Στο μικροσκόπιο το «Ταμείο Μαρτύρων» – Το αίτημα για αποδέσμευση παρακρατημένων εσόδων ύψους 4 δισ. δολαρίων από το Ισραήλ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαίωσε χρηματοδοτική συνεισφορά ύψους 82 εκατομμυρίων ευρώ προς την Παλαιστινιακή Αρχή (ΠΑ) για τη στήριξη των προσπαθειών σταθεροποίησης στη Δυτική Όχθη, κατά την πρώτη συνεδρίαση της Ομάδας Δωρητών για την Παλαιστίνη που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στις Βρυξέλλες.
«Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε τη διακυβέρνηση, να οικοδομήσουμε μια πιο ανθεκτική οικονομία, να σταθεροποιήσουμε τα δημόσια οικονομικά, να βελτιώσουμε τις υπηρεσίες προς τον πληθυσμό και να δημιουργήσουμε συνθήκες για μελλοντική αποτελεσματική διακυβέρνηση σε όλα τα παλαιστινιακά εδάφη», δήλωσε η Ντουμπράβκα Σούιτσα, Επίτροπος της ΕΕ αρμόδια για τη Μεσόγειο.
Παρότι αυτά τα χρήματα είχαν ήδη δεσμευθεί και η ΕΕ δεν ανακοίνωσε πρόσθετη χρηματοδότηση, ο Παλαιστίνιος υπουργός Σχεδιασμού και Διεθνούς Συνεργασίας δήλωσε στο Euronews ότι η ανανεωμένη στήριξη είναι κρίσιμη για να διατηρηθεί η λειτουργία της Παλαιστινιακής Αρχής και να εξασφαλιστούν βασικές υπηρεσίες προς τον πληθυσμό.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον υπουργό, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την ενίσχυση της οικονομικής κατάστασης της Παλαιστινιακής Αρχής θα ήταν η απελευθέρωση των 4 δισ. δολαρίων (3,5 δισ. ευρώ) σε φορολογικά έσοδα που παρακρατεί το Ισραήλ.
Σύμφωνα με τις Συμφωνίες του Όσλο του 1993, το Ισραήλ συλλέγει φόρους και δασμούς από εισαγόμενα αγαθά προς τα παλαιστινιακά εδάφη και οφείλει να τους μεταφέρει στην Παλαιστινιακή Αρχή.
«Δεν έχουμε λάβει τα χρήματά μας από το Ισραήλ για έξι συνεχόμενους μήνες, και αυτά τα χρήματα αποτελούν το 68% των παλαιστινιακών εσόδων. Καμία χώρα στον κόσμο δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς το 68% των εσόδων της», σημείωσε ο υπουργός Εστεφάν Σαλάμεχ.
Οι 60 αντιπροσωπείες που συμμετείχαν στη συνεδρίαση της Ομάδας Δωρητών υπογράμμισαν επίσης την ανάγκη η Παλαιστινιακή Αρχή —η οποία αυτή τη στιγμή διοικεί μόνο τμήματα της Δυτικής Όχθης— να συνεχίσει τις φορολογικές, οικονομικές, διοικητικές, κοινωνικές και εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις της.
«Έχουμε αυτό που αποκαλούμε “πίνακα μεταρρυθμίσεων” με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Βασίζεται σε τέσσερις βασικούς πυλώνες και 53 ενέργειες ή ορόσημα», εξήγησε ο υπουργός.
«Από τα 53 ορόσημα, έχουμε υλοποιήσει τα 21 σημαντικότερα, και τα υπόλοιπα έχουν προγραμματιστεί να εφαρμοστούν το επόμενο έτος και το 2027», πρόσθεσε.
Το «Ταμείο Μαρτύρων» στο επίκεντρο
Η διάσκεψη πραγματοποιήθηκε σε μια ευαίσθητη χρονική στιγμή, μετά από ισραηλινές κατηγορίες ότι το Ταμείο Μαρτύρων της Παλαιστινιακής Αρχής εξακολουθεί να λειτουργεί μέσω “παράκαμψης” μηχανισμών και ότι ευρωπαϊκά κονδύλια χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση του προγράμματος, το οποίο επισήμως τερματίστηκε τον Φεβρουάριο.
Το Ταμείο Μαρτύρων ήταν ένα πρόγραμμα που παρείχε οικονομική στήριξη σε οικογένειες Παλαιστινίων που έχουν τραυματιστεί, σκοτωθεί ή φυλακιστεί από το Ισραήλ. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ είχαν επικρίνει το πρόγραμμα ως “pay for slay”, υποστηρίζοντας ότι επιβραβεύει και ενθαρρύνει επιθέσεις κατά του Ισραήλ.
Η Παλαιστινιακή Αρχή αρνείται τις κατηγορίες.
«Ποτέ δεν χρησιμοποιήσαμε ευρωπαϊκά κονδύλια για αυτή την κατηγορία του πληθυσμού μας, δηλαδή για τις οικογένειες κρατουμένων, μαρτύρων και τραυματιών», υπογράμμισε ο Σαλάμεχ.
«Η ΕΕ διαθέτει αρκετούς ελεγκτικούς μηχανισμούς για να εντοπίσει κάτι τέτοιο. Η Παλαιστίνη είναι η πιο εξονυχιστικά ελεγχόμενη χώρα στον κόσμο — δεν είναι εύκολο να γίνει κατάχρηση κονδυλίων. Και φυσικά δεν έχουμε καμία πρόθεση να το κάνουμε», πρόσθεσε.
Ο υπουργός δήλωσε ότι, μετά την ψήφιση νέου νόμου, η οικονομική βοήθεια πλέον παρέχεται βάσει 42 κοινωνικών κριτηρίων. Οι οικογένειες Παλαιστινίων που έχουν τραυματιστεί, σκοτωθεί ή φυλακιστεί από το Ισραήλ, πρέπει να υποβάλουν αίτηση και λαμβάνουν ενίσχυση μόνο εφόσον πληρούν αυτά τα κοινωνικά κριτήρια.
«Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι όλα τα τμήματα της κοινωνίας μας υποστηρίζονται, γιατί δεν θέλουμε να καταφύγουν στη βία ή στον εξτρεμισμό. Είναι σημαντικό να τους δείξουμε έναν διαφορετικό δρόμο — έναν δρόμο που συνοδεύεται από ευκαιρίες», τόνισε.
Η απόφαση του ΟΗΕ για το ειρηνευτικό σχέδιο — «Καλή αρχή, αλλά με σοβαρές ελλείψεις»
Η διάσκεψη της Ομάδας Δωρητών πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες μετά την υιοθέτηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ενός ψηφίσματος που υποστηρίζει το ειρηνευτικό σχέδιο που προωθήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες — χωρίς συμβολή της ΕΕ — και που εξουσιοδοτεί τη δημιουργία Διεθνούς Δύναμης Σταθεροποίησης στη Γάζα.
Το ψήφισμα εγκρίνει την εποπτεία του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στη μεταβατική αρχή και προδιαγράφει μια μελλοντική πορεία προς ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.
Ο Σαλάμεχ σημειώνει ότι, παρόλο που η απόφαση αποτελεί ένα θετικό βήμα καθώς προτεραιότητα είναι ο τερματισμός του πολέμου, υστερεί σε αρκετά σημεία.
«Η αναφορά στην αυτοδιάθεση, στη λύση των δύο κρατών, στην ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, είναι πολύ αδύναμη. Δεν είναι ισχυρή, δεν είναι ευδιάκριτη. Δεν περιλαμβάνει στοιχεία λογοδοσίας», είπε.
«Επίσης δεν είναι σαφής ως προς τα σύνορα. Δεν είναι σαφής ως προς την μεταβατική περίοδο. Είναι κάπως ασαφές. Ποιο νομικό πλαίσιο θα εφαρμοστεί στη Γάζα; Θα γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα ιδιοκτησίας; (...) Ποιος θα παρέχει βασικές υπηρεσίες στον πληθυσμό μας: νερό, ηλεκτρισμό, περίθαλψη, εκπαίδευση; Ποιος θα εκδίδει διαβατήρια;», πρόσθεσε.
Η διάσκεψη μπορεί να θεωρηθεί ως προσπάθεια της ΕΕ να έχει λόγο στις διαπραγματεύσεις και ως ευκαιρία για την Παλαιστινιακή Αρχή να τονίσει ότι οι προσπάθειες ανασυγκρότησης και ανάκαμψης στη Γάζα πρέπει να τεθούν υπό την ευθύνη της.
Προς το παρόν, η εκεχειρία παραμένει εύθραυστη και η Χαμάς αρνείται να αφοπλιστεί. Ο υπουργός ανέφερε ότι προτεραιότητα της Παλαιστινιακής Αρχής είναι ο τερματισμός του πολέμου στη Γάζα και πρόσθεσε ότι το Ισραήλ πρέπει να ανοίξει τα σύνορα για την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας.
Η δημοτικότητα της Παλαιστινιακής Αρχής έχει ωστόσο μειωθεί με τα χρόνια. Μόλις 29% των ερωτηθέντων δήλωσαν ικανοποιημένοι με την απόδοσή της κατά τη διάρκεια του πολέμου, σύμφωνα με δημοσκόπηση του Παλαιστινιακού Κέντρου Πολιτικών και Ερευνητικών Μελετών (PSR) σε Δυτική Όχθη και Λωρίδα της Γάζας τον προηγούμενο μήνα.