Με την κλιματική αλλαγή, τα χιονοδρομικά χαμηλού και μεσαίου υψομέτρου είναι λιγότερο ελκυστικά τον χειμώνα. Με τη βοήθεια δέκα πιλοτικών περιοχών, το BeyondSnow τις προετοιμάζει για την εποχή «μετά το χιόνι».
Στην καρδιά του εθνικού πάρκου Triglav, ο Klemen Langus, διευθυντής του γραφείου τουρισμού της περιοχής Bohinj, βλέπει τον αριθμό των επισκεπτών στο τοπικό χιονοδρομικό κέντρο να μειώνεται χρόνο με τον χρόνο: «Ο χιονοδρομικός τουρισμός αντιπροσώπευε το 35% του συνόλου των επισκεπτών μας πριν από 10 με 15 χρόνια. Τώρα είναι στο 18-20%», αναφέρει με λύπη.
Στόχος του ευρωπαϊκού έργου BeyondSnow (ένα έργο Interreg με ταυτόχρονη συνεργασία πολλών περιοχών) είναι να βοηθήσει περιοχές των Άλπεων να ξεπεράσουν την εξάρτησή τους από το χιόνι.
Εδώ και τρία χρόνια, το EURAC και δώδεκα άλλοι εταίροι έχουν αναλάβει να αναπτύξουν μια στρατηγική για να βοηθήσουν χιονοδρομικά κέντρα να επιβιώσουν από τις κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής: «Στόχος μας είναι να τους παρέχουμε τα δεδομένα και τα εργαλεία προκειμένου να αναπτύξουν τις δικές τους στρατηγικές», εξηγεί ο Philipp Corradini.
Πώς μπορούμε να προετοιμαστούμε για το τέλος του «λευκού χρυσού»;
Η λίμνη Bohinj στη Σλοβενία προσελκύει 250.000 τουρίστες τον χρόνο, τους περισσότερους από τους οποίους το καλοκαίρι. Προσπερνώντας αυτό το μαγευτικό περιβάλλον, 22 πίστες υποδέχονται σκιέρ σε υψόμετρο μεταξύ 1.500 και 1.800 μέτρων. Αλλά για πόσο ακόμα;
Πρέπει να βρούμε τρόπους να αναπτύξουμε μονοπάτια πεζοπορίας και ποδηλασίας χωρίς να καταστρέψουμε τα βοσκοτόπια», σχολιάζει ο Klemen Langus. Υπάρχουν τρεις βασικοί πυλώνες που πρέπει να έχουμε κατά νου όταν μιλάμε για την ανάπτυξη της περιοχής: γεωργία, τουρισμός και προστασία του περιβάλλοντος.»
Η περιοχή Bohinj είναι μία από τις δέκα πιλοτικές τοποθεσίες για το έργο BeyondSnow. Δέκα κοινότητες από έξι χώρες των Άλπεων (Γαλλία, Ιταλία, Σλοβενία, Ελβετία, Γερμανία και Αυστρία) προετοιμάζονται για το μέλλον ανταλλάσσοντας τις εμπειρίες τους. Στη Γαλλία, το χιονοδρομικό κέντρο Metabief στην περιοχή Jura συμμετέχει στο έργο.
Τα χιονοδρομικά κέντρα πραγματοποίησαν συνεντεύξεις με τους ενδιαφερόμενους φορείς και διοργάνωσαν εργαστήρια, ενώ εμείς διεξαγάγαμε για λογαριασμό τους μια έρευνα για τον τουρισμό», εξηγεί ο Philipp Corradini. Με βάση όλες αυτές τις πληροφορίες, καταρτίζουν επί του παρόντος στρατηγικές μετάβασης. Έτσι, αναπτύσσουν μια στρατηγική που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην κοινότητα και επικεντρώνεται όχι μόνο στον τουρισμό αλλά και στη συνολική βιωσιμότητα του τόπου που αποκαλούν σπίτι τους.»
Καθώς το χιόνι εξαφανίζεται, εξαφανίζονται και οι άνθρωποι
Η μετάβαση σημαίνει επίσης καταπολέμηση της εγκατάλειψης της υπαίθρου. Στην Ιταλία, οι νέοι εγκαταλείπουν τα Όρη Carnia καθώς το χιόνι εγκαταλείπει το μικροσκοπικό χιονοδρομικό κέντρο Pradibosco, σε υψόμετρο 1.100 μέτρων.
Η Margherita Mabel Costantini, 28 ετών, νιώθει απελπισία για αυτήν την κατάσταση. Και αυτή εργάζεται στο έργο BeyondSnow:
«Οι νέοι αγαπούν την περιοχή τους και θέλουν να μείνουν, αλλά δεν έχουν καμία προοπτική. Πάνω απ' όλα, χρειάζονται θέσεις εργασίας εδώ, στην περιοχή, οι οποίες θα τους επιτρέψουν να ζήσουν και να κάνουν σχέδια για το μέλλον τους εδώ.»
Το BeyondSnow, που χρηματοδοτείται από την πολιτική συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης με 1.944.473 ευρώ από το συνολικό ποσό των 2.720.730 ευρώ, ενθαρρύνει την ανάπτυξη των τοπικών δυνατοτήτων. Ελπίζουμε ότι κάθε κοινότητα θα βρει τον δικό της θησαυρό, ώστε να προσφέρει στους τουρίστες κάτι νέο.
Το BeyondSnow θα παρουσιάσει σύντομα ένα ψηφιακό εργαλείο το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα στις απειλούμενες περιοχές να ανανεωθούν, να αξιολογήσουν την ανθεκτικότητά τους στην κλιματική αλλαγή και να προσφέρουν βιώσιμες εναλλακτικές λύσεις. Το εργαλείο θα διατεθεί δωρεάν στους φορείς λήψης αποφάσεων στις Άλπεις, με την ελπίδα να επηρεάσει τους φορείς χάραξης πολιτικής.