«Ισχυρό και θανατηφόρο πλήγμα» των ΗΠΑ σε συνεργασία με την κυβέρνηση της Νιγηρίας για τη «σφαγή Χριστιανών»
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε ότι οι ΗΠΑ εξαπέλυσαν ένα «ισχυρό και θανατηφόρο πλήγμα» εναντίον του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) στη βορειοδυτική Νιγηρία.
Ο Τραμπ χαρακτήρισε το IS ως «τρομοκρατικό αποβράσμα», κατηγορώντας την ομάδα ότι «στοχεύει και σκοτώνει άγρια, κυρίως, αθώους Χριστιανούς».
Ο Τραμπ δήλωσε ότι ο αμερικανικός στρατός «εκτέλεσε πολυάριθμα τέλεια πλήγματα», ενώ η Διοίκηση των ΗΠΑ για την Αφρική (Africom) ανέφερε αργότερα ότι η επίθεση της Πέμπτης πραγματοποιήθηκε σε συντονισμό με τη Νιγηρία στην πολιτεία Σοκότο.
Η ανάρτηση του Ντόναλντ Τραμπ ανέφερε:
«Απόψε, κατόπιν εντολής μου ως Αρχιστράτηγου, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξαπέλυσαν ένα ισχυρό και θανατηφόρο πλήγμα εναντίον του τρομοκρατικού αποβράσματος του ISIS στη βορειοδυτική Νιγηρία, το οποίο στοχεύει και σκοτώνει άγρια, κυρίως, αθώους Χριστιανούς, σε επίπεδα που δεν έχουν ξαναδεί εδώ και πολλά χρόνια, ακόμη και αιώνες! Έχω προειδοποιήσει προηγουμένως αυτούς τους τρομοκράτες ότι αν δεν σταματούσαν τη σφαγή Χριστιανών, θα υπήρχε κόλαση να πληρώσουν, και απόψε, υπήρξε. Το Υπουργείο Πολέμου εκτέλεσε πολυάριθμα τέλεια πλήγματα, όπως μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ικανές να κάνουν. Υπό την ηγεσία μου, η χώρα μας δεν θα επιτρέψει στην ριζοσπαστική ισλαμική τρομοκρατία να ευδοκιμήσει. Είθε ο Θεός να ευλογεί τον στρατό μας και ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των νεκρών τρομοκρατών, από τους οποίους θα υπάρξουν πολύ περισσότεροι αν συνεχιστεί η σφαγή των Χριστιανών.»
Τον Νοέμβριο, ο Τραμπ διέταξε τον αμερικανικό στρατό να προετοιμαστεί για δράση στη Νιγηρία για την αντιμετώπιση ισλαμιστικών μαχητικών ομάδων.
Συνεργασία με την κυβέρνηση της Νιγηρίας
Το πρωί της Παρασκευής, το υπουργείο Εξωτερικών της Νιγηρίας ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι οι αρχές της χώρας «παραμένουν αφοσιωμένες σε δομημένη συνεργασία ασφαλείας με διεθνείς εταίρους, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής, για την αντιμετώπιση της επίμονης απειλής της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού».
«Αυτό έχει οδηγήσει σε ακριβείς επιθέσεις σε τρομοκρατικούς στόχους στη Νιγηρία μέσω αεροπορικών επιδρομών στα βορειοδυτικά», ανέφερε η ανακοίνωση.
Ο Πρόεδρος Τινούμπου επέμεινε ότι υπάρχει θρησκευτική ανοχή στη χώρα και δήλωσε ότι οι προκλήσεις ασφαλείας επηρεάζουν τους ανθρώπους «ανεξάρτητα από θρησκείες και περιοχές».
Ο Τραμπ ανακοίνωσε νωρίτερα ότι είχε χαρακτηρίσει τη Νιγηρία «Χώρα Ιδιαίτερης Ανησυχίας» λόγω της «υπαρξιακής απειλής» που αποτελεί για τον χριστιανικό πληθυσμό της. Είπε ότι «χιλιάδες» είχαν σκοτωθεί.
Αυτός είναι ένας χαρακτηρισμός που χρησιμοποιείται από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ και προβλέπει κυρώσεις κατά χωρών «που εμπλέκονται σε σοβαρές παραβιάσεις της θρησκευτικής ελευθερίας».
Μετά από αυτή την ανακοίνωση, ο Τινούμπου δήλωσε ότι η κυβέρνησή του έχει δεσμευτεί να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ και τη διεθνή κοινότητα για την προστασία των κοινοτήτων όλων των θρησκειών.
Οι τζιχαντιστικές ομάδες όπως η Μπόκο Χαράμ και το Ισλαμικό Κράτος της Δυτικής Αφρικής έχουν προκαλέσει χάος στη βορειοανατολική Νιγηρία για περισσότερο από μια δεκαετία, σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους - ωστόσο οι περισσότεροι από αυτούς ήταν Μουσουλμάνοι, σύμφωνα με την Acled, μια ομάδα που αναλύει την πολιτική βία σε όλο τον κόσμο.
Νιγηρία: Οι ένοπλες οργανώσεις που αποτέλεσαν στόχο αμερικανικών αεροπορικών πληγμάτων
Οι ένοπλες ομάδες που δρουν στη Νιγηρία –τη μεγαλύτερη σε πληθυσμό χώρα της Αφρικής– περιλαμβάνουν τουλάχιστον δύο οργανώσεις που συνδέονται με το Ισλαμικό Κράτος: την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος Δυτικής Αφρικής, παρακλάδι της Μπόκο Χαράμ που δρα κυρίως στα βορειοανατολικά, και τη λιγότερο γνωστή Επαρχία Σαχέλ του Ισλαμικού Κράτους (ISSP), γνωστή τοπικά ως Λακουράουα, με ισχυρή παρουσία στα βορειοδυτικά.
Αν και οι αμερικανικές και νιγηριανές αρχές δεν διευκρίνισαν ποια οργάνωση αποτέλεσε τον ακριβή στόχο, αναλυτές ασφαλείας εκτιμούν ότι, εφόσον επρόκειτο για πλήγματα κατά μαχητών του Ισλαμικού Κράτους, πιθανότερος στόχος ήταν μέλη της Λακουράουα. Η οργάνωση έχει γίνει ιδιαίτερα φονική τον τελευταίο χρόνο σε παραμεθόριες πολιτείες όπως το Σοκότο και το Κέμπι, με επιθέσεις κυρίως σε απομονωμένες κοινότητες και δυνάμεις ασφαλείας.
Ο νιγηριανός στρατός έχει αναφέρει στο παρελθόν ότι η ομάδα έχει ρίζες στο γειτονικό Νίγηρα και ότι ενίσχυσε τη δράση της στις παραμεθόριες κοινότητες της Νιγηρίας μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2023. Το πραξικόπημα αυτό οδήγησε σε επιδείνωση των σχέσεων μεταξύ Νιγηρίας και Νίγηρα και επηρέασε τις κοινές πολυεθνικές στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά μήκος των πορωδών συνόρων.
Από «προστάτες» των χωριών σε πηγή τρόμου
Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, η Λακουράουα δραστηριοποιείται στη βορειοδυτική Νιγηρία από περίπου το 2017, όταν προσκλήθηκε από παραδοσιακές αρχές στο Σοκότο για να προστατεύσει τις κοινότητες από συμμορίες ληστών.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Τζέιμς Μπάρνετ, ερευνητής για την Αφρική στο Ινστιτούτο Χάντσον με έδρα την Ουάσινγκτον, οι μαχητές «παρέμειναν πέρα από το αρχικά αποδεκτό πλαίσιο, συγκρούστηκαν με κοινοτικούς ηγέτες και επέβαλαν μια σκληρή ερμηνεία της σαρία, αποξενώνοντας μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού».
«Οι κοινότητες πλέον δηλώνουν ανοιχτά ότι η Λακουράουα είναι πιο καταπιεστική και επικίνδυνη από τις συμμορίες που ισχυρίζεται ότι τις προστατεύει», σημειώνει ο Μάλικ Σάμουελ, Νιγηριανός ερευνητής ασφάλειας στο Good Governance Africa.
Η Λακουράουα ελέγχει εδάφη στις πολιτείες Σοκότο και Κέμπι και έχει συνδεθεί με δολοφονίες, απαγωγές, βιασμούς και ένοπλες ληστείες.
Παράλληλα, ορισμένες επιθέσεις που αποδίδονται στη Λακουράουα φέρονται να προέρχονται από την Επαρχία Σαχέλ του Ισλαμικού Κράτους, η οποία έχει επεκταθεί από την περιοχή Ντόσο του Νίγηρα προς τη βορειοδυτική Νιγηρία.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του διεθνούς προγράμματος καταγραφής ένοπλων συγκρούσεων Armed Conflict Location & Event Data Project, η ISSP «διατηρούσε χαμηλό προφίλ, δρώντας μυστικά για να διεισδύσει και να εδραιωθεί κατά μήκος των συνόρων Νίγηρα–Νιγηρίας, ενώ πλέον επεκτείνει τη δράση της και προς τα σύνορα με το Μπενίν».
Βαθιά κοινωνικά αίτια πίσω από την ανασφάλεια
Οι αναλυτές τονίζουν ότι η κρίση ασφάλειας στη Νιγηρία είναι περισσότερο πρόβλημα διακυβέρνησης παρά αποκλειστικά στρατιωτικό.
Τα κίνητρα των επιθέσεων διαφέρουν, ωστόσο πολλές ένοπλες ομάδες εκμεταλλεύονται την απουσία του κράτους και των δυνάμεων ασφαλείας από απομακρυσμένες περιοχές, γεγονός που διευκολύνει τη στρατολόγηση. Τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτές οι περιοχές συγκαταλέγονται σε εκείνες με τα υψηλότερα επίπεδα φτώχειας, πείνας και ανεργίας στη χώρα.
Ο υπουργός Άμυνας της Νιγηρίας, Κρίστοφερ Μούσα, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι η στρατιωτική δράση καλύπτει μόλις το 30% των αναγκών για την αντιμετώπιση της κρίσης ασφάλειας, ενώ το υπόλοιπο 70% εξαρτάται από την αποτελεσματική διακυβέρνηση.
«Η απουσία του κράτους από απομακρυσμένες κοινότητες επιτρέπει σε μη κρατικούς δρώντες να εμφανίζονται ως η καλύτερη εναλλακτική μορφή διακυβέρνησης», επισημαίνει ο Σάμουελ.
Αμερικανική στήριξη σε έναν εξαντλημένο στρατό
Τα αμερικανικά πλήγματα θεωρούνται κρίσιμη στήριξη για τις νιγηριανές δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες είναι συχνά υπερφορτωμένες και υποεξοπλισμένες, καθώς αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα πολλαπλές κρίσεις σε διαφορετικές περιοχές της χώρας.
Σε πολιτείες όπως το Σοκότο, ο στρατός πραγματοποιεί συχνά αεροπορικές επιδρομές κατά κρησφύγετων ενόπλων ομάδων, ενώ η κυβέρνηση έχει ξεκινήσει μαζικές προσλήψεις στις δυνάμεις ασφαλείας.
Ωστόσο, αναλυτές σημειώνουν ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις δεν έχουν συνήθως διάρκεια, καθώς οι μαχητές μετακινούνται εύκολα με μοτοσικλέτες σε νέες περιοχές, μέσω εκτεταμένων δασών που συνδέουν πολλές πολιτείες του βορρά.
Συχνά, μάλιστα, χρησιμοποιούν ομήρους –μεταξύ των οποίων και μαθητές– ως ανθρώπινες ασπίδες, καθιστώντας τα αεροπορικά πλήγματα ιδιαίτερα δύσκολα.