Σηματοδοτεί η απόφαση του Μερτς να στηρίξει τον λαό της Γάζας με αποστολή προμηθειών, μια αλλαγή στη γερμανική πολιτική για τη Μέση Ανατολή;
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗ
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ανακοίνωσε πρόσφατα πως ξεκινά η αερομεταφορά προμηθειών στη Γάζα, σε συνεργασία με την Ιορδανία. Αυτό αποσκοπεί στη μεταφορά απολύτως απαραίτητων αγαθών στον πληθυσμό, ο οποίος, σύμφωνα με οργανώσεις αρωγής και εμπειρογνώμονες, υποφέρει από λιμό.
Σύμφωνα με τον Μερτς, οι παραδόσεις μπορούν να αποτελέσουν μόνο "μια μικρή βοήθεια".
Θα μπορούσε αυτό, να σηματοδοτεί την αρχή μιας πιθανής αλλαγής στην πολιτική της Γερμανίας για τη Μέση Ανατολή;
Μόλις την περασμένη εβδομάδα, 130 διπλωμάτες του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Εξωτερικών ζήτησαν από τη γερμανική κυβέρνηση να τηρήσει μια πιο επικριτική στάση απέναντι στην ισραηλινή κυβέρνηση σχετικά με την ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα υπό το σύνθημα "πιστή μη συμμόρφωση", σύμφωνα με το Der Spiegel.
Εκπρόσωπος του υπουργείου επιβεβαίωσε την ύπαρξη της ομάδας και δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης ότι προγραμματίζεται συνάντηση με τον υπουργό Εξωτερικών Γιόχαν Βαντεφούλ (CDU). Δεν είναι ακόμη σαφές εάν και πότε θα πραγματοποιηθεί η συνάντηση.
Το παρελθόν της Γερμανίας, ιδίως η ευθύνη της για το Ολοκαύτωμα, εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την εξωτερική πολιτική της χώρας μέχρι σήμερα. Αυτό το σκοτεινό κεφάλαιο της γερμανικής ιστορίας έχει αφήσει βαθιά σημάδια που επηρεάζουν τόσο την κοινωνία όσο και τις πολιτικές αποφάσεις.
Σε ομιλία του τον περασμένο μήνα, ο Μέρτς διαβεβαίωσε ότι "ο λόγος ύπαρξής μας είναι η υπεράσπιση του κράτους του Ισραήλ και το δικαίωμα της δικής του ύπαρξής".
Όταν οι Γερμανοί καγκελάριοι δηλώνουν ότι το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ και οι στενές σχέσεις με το Ισραήλ είναι ο γερμανικός raison d'état, εννοούν ότι αυτή η στάση είναι αδιαπραγμάτευτη και συνεπώς αποτελεί μέρος της ταυτότητας της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας.
Η τότε καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ (CDU) συνέδεσε αυτή τη διεκδίκηση με την ιστορική ευθύνη της Γερμανίας και τοποθέτησε έτσι την ασφάλεια του Ισραήλ στο ίδιο επίπεδο με τις κεντρικές θεμελιώδεις αξίες της γερμανικής πολιτικής.
Μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία πάνω από 1.200 άνθρωποι σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν, απήχθησαν ή βιάστηκαν βάναυσα στο Ισραήλ, η βία συνεχίζεται. Συνολικά 251 άτομα απήχθησαν από τη Χαμάς και άλλες τρομοκρατικές ομάδες στη Λωρίδα της Γάζας.
Σύμφωνα με αναφορές, 50 όμηροι εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα, εκ των οποίων οι 20 πιστεύεται ότι είναι ζωντανοί.
Μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου, το Ισραήλ επιτέθηκε στη Γάζα με στόχο την πλήρη καταστροφή της Χαμάς.
Στην πρώτη του ομιλία μετά την τρομοκρατική επίθεση, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι οι ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις "θα χρησιμοποιήσουν όλη τους τη δύναμη για να καταστρέψουν τις δυνατότητες της Χαμάς. Θα τους καταστρέψουμε και θα εκδικηθούμε με όλη μας τη δύναμη αυτή τη μαύρη μέρα που επέβαλαν στο κράτος του Ισραήλ και στους πολίτες του. Όλα τα μέρη όπου η Χαμάς σταθμεύει, κρύβεται και δρα, αυτή η διαβολική πόλη, θα τα μετατρέψουμε σε ερείπια. Λέω στους κατοίκους της Γάζας: εγκαταλείψτε την πόλη τώρα, γιατί θα δράσουμε με μεγάλη αυστηρότητα".
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας υπό την ηγεσία της Χαμάς, περίπου 60.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί από τότε. Το μεγαλύτερο μέρος της Λωρίδας της Γάζας έχει μετατραπεί σε ερείπια. Χιλιάδες έχουν χάσει μέλη της οικογένειάς τους, υπάρχοντα και σπίτια και ζουν σήμερα σε αυτοσχέδιες σκηνές χωρίς πρόσβαση σε κανονική τροφή.
Η διεξαγωγή του πολέμου από το Ισραήλ, έχει προκαλέσει έντονη κριτική από κυβερνήσεις και πολίτες που κατέβηκαν στους δρόμους των ευρωπαϊκών πόλεων.
Η ΕΕ καλεί το Ισραήλ να "συμμορφωθεί πλήρως" με τις υποχρεώσεις του βάσει του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, καθώς και για άμεση κατάπαυση του πυρός και την άνευ όρων απελευθέρωση όλων των ομήρων από τη Γάζα.
Στο πλαίσιο αυτό, η επικεφαλής διπλωμάτης της ΕΕ Κάγια Κάλλας παρουσίασε μια σειρά πιθανών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένου του μερικού αποκλεισμού του Ισραήλ από το ερευνητικό πρόγραμμα "Ορίζοντας Ευρώπη".
Αυτό δεν έγινε λόγω έλλειψης πλειοψηφίας, καθώς η Γερμανία και η Ιταλία "θέλουν να εξετάσουν περαιτέρω την πρόταση" και να επιδιώξουν διάλογο με το Ισραήλ.
Ωστόσο, ένας συμμετέχων στη συνάντηση δήλωσε στο Euronews ότι ο διάλογος αυτός δεν λειτουργεί. Ένας άλλος διπλωμάτης παραδέχτηκε ότι η Γερμανία, η οποία έχει αντιταχθεί σε κάθε είδους κυρώσεις κατά του Ισραήλ, "κρατάει τώρα τα χαρτιά".
Διαφωνίες στον μαυροκόκκινο συνασπισμό;
Ο Jürgen Hardt, εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της κοινοβουλευτικής ομάδας CDU/CSU στην Bundestag, δήλωσε στο Euronews ότι "ολόκληρη η γερμανική κυβέρνηση θέλει να αυξήσει τον αριθμό των φίλων του Ισραήλ στον κόσμο. Αυτός είναι ο λόγος ύπαρξης του κράτους".
Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι η εικόνα του Ισραήλ στον κόσμο έχει υποστεί σοβαρό πλήγμα τον τελευταίο καιρό.
"Αυτό οφείλεται και σε λάθη της ισραηλινής κυβέρνησης, η οποία αντιμετώπισε την προπαγανδιστική εκστρατεία της Χαμάς με πολύ λίγες θετικές εικόνες. Ο θάνατος και τα δεινά στη Γάζα προορίζονταν από την αρχή από την ηγεσία της Χαμάς ως φάρος εναντίον του Ισραήλ, όπως ακριβώς δεν παίρνει στα σοβαρά τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις. Η συνεχιζόμενη βία των εποίκων στη Δυτική Όχθη συνέβαλε στο να ωθείται το Ισραήλ όλο και περισσότερο σε αμυντικό ρόλο διεθνώς", εξήγησε σε γραπτή δήλωσή του στο Euronews.
Οι εικόνες που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα με τους πεινασμένους ανθρώπους στη Γάζα προκάλεσαν επίσης αντιδράσεις από τη γερμανική κυβέρνηση.
Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του SPD Ματίας Μίερς έγραψε σε ανάρτησή του στο Instagram ότι η ανθρωπιστική δυστυχία στη Γάζα είναι σοκαριστική.
"Πεινασμένα παιδιά, κατεστραμμένες υποδομές, επιθέσεις σε ανθρώπους που ζητούν βοήθεια - αυτό έρχεται σε αντίθεση με όλα όσα προστατεύει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Για μένα ως δικηγόρο, ένα πράγμα είναι σαφές: τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι αδιαίρετα, όπου κι αν βρίσκονται στον κόσμο. Οι άμαχοι δεν πρέπει ποτέ να αποτελούν στρατιωτικούς στόχους", λέει ο Μίερς.
Σύμφωνα με μια πρόσφατα δημοσιευμένη έκθεση της "Ολοκληρωμένης ταξινόμησης φάσεων επισιτιστικής ασφάλειας" (IPC), στη Γάζα έχουν επιτευχθεί δύο από τα τρία κατώτατα όρια λιμού . Ωστόσο, ο λιμός δεν έχει ακόμη κηρυχθεί, καθώς το τρίτο κριτήριο, οι θάνατοι λόγω υποσιτισμού, δεν έχουν ακόμη αποδειχθεί.
Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι "η εκτεταμένη πείνα, ο υποσιτισμός και οι ασθένειες" οδηγούν σε αύξηση των θανάτων λόγω πείνας, που είναι το τρίτο κριτήριο για τον λιμό.
Ο Μίερς πρόσθεσε στη δήλωσή του ότι είναι σωστό που 28 κράτη έστειλαν ένα σαφές μήνυμα: Απαιτούν τον άμεσο τερματισμό του πολέμου στη Γάζα και ανθρωπιστική βοήθεια χωρίς όρους. Σύμφωνα με τον Μίερς, η Γερμανία θα πρέπει να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία του Ηνωμένου Βασιλείου και να μην υποχωρήσει.
Τόνισε ωστόσο την "ιδιαίτερη ευθύνη που έχει η Γερμανία για την ασφάλεια του Ισραήλ και το δικαίωμα ύπαρξης του εβραϊκού κράτους", αλλά επικαλέστηκε την τήρηση του διεθνούς δικαίου, την προστασία του παλαιστινιακού άμαχου πληθυσμού και ζήτησε την απελευθέρωση των ομήρων.
Αλλαγή της γερμανικής πολιτικής για τη Μέση Ανατολή;
"Ο διάλογος εντός του συνασπισμού και του CDU είναι διαφανής και χαρακτηρίζεται από κοινή ανησυχία για την ασφάλεια του Ισραήλ, την τύχη των ομήρων και την ανθρωπιστική κατάσταση επί τόπου", εξήγησε ο Γιούργκεν Χαρντ, εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της κοινοβουλευτικής ομάδας CDU/CSU στην Μπούντεσταγκ, υποστηρίζοντας ότι "ο καγκελάριος και ο υπουργός Εξωτερικών έχουν την υποστήριξη του συνασπισμού".
Σύμφωνα με έρευνα της Forsa που έγινε για λογαριασμό του Stern, το 74% των Γερμανών τάσσεται υπέρ της άσκησης μεγαλύτερης πολιτικής πίεσης στο Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων μεγάλων πλειοψηφιών ψηφοφόρων της Αριστεράς (94%), των Πρασίνων (88%), των CDU/CSU και του SPD (77% έκαστος), καθώς και του 61% των υποστηρικτών του AfD.
Προκειμένου να συμβάλει στην ανακούφιση της ανθρωπιστικής κατάστασης στη Γάζα, ο Μερτς προανήγγειλε αερομεταφορά προμηθειών: "Το Ισραήλ πρέπει να βελτιώσει άμεσα και συνολικά την καταστροφική ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα", εξήγησε ο Μερτς.
Για πολλούς, ωστόσο, η ανακοίνωση αυτή είναι απλώς μια σταγόνα στον ωκεανό.
Για παράδειγμα, ο βιολονίστας και αρχιμουσικός της Ορχήστρας West-Eastern Divan Michael Barenboim δήλωσε στο Euronews ότι "το Ισραήλ διαπράττει γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα και το κάνει με την υποστήριξη της Γερμανίας".
Αν και υπάρχουν δηλώσεις που θρηνούν για τα "δεινά του άμαχου πληθυσμού", είπε ο Barenboim, αυτές "δεν κατονομάζουν σαφώς τον δράστη (Ισραήλ)" και έτσι, σύμφωνα με τον ίδιο, παραμένουν "εντελώς ασήμαντες". "Όσο αυτό παραμένει έτσι, ουσιαστικά τίποτα δεν θα αλλάξει", λέει ο Barenboim.
Ωστόσο, οι ειδικοί και οι οργανώσεις διαφωνούν σχετικά με τον όρο "γενοκτονία" σε αυτό το πλαίσιο.
Στο Συνέδριο της Εκκλησίας στο Ανόβερο φέτος, ο ιστορικός Michael Wolffsohn επέκρινε τον χαρακτηρισμό του πολέμου στη Γάζα ως γενοκτονία και την εξίσωση του με το Ολοκαύτωμα.
Τόνισε ότι οι ενέργειες του Ισραήλ διαφέρουν σαφώς από τη ναζιστική γενοκτονία και ταυτόχρονα ζήτησε κατανόηση και ενσυναίσθηση για την απειλή της εβραϊκής ζωής - και στη Γερμανία.
Στο Ισραήλ, μαζί με διεθνείς εμπειρογνώμονες και οργανώσεις, οι ισραηλινές οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα B'Tselem και Physicians for Human Rights κατηγόρησαν για πρώτη φορά το Ισραήλ για γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων στη Λωρίδα της Γάζας σε μια πρόσφατα δημοσιευμένη έκθεση .
Σύμφωνα με τις ΜΚΟ, το Ισραήλ στοχεύει επί σχεδόν δύο χρόνια αμάχους αποκλειστικά και μόνο λόγω της παλαιστινιακής τους ταυτότητας, προκαλώντας σοβαρές και ενίοτε ανεπανόρθωτες ζημιές στην παλαιστινιακή κοινωνία.