Οι τουρίστες φέρονται να συμμετείχαν στην πολιορκία του Σαράγεβο τη δεκαετία του '90 ως ελεύθεροι σκοπευτές, πληρώνοντας για να πυροβολούν αμάχους
Μια έρευνα που ξεκίνησε πρόσφατα προσπαθεί να ρίξει φως σε μια υπόθεση που χρονολογείται από την πολιορκία του Σαράγεβο - ενός από τα πιο αιματηρά επεισόδια του πολέμου στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το οποίο τη δεκαετία του '90, μεταξύ 1992 και 1996 για την ακρίβεια, προκάλεσε περίπου 11.000 θανάτους.
Μια έρευνα που διεξήγαγε ο δημοσιογράφος Έτζιο Γκαβατζένι, ο οποίος έχει ασχοληθεί επί μακρόν με τη μαφία και την τρομοκρατία, φέρεται να οδήγησε στην ανακάλυψη ενός υποτιθέμενου κυκλώματος "ψεύτικων στρατιωτών", μεταξύ των οποίων και Ιταλοί πολίτες, οι οποίοι πλήρωναν για να απασχοληθούν ως ελεύθεροι σκοπευτές στην πρώτη γραμμή του μετώπου διασχίζοντας τους λόφους του Σαράγεβο. Από εκεί φέρονται να συμμετείχαν στη σύγκρουση, πυροβολώντας και χτυπώντας πολίτες, στρατιώτες και παιδιά.
Η καταγγελία που κατέθεσαν ο Γκαβατζένικαι ο πρώην δικαστής Γκουίντο Σαλβίνι τον περασμένο Ιανουάριο οδήγησε πρόσφατα στην έναρξη έρευνας από την Εισαγγελία του Μιλάνου.
Η μαρτυρία ενός πρώην 007
Το 17σέλιδο έγγραφο περιλαμβάνει μια σειρά από μαρτυρίες και επαφές με βοσνιακές πηγές που, στις αρχές της δεκαετίας του '90, ανέφεραν την παρουσία Ιταλών πολιτών σε μια περιοχή κοντά στο Σαράγεβο. Ακόμη ο Γκαβατζένι στο έγγραφο επισυνάπτει μια ανταλλαγή απόψεων με έναν πρώην 007 των στρατιωτικών υπηρεσιών πληροφοριών της Βοσνίας.
Το πρόσωπο αυτό ισχυρίζεται ότι είχε ενημερώσει την τότε Sismi, τη στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών, για την παρουσία τουλάχιστον πέντε Ιταλών "ελεύθερων σκοπευτών". Αναφέρεται επίσης στην καταγγελία ότι ένας μάρτυρας μίλησε επίσης για την προέλευση των ανδρών: Τορίνο, Μιλάνο, Τεργέστη. Προς το παρόν, η Εισαγγελία δεν έχει διατάξει ακόμη ανακρίσεις ή επίσημες εγγραφές στο μητρώο υπόπτων.
Μια ιστορία που ενέπνευσε ένα ντοκιμαντέρ
Μια ιστορία τόσο ιδιότυπη που φάνηκε να αποτελεί το θέμα ταινίας, η οποία στη συνέχεια ενέπνευσε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο "Σαφάρι του Σαράγεβο", του Σλοβένου σκηνοθέτη Μίραν Ζούπανιτς, το οποίο παρουσιάστηκε το 2022 σε παραγωγή του Aljazeera Balkans και της Arsmedia.
Σήμερα, το ντοκιμαντέρ, το οποίο καταγράφει το φαινόμενο των "τουριστών πολέμου", εμφανίζεται μεταξύ των εκθεμάτων. Η ταινία συγκεντρώνει ανώνυμες μαρτυρίες ξένων που εθεάθησαν στις γραμμές των Σέρβων της Βοσνίας κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Πώς πραγματοποιήθηκαν τα ταξίδια
Στις μαρτυρίες που αποτελούν μέρος του αποκαλυπτικού ντοκιμαντέρ, γίνεται επίσης αναφορά στην οργάνωση των ταξιδιών, η οποία φέρεται να πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη δομών που ανιχνεύονται στη σερβική υπηρεσία ασφαλείας και χάρη στην υλικοτεχνική υποστήριξη εταιρειών από την πρώην Γιουγκοσλαβία.
Όπως αναφέρεται σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα East Journal τον περασμένο Ιούλιο, το οποίο αναφέρθηκε στο άνοιγμα του φακέλου, οι μετακινήσεις των λεγόμενων "σαφαριστών" έγιναν φανερά. Ο κόσμος πλήρωνε για ένα ταξίδι που παρουσιάστηκε μάλιστα ως μια κανονική ανθρωπιστική αποστολή.
Στην Ιταλία, οι "τουρίστες ελεύθεροι σκοπευτές" συναντιόντουσαν μια φορά το μήνα στη Ματζέντα, δυτικά του Μιλάνου, για να επιβιβαστούν σε λεωφορεία για το Σαράγεβο με ενδιάμεση στάση στην Τεργέστη.
Ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στην Corriere della Sera το 1995 με τίτλο: "Διακοπές στη Βοσνία, με πυροβολισμούς" περιέγραφε ήδη το φαινόμενο.
Διαφορετικά τιμολόγια με βάση τις δολοφονίες
Μια άλλη μακάβρια λεπτομέρεια προκύπτει από το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ, δηλαδή η αναφορά στην ύπαρξη διαφορετικών ποσοστώσεων ανάλογα με τα θύματα, είτε αυτά ήταν πολίτες, είτε στρατιώτες, είτε παιδιά. Η πτυχή αυτή εξετάζεται από τους δικαστές.
Μια οργάνωση που, σε κάθε περίπτωση, προϋπέθετε δύο επίπεδα υλικοτεχνικής υποδομής, ένα στην Ιταλία για τη στρατολόγηση και ένα επί τόπου για τη διαλογή των "τουριστών πολέμου".
Προς το παρόν, η έρευνα βρίσκεται μόλις στην αρχή της και ο εισαγγελέας Γκόμπις ζήτησε από τους Καραμπινιέρους της Ros να διεξάγουν τις απαραίτητες έρευνες για να διευκρινιστεί η αλήθεια των εγγράφων.
Από νομικής άποψης, εξηγεί το δημοσίευμα της East Journal, η υπόθεση, αφού εξεταστεί από τις αρμόδιες δικαστικές αρχές της Ιταλίας, θα περάσει στη βοσνιακή δικαιοσύνη σε διαδικασίες που αναμένεται να είναι πολύπλοκες και χρονοβόρες.