ, η εμβάθυνση της σχέσης των ΗΠΑ με τις χώρες αυτές αποτελεί προτεραιότητα, κάτι που κατέστησαν σαφές στους αξιωματούχους της Κεντρικής Ασίας.
Η "δέσμευση του προέδρου για την περιοχή αυτή είναι ότι έχετε απευθείας γραμμή με τον Λευκό Οίκο και ότι θα λάβετε την προσοχή που αξίζει πολύ αυτή η περιοχή", δήλωσε την Τετάρτη στους αξιωματούχους της Κεντρικής Ασίας ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ινδία, Σέρτζιο Γκορ, ο οποίος εκτελεί επίσης χρέη ειδικού απεσταλμένου του Τραμπ για τη Νότια και Κεντρική Ασία.
Η Κεντρική Ασία διαθέτει βαθιά αποθέματα σπάνιων γαιών
Για δεκαετίες, η ομάδα χωρών, που αναφέρεται ως "C5+1", έχει επικεντρωθεί σε μεγάλο βαθμό στην περιφερειακή ασφάλεια, ιδίως υπό το φως της στρατιωτικής παρουσίας και στη συνέχεια της απόσυρσης των ΗΠΑ από το γειτονικό Αφγανιστάν, της αντιμετώπισης από την Κίνα των μουσουλμάνων Ουιγούρων στο Σιντζιάνγκ και των προσπαθειών της Ρωσίας να επιβεβαιώσει την ισχύ της στην περιοχή.
Παρά ταύτα, η Κίνα και η Ρωσία επωφελούνται εδώ και καιρό από τις ζωτικής σημασίας εξαγωγές ορυκτών πόρων της Κεντρικής Ασίας.
Για παράδειγμα, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία για το εμπόριο σε επίπεδο χώρας που δημοσιεύει η διαδικτυακή πλατφόρμα δεδομένων Observatory of Economic Complexity, το Καζακστάν απέστειλε 3,07 δισεκατομμύρια δολάρια σε βασικά ορυκτά στην Κίνα και 1,8 δισεκατομμύρια δολάρια στη Ρωσία το 2023, έναντι 544 εκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ.
Η περιοχή της Κεντρικής Ασίας διαθέτει βαθιά αποθέματα ορυκτών σπάνιων γαιών και παράγει περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου ουρανίου, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας. Αλλά η περιοχή χρειάζεται επειγόντως επενδύσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των πόρων.