Άννα Πολιτκόφσκαγια: Μια παράσταση-ντοκουμέντο στην Κύπρο για την ατρόμητη Ρωσίδα δημοσιογράφο

« Άννα Πολιτκόφσκαγια - Ένα θεατρικό υπόμνημα» - Πνευματικά Δικαιώματα Antonis Georgiadis/Antonis Georgiadis

Πνευματικά Δικαιώματα Antonis Georgiadis/Antonis Georgiadis

Δημοσιεύθηκε 17/11/2022 - 18:14•ανανεώθηκε πριν 18/11/2022 - 09:46

Ο Διομήδης Κουφτερός σκηνοθετεί για πρώτη φορά στην Κύπρο το θεατρικό έργο του Στέφανο Μασίνι. Η παράσταση παρουσιάζεται στην Λευκωσία και την Λεμεσό

ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ

Η Άννα Πολιτκόφσκαγια (1958-2006) έχει μείνει στην ιστορία για την μαχητική και ατρόμητη στάση της απέναντι στην εξουσία. Η ερευνητική δημοσιογράφος της αντιπολιτευτικής εφημερίδας Novaya Gazeta, κατέκρινε διαρκώς το Κρεμλίνο, αποκάλυπτε τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εξέθεσε τις βαρβαρότητες εναντίον αμάχων, κατά τη διάρκεια του δεύτερου πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Τσετσενίας. Τα γραπτά της ενόχλησαν αυτούς που βρίσκονταν στην εξουσία στη Μόσχα και στο Γκρόζνι, βάζοντάς την στο στόχαστρο. Πολλοί ήθελαν να την κάνουν να σταματήσει να γράφει.

Δεχόταν συχνά απειλές κατά τη ζωή της αλλά και πράξεις βίας εναντίον της, όπως εικονικές εκτελέσεις και απόπειρες δηλητηρίασης. Η πιο διάσημη ρεπόρτερ της Ρωσίας δολοφονήθηκε τον Οκτώβριο του 2006, στο ασανσέρ του σπιτιού της, σε ηλικία 48 ετών. Μετά από αλλεπάλληλες δίκες καταδικάστηκαν οι δράστες της δολοφονίας, αλλά οι ηθικοί αυτουργοί δεν αποκαλύφθηκαν ποτέ.

Με αφετηρία βιβλία, άρθρα, ρεπορτάζ και συνεντεύξεις της, ο βραβευμένος με Τόνι συγγραφέας Στέφανο Μασίνι συνέθεσε το αιχμηρό έργο « Άννα Πολιτκόφσκαγια - Ένα θεατρικό υπόμνημα», που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Κύπρο σε σκηνοθεσία του Διομήδη Κουφτερού. Όλα ξεκίνησαν το 2019, όταν διάβασε για πρώτη φορά το κείμενο κι ενθουσιάστηκε. Αποφάσισε να κάνει λοιπόν αυτό το lecture performance, παραθέτοντας στοιχεία και γεγονότα με θεατρικά μέσα.

Στόχος του η παράσταση να λειτουργήσει ως υπενθύμιση του μεγάλου αγώνα για την αλήθεια που έδωσε η δημοσιογράφος, αλλά και ως καμπανάκι κινδύνου για το συμβαίνει σήμερα, όσον αφορά στην ελευθερία της έκφρασης, την ελευθεροτυπία και τη δημοκρατία. Όπως μας ομολογεί, τον ενδιαφέρει πολύ το πώς το θέατρο μπορεί να φέρει κάποια θέματα σε δημόσια συζήτηση, να αποτελέσει τροφή για σκέψη και διάλογο:

«Σκεφτόμασταν μαζί με φίλους πώς μπορούμε να αντιδράσουμε σε αυτήν τη δημοκρατική κατρακύλα, στον εκφυλισμό, σε όλα αυτά που βλέπουμε και στην Κύπρο και στο εξωτερικό, σε πάρα πολλές χώρες. Σε όλα αυτά τα μέρη οι θεσμοί καταρρέουν, οι δημοσιογράφοι δεν μπορούν να γράψουν, υπάρχει λογοκρισία ή αυτολογοκρισία και σε πολλές περιπτώσεις απειλές κατά δημοσιογράφων, ακόμη και δολοφονίες δημοσιογράφων. Εμείς δεν είμαστε πολιτικοί για να κατέβουμε στις εκλογές. Δεν είμαστε θεωρητικοί για να γράψουμε κείμενα, άρθρα κι απόψεις. Αυτό που έχουμε στα χέρια μας είναι το θέατρο και με αυτόν τον τρόπο, αποφασίσαμε να μιλήσουμε γι’ αυτό το μεγάλο διακύβευμα. Αυτό το urgency, που υπάρχει στους πολίτες όλου του κόσμου. Αναφέρομαι δηλαδή στην ελευθερία της έκφρασης και στην ελευθερία του τύπου. Μπορώ να υπάρχω ελεύθερος; Ποιο είναι το κόστος για να λέω την αλήθεια ή μήπως πρέπει να σιωπώ και να προχωρώ για να επιβιώνω»;

Το αντιπολεμικό έργο του Ιταλού συγγραφέα είναι σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ, με τον πόλεμο στην Ουκρανία, με τις προσπάθειες χειραγώγησης της κοινής γνώμης σε διάφορες χώρες του πλανήτη, με την έλλειψη αντιπολιτευτικών διαύλων πληροφόρησης, τα δεκάδες fake news και τη συρρίκνωση της δημοκρατίας. Η ελευθερία της έκφρασης είναι σε διαρκή κίνδυνο και οι πολίτες δεν έχουν τρόπο να μάθουν την αλήθεια.

Η Έλενα Αγαθοκλέους υποδύεται στην παράσταση στην Ρωσίδα δημοσιογράφο:«Το γεγονός ότι η Άννα Πολιτκόφσκαγια είναι πραγματικό πρόσωπο βοηθά κι εμάς να συνδεθούμε με την πραγματικότητα γύρω μας. Γίνεται δηλαδή ένα εργαλείο για μας για να μπορούμε να μιλήσουμε πιο άμεσα στο κοινό για πράγματα, τα οποία μας απασχολούν και θέλουμε να σχολιάσουμε μέσα από την παράσταση. Πέρα από το διάλογο και τη συζήτηση για τη δημοκρατία, για το τι είναι η δημοκρατία, βλέπουμε έναν άνθρωπο, ο οποίος πήρε θέση στη ζωή του με κάθε κόστος για την ίδια και την οικογένειά της. Έκανε με έναν έντιμο τρόπο τη δουλειά της και όρισε την ύπαρξή της μέσα στον κόσμο».

Ο Στέφανο Μασίνι έχει χωρίσει το έργο σε 21 κεφάλαια. Το κάθε κεφάλαιο έχει τη δική του δομή και αφήγηση και εστιάζει σε διαφορετικά γεγονότα, αλλά και περιστατικά που βίωσε η δημοσιογράφος. Όλα αυτά οδηγούν στο μανιφέστο της, όπου η ίδια δηλώνει ότι παίρνει θέση με κάθε κόστος απέναντι σε όσα συμβαίνουν στην κοινωνία που ζει, τα οποία αποκαλύπτει μέσα από τη δημοσιογραφική δουλειά και το έργο της, χωρίς να φοβάται ούτε για την ίδια, ούτε για την οικογένειά της.

Ο Διομήδης Κουφτερός επισημαίνει: «Όσον αφορά στο στήσιμο της παράστασης, εμείς αποφασίσαμε να πάρουμε μια θέση λίγο πίσω, μια μικρή απόσταση, φέρνοντας μέσα στο χώρο, κάποια τεκμήρια, σαν σκηνικά αντικείμενα. Αυτά κάνουν τη σύνδεση μεταξύ της πραγματικότητας και της θεατρικής παράστασης. Παράλληλα αποφασίσαμε να μην παίζουμε με μελόδραμα, όσον αφορά στο υποκριτικό ύφος, ή να εκβιάσουμε το συναίσθημα. Αφήνουμε τα πράγματα να αιωρηθούν και ο θεατής θα επιλέξει να πάρει αυτό που θέλει».

Η παράσταση « Άννα Πολιτκόφσκαγια, Ένα θεατρικό υπόμνημα» παρουσιάζεται μέχρι τις 20 Νοεμβρίου στο Wherehaus 612 στη Λευκωσία, ενώ την Παρασκευή 25 Νοεμβρίου φιλοξενείται στο θέατρο Ριάλτο, στην Λεμεσό.