Στο πλαίσιο του WOW Festival που πραγματοποιήθηκε στο ΚΠΙΣΝ, απονεμήθηκε το Σάββατο 6 Απριλίου, το Βραβείο Άννα Πολιτκόφσκαγια για το 2023. Το Βραβείο απονέμεται σε γυναίκες δημοσιογράφους και ακτιβίστριες που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα σε πολεμικές συρράξεις.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΈνα τριήμερο φεστιβάλ που εστίασε στις έμφυλες ανισότητες, στην ενδοοικογενειακή βία, στα εργασιακά δικαιώματα των γυναικών φιλοξένησε το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) από τις 6-8 Απριλίου. Το WOW Festival πραγματοποιήθηκε για δεύτερη συνεχή χρονιά στην Αθήνα και είναι η μεγαλύτερη διοργάνωση στον κόσμο για γυναίκες, θηλυκότητες και non binary άτομα. Στόχος της, η ενδυνάμωσή τους για να αντιμετωπίσουν τα εμπόδια και τις ανισότητες που συναντούν καθημερινά σε όλα τα πεδία, σε όλους τους τομείς και τις δραστηριότητες.. Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκαν περισσότερα από 20 πάνελ συζήτησης με 80 διακεκριμένες ομιλήτριες από την Ελλάδα και το εξωτερικό, εκθέσεις φωτογραφίας, εργαστήρια προβολές ταινιών και συναυλίες.
Από το 2010, που διοργανώθηκε το πρώτο φεστιβάλ στο Λονδίνο, μέχρι σήμερα, το WOW αριθμεί περισσότερα από 100 φεστιβάλ και εκδηλώσεις φτάνοντας σε πάνω από πέντε εκατομμύρια άτομα σε 45 τοποθεσίες σε έξι ηπείρους:
_«Προφανώς και υπάρχουν πολλά που πρέπει να γίνουν. Ο ΟΗΕ έχει επισημάνει ότι χρειάζονται άλλα 250 χρόνια για να υπάρξει ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών. Σε όλα τα πεδία, οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν πάρα πολλές οικιακές ευθύνες. Παρόλο που άνδρες και γυναίκες μοιράζονται την απόφαση να αποκτήσουν παιδιά, οι γυναίκες εξακολουθούν να έχουν την κύρια ευθύνη για την οικογένεια και για το σπίτι. Και παράλληλα, πρέπει να εργάζονται για οικονομικούς λόγους. Έχουν σταδιακά όλο και πιο υψηλό επίπεδο μόρφωσης, αλλά κρατούνται πίσω πολύ συχνά στην καριέρα και στις επιλογές τους. Υπάρχει πάρα πολλή βία εναντίον των γυναικών τόσο σε οικογενειακό πλαίσιο όσο και σε πολεμικές συρράξεις. Εννοώ πραγματικά ακραία βία, όπως είδαμε να συμβαίνει και στην Ελλάδα με τα πρόσφατα δραματικά γεγονότα. __Χρειάζεται λοιπόν να υπάρξει σίγουρα ευαισθητοποίηση και παροχή πληροφοριών σε γυναίκες και άντρες για πράγματα που δεν γνωρίζουν, αλλά και για τα πράγματα που γνωρίζουν. Έτσι, από τότε που ξεκίνησε το φεστιβάλ WOW, σχεδόν πριν από 15 χρόνια,σε όλες τις χώρες που δραστηριοποιούμαστε και σε όλες τις ήπειρους του κόσμου, οι γυναίκες ενημερώνονται και στη συνέχεια αναλαμβάνουν δράση. Και έτσι βλέπουμε τους νόμους να αλλάζουν. _Βλέπουμε να γεννιούνται νέες ιδέες. Βλέπουμε να ξεκινούν επιχειρήσεις και φιλανθρωπικές οργανώσεις να αλλάζουν. Οπότε φροντίζουμε να μην μένουμε μόνο στα λόγια. Τα λόγια είναι καλά, οι πράξεις όμως είναι καλύτερες» αναφέρει η Jude Kelly, Διευθύνουσα Σύμβουλος και Ιδρύτρια του WOW Foundation.
Το Σάββατο 6 Απριλίου η Λούσι Κάσα, τιμήθηκε με το Βραβείο Άννα Πολιτκόφσκαγια για το 2023. Η ερευνητική δημοσιογράφος από την Αιθιοπία κατέγραψε τις φρικαλεότητες που έγιναν κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στην περιοχή Τιγκράι της Αιθιοπίας, από το 2020-2022, εστιάζοντας στους μαζικούς βιασμούς και τα βασανιστήρια των γυναικών, ως στρατηγική του πολέμου, ως ένα όπλο συντριβής και καθυπόταξης του λαού.
Παρά τον ασφυκτικό αποκλεισμό που επέβαλαν οι αιθιοπικές αρχές, η Κάσα αποκάλυψε τα εγκλήματα πολέμου και την εθνοκάθαρση που γινόταν στο Τιγκράι, μέσα από μαρτυρίες επιζώντων. Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο πολίτες δολοφονήθηκαν και εκατομμύρια εκτοπίστηκαν. Πάνω από 100.000 γυναίκες και κορίτσια υπέστησαν ομαδικούς βιασμούς. Συνεχίζει να κάνει ρεπορτάζ για τον πόλεμο και εργάζεται ως ανεξάρτητη δημοσιογράφος για μεγάλα μέσα ενημέρωσης, όπως ο Guardian, το BBC, το Al Jazeera, η Telegraph και οι Los Angeles Times:
_«Εργαζόμουν ως δημοσιογράφος που έκανε ρεπορτάζ για τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις στη χώρα μου. Αυτό ήταν μέρος της θεματολογίας που κάλυπτα. Δεν περίμενα να ανακαλύψω, αυτό που ανακάλυψα. Όπως δεν περίμενα να ανακαλύψω τις φρικαλεότητες, τις σφαγές και τη σεξουαλική βία. Ήθελα απλώς να μάθω τι πραγματικά συνέβαινε στην περιοχή. Ανακάλυψα ότι αυτές οι φρικαλεότητες, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, είναι εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας έως και πιθανή γενοκτονία. Χρησιμοποιούσαν δηλαδή τον βιασμό ως όπλο πολέμου, επειδή ήταν ένας αποτελεσματικός τρόπος για να τρομοκρατήσουν τον πληθυσμό και να εφαρμόσουν το σχέδιο γενοκτονία τους. Μέρος του στόχευε να καταρρακώσει ή να αποθαρρύνει την κοινωνία και να δημιουργήσει ένα μόνιμο τραύμα στο κοινωνικό σύνολο. Και νομίζω ότι κατάφεραν _να δημιουργήσουν ένα διαρκές τραύμα στην κοινωνία, ιδιαίτερα στα θύματα και τις οικογένειές τους» επισημαίνει η δημοσιογράφος Lucy Kassa, νικήτρια του βραβείου για το 2023 στην κάμερα του Euronews.
Το Βραβείο Anna Politkovskaya απονέμεται σε γυναίκες δημοσιογράφους και ακτιβίστριες που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα σε πολεμικές συρράξεις. Απονέμεται κάθε χρόνο από τη διεθνή μη κερδοσκοπική οργάνωση Reach All Women (RAW) in War στο Λονδίνο. Για πρώτη φορά η απονομή έγινε στην Αθήνα, από την Mariana Katzarova, ειδική εισηγήτρια των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Ρωσία. Η Katzarova ίδρυσε την οργάνωση RAW in WAR και θεσμοθέτησε το βραβείο το 2006. Η Πολιτκόφσκαγια ήταν φίλη της και είχαν συνεργαστεί στο παρελθόν. Ως δημοσιογράφος κάλυψε και η ίδια τον πόλεμο της Ρωσίας στην Τσετσενία:
«Πιστεύω ότι ο καλύτερος τρόπος για να κρατήσουμε την κληρονομιά της Άννα ζωντανή για πάντα, και να θυμόμαστε αυτούς που διέταξαν τη δολοφονία της, ήταν να θεσμοθετήσουμε ένα βραβείο στο όνομά της. Και αυτό να δίνεται σε γυναίκες που βρίσκονται σε άλλες εμπόλεμες ζώνες, σε όλο τον κόσμο, που είναι τόσο θαρραλέες όπως ήταν η Άννα και διακινδυνεύουν τη ζωή τους. Μπορεί να είναι δημοσιογράφοι, αλλά και ακτιβίστριες για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μπορεί να είναι ακόμα και γιατροί ή να κάνουν άλλα επαγγέλματα. Να κάνουν απλά κάτι γενναίο για να αποκαλύψουν την αλήθεια για τη δυσχερή θέση των γυναικών και ηλικιωμένων πολιτών σε πολέμους και συγκρούσεις.
Αυτή είναι η 17η φορά που απονέμουμε το βραβείο. Δεν ήταν πάντα κάτι εύκολο. Η πρώτη νικήτρια του βραβείου, το 2007 ήταν η Νατάλια Εστεμίροβα που ήταν επίσης δημοσιογράφος και ακτιβίστρια για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Τσετσενία. Έγραφε επίσης για τη ρωσική εφημερίδα Novaya Gazeta και ήταν καλή φίλη της Άννα Πολιτκόφσκαγια. Δολοφονήθηκε το 2009. Την απήγαγαν μπροστά από το σπίτι της στην Τσετσενία και τη δολοφόνησαν. Μέχρι σήμερα, κανείς δεν έχει οδηγηθεί στη δικαιοσύνη για τη δολοφονία της. Δεν υπήρξε επαρκής έρευνα για το θάνατό της. Νομίζω λοιπόν ότι είναι απίστευτο αυτό που κάνουν συνολικά όλες αυτές οι γυναίκες».
Το βραβείο απονεμήθηκε στην Λούσι Κάσα, πριν τη συζήτηση στον Φάρο του ΚΠΙΣΝ με θέμα «Urgent Conversation: Η αλήθεια του πολέμου». Θεσπίστηκε προς τιμήν της θαρραλέας Ρωσίδας δημοσιογράφου, η οποία δολοφονήθηκε στη Μόσχα το 2006. Η Άννα Πολιτκόφσκαγια ήταν σφοδρή επικρίτρια του προέδρου Πούτιν. Αποκάλυψε τους βασανισμούς των πολιτών στην Τσετσενία και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το ρωσικό στρατό. Η αδελφή της Έλενα Κουντίμοβα βρέθηκε στην Αθήνα για τη βράβευση:
«Η ίδια, δεν είμαι μέλος κάποιου κινήματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά πάντα υποστήριζα την αδελφή μου. Είμαι πολύ χαρούμενη που τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχει μια αναγέννηση του ενδιαφέροντος για τα βιβλία της σε όλο τον κόσμο. Το βλέπω, επειδή κρατάω αρχείο των εκδοτικών οίκων, σε όλο τον κόσμο που ζητούν τα δικαιώματα να εκδώσουν τα βιβλία της και πάλι. Πιστεύω ότι οι άνθρωποι θα συνειδητοποιήσουν ότι η Άννα Πολιτκόφσκαγια ήταν πιθανώς ένα είδος προφήτη για την εποχή της. Έχουν περάσει ήδη 17 χρόνια από το θάνατό της. Και ο,τι έλεγε τότε και οι άνθρωποι δεν πίστευαν ότι θα γινόταν, τώρα συμβαίνει».
