Η ζωή με αναπηρία στην Ευρώπη εξακολουθεί να είναι πολύ συχνά ένα ταξίδι γεμάτο εμπόδια και διακρίσεις. Οι Παραολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού 2024 επανέφεραν το θέμα στην ημερήσια διάταξη. Αλλά η δουλειά που πρέπει να γίνει είναι τεράστια.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 101 εκατομμύρια ενήλικες έχουν κάποιας μορφής αναπηρία: πρόκειται για περισσότερους από το ένα τέταρτο του ευρωπαϊκού πληθυσμού.
Περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς δηλώνουν ότι υφίστανται διακρίσεις.
Το ένα τρίτο των ατόμων με αναπηρία κινδυνεύει από τη φτώχεια.
Οι εθνικές πολιτικές ένταξης των κρατών μελών της ΕΕ ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό.
Η εκπομπής European's Stories επισκέφθηκε την Ολλανδία, όπου έχουν εφαρμοστεί πολλά μέτρα για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία.
Περιθώρια προσαρμογής
Ωστόσο, ο ΟΗΕ επέκρινε πρόσφατα τη χώρα για τις ανισότητες και τις ελλείψεις που εξακολουθούν να υπάρχουν στον τομέα αυτό.
Το Άμστερνταμ διαθέτει περισσότερες εγκαταστάσεις προσαρμοσμένες για άτομα με αναπηρία από ό,τι πολλές από τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης.
«Θα πρέπει να είσαι αθλητής υψηλού επιπέδου για να χρησιμοποιείς αναπηρικό αμαξίδιο στο Άμστερνταμ», δηλώνει ωστόσο ο Kees-Jan van der Klooster, καθώς ενώ κινείται ο ίδιος με αμαξίδιο, κάνει σλάλομ στους στενούς δρόμους της πόλης.
Είναι παράλυτος από τη μέση και κάτω από το 2001 μετά από ατύχημα στο σνόουμπορντ, είναι πολυπρωταθλητής του παραολυμπιακού σκι με αναπηρικό αμαξίδιο.
«Το Άμστερνταμ είναι μια παλιά πόλη, πολλά κτίρια έχουν μικρές σκάλες, οπότε είναι δύσκολο να τα προσεγγίσεις με αναπηρικό αμαξίδιο. Ή να διασχίσεις τις γέφυρες», συνεχίζει ο Kees-Jan, καθώς ανεβαίνει σε μία από αυτές από το στενό πεζοδρόμιο στο δρόμο.
«Αλλά πρέπει να είμαστε ρεαλιστές», συνεχίζει. «Δεν μπορούμε να μεταμορφώσουμε όλα τα παλιά κτίρια ή να ισοπεδώσουμε τις γέφυρες! Πρέπει να βρούμε άλλες λύσεις. Μπορείς να προσαρμόσεις τον κόσμο [στα άτομα με αναπηρία], αλλά νομίζω ότι μερικές φορές πρέπει να προσαρμοστούν και οι άνθρωποι», λέει.
Βελτιστοποίηση των κανόνων
Από τότε που αποσύρθηκε από τον αγωνιστικό αθλητισμό, πριν από μερικά χρόνια, ο Kees-Jan αφιερώνει τον χρόνο του στα μαθήματα κατάρτισης που προσφέρει η εταιρεία που ίδρυσε μετά το ατύχημά του.
Στόχος είναι να μάθουν τα άτομα με αναπηρία να ξεπερνούν τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν.
Μια ρεαλιστική προσέγγιση, τα αποτελέσματα της οποίας είναι συχνά πιο συγκεκριμένα, λέει ο Kees-Jan, από την εθνική ή την ευρωπαϊκή νομοθεσία. «Δημιουργούμε πολλούς κανόνες που μερικές φορές είναι χρήσιμοι. Αλλά στη δουλειά μου διαπιστώνω ότι αυτό που κάνω είναι πολύ αποτελεσματικό και δουλεύουμε με όσο το δυνατόν λιγότερους κανόνες».
Πολλές ευρωπαϊκές οδηγίες και κανονισμοί έχουν ως στόχο να διασφαλίσουν τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία στους τομείς των μεταφορών, της απασχόλησης και της πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες, ιδίως ψηφιακές.
Μια νέα ευρωπαϊκή κάρτα αναπηρίας με συγκεκριμένα δικαιώματα, καθώς και μια προνομιακή κάρτα στάθμευσης, πρόκειται να εφαρμοστούν σε ολόκληρη την Ένωση έως το 2028.
Ελεύθερη κυκλοφορία για όλους
Ωστόσο, απομένουν ακόμη πολλά να γίνουν, τονίζει ο Ιωάννης Βαρδακαστάνης, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ για την Αναπηρία.
«Ας πάρουμε το παράδειγμα της ελεύθερης κυκλοφορίας. Αν αποφασίσω, για παράδειγμα, να πάω και να ζήσω σε άλλη χώρα της ΕΕ από τη δική μου, η αναπηρία μου δεν θα αναγνωριστεί», σημειώνει.
«Θα πρέπει να κάνεις νέα αξιολόγηση της αναπηρίας στη νέα χώρα πριν λάβεις οποιαδήποτε στήριξη» σημειώνει και προσθέτει:: «Χρειαζόμαστε ισχυρή νομοθεσία κατά των διακρίσεων. Από το 2008, η οδηγία για την ίση μεταχείριση, για παράδειγμα, η οποία εγκρίθηκε από την Επιτροπή και το Κοινοβούλιο, παραμένει μπλοκαρισμένη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο».
«Αν θέλουμε να έχουμε μια ένωση ισότητας, αυτή η νομοθεσία πρέπει να εγκριθεί και να εφαρμοστεί. Χρειαζόμαστε επίσης μεγαλύτερο προϋπολογισμό για την ένταξη, την ίση μεταχείριση και την καταπολέμηση της φτώχειας. Τα λόγια δεν θα αλλάξουν τα πράγματα», καταλήγει.
Κάντε κλικ στο παραπάνω βίντεο για να δείτε ολόκληρο το ρεπορτάζ της Valerie Gauriat.