Οι περισσότερες χώρες της ΕΕ κατανάλωναν λιγότερο αλκοόλ μεταξύ 2013 και 2023, αλλά η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ρουμανία αντιστάθηκαν στην τάση, με την κατά κεφαλήν κατανάλωση αλκοόλ να αυξάνεται κατά δύο λίτρα ή και περισσότερο.
Η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση αλκοόλ θα φτάσει κατά μέσο όρο τα 8,5 λίτρα καθαρού αλκοόλ στις χώρες του ΟΟΣΑ το 2023, σύμφωνα με την έκθεση του οργανισμού Health at a Glance 2025.
Έξι χώρες της ΕΕ κατέγραψαν κατανάλωση κάτω από τον μέσο όρο, με την Ελλάδα να αναφέρει τη χαμηλότερη ποσότητα, με 6,6 λίτρα κατά κεφαλήν.
Αντίθετα, η Ρουμανία, η Πορτογαλία και η Λετονία είχαν την υψηλότερη κατανάλωση, που έφτασε πάνω από 11,5 λίτρα ετησίως.
Κατά την τελευταία δεκαετία, στις περισσότερες χώρες παρατηρήθηκε μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ.
Μεταξύ 2013 και 2023, το Βέλγιο και η Λιθουανία ανέφεραν τη μεγαλύτερη μείωση στην κατανάλωση αλκοόλ, με μειώσεις 2,5 λίτρων ή και περισσότερο.
Από την άλλη πλευρά, οι μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφηκαν στην Πορτογαλία, την Ισπανία και τη Ρουμανία, όπου η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση αλκοόλ αυξήθηκε κατά δύο λίτρα ή περισσότερο κατά την ίδια περίοδο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η υποπεριοχή με τη μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοόλ στον κόσμο και όπου ο καρκίνος αποτελεί πλέον και την κύρια αιτία θανάτου, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Η κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως του στόματος, του λαιμού, του ήπατος, του παχέος εντέρου και του μαστού.
Το 2023, το 27% των ατόμων ηλικίας 15 ετών και άνω κατανάλωσαν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ σε σύντομο χρονικό διάστημα τουλάχιστον μηνιαίως κατά τον τελευταίο χρόνο κατά μέσο όρο στις 27 χώρες του ΟΟΣΑ.
Η Ελλάδα, η Ιρλανδία και η Σουηδία ανέφεραν τα υψηλότερα ποσοστά, με περισσότερα από 40% των ατόμων να αναφέρουν μηνιαία υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, ενώ η Ουγγαρία, η Σλοβενία και η Κροατία ανέφεραν τα χαμηλότερα ποσοστά (κάτω από 15%).
Οι άνθρωποι αρχίζουν να πίνουν νωρίτερα;
Σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, το ποσοστό των 11χρονων που πίνουν αλκοόλ αυξήθηκε ελαφρώς από 4% σε 5% κατά μέσο όρο μεταξύ 2018 και 2022.
Κατά μέσο όρο, το 5% των 11χρονων και το 15% των 13χρονων ανέφεραν ότι έπιναν αλκοόλ τον τελευταίο μήνα.
Στην ΕΕ, τα υψηλότερα ποσοστά (10% ή περισσότερο) μεταξύ των 11χρονων παρατηρήθηκαν στην Τσεχική Δημοκρατία, τη Γαλλία, την Ουγγαρία, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Η πρώιμη έναρξη και η επαναλαμβανόμενη κατανάλωση αλκοόλ έχουν συσχετιστεί με επιδείνωση των συνθηκών ψυχικής υγείας, όπως το άγχος, την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών και την υψηλότερη κατανάλωση στην ενήλικη ζωή, σύμφωνα με την έκθεση του ΟΟΣΑ.
Ο αριθμός των 15χρονων που μεθούσαν επανειλημμένα έφθασε σε υψηλά επίπεδα άνω του 35% στη Δανία, την Ουγγαρία και τη Βουλγαρία, ενώ η Πορτογαλία κατέγραψε ποσοστό μικρότερο του 10%.
Παίζει ρόλο το φύλο στη βαριά κατανάλωση αλκοόλ;
Ο επιπολασμός της μέθης κατά τη διάρκεια της ζωής των εφήβων μειώνεται κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ.
Η τάση αυτή σταθεροποιήθηκε μεταξύ των αγοριών, με το 2019 και το 2022 να την καταγράφουν στο 22%, ενώ αντιστράφηκε μεταξύ των κοριτσιών (από 19% το 2018 σε 22% το 2022).
Ωστόσο, από τις 25 χώρες της ΕΕ, υπήρξε υψηλότερο ποσοστό αγοριών από ό,τι κοριτσιών που ανέφεραν ότι έχουν μεθύσει πάνω από μία φορά στη ζωή τους.
Για την αντιμετώπιση της κατανάλωσης αλκοόλ από ανηλίκους, πολλές χώρες έχουν υιοθετήσει ρυθμιστικές και προληπτικές στρατηγικές με στόχο τον περιορισμό της διαθεσιμότητας του αλκοόλ και τον περιορισμό της εμπορίας του.
Πιο πρόσφατα, το Βέλγιο ενέκρινε ένα νέο σχέδιο δράσης για το αλκοόλ 2023-2025, το οποίο αποσκοπεί στη μείωση της διαθεσιμότητας του αλκοόλ.
Ο νέος νόμος απαγορεύει την πώληση αλκοόλ μέσω αυτόματων πωλητών, στα πρατήρια καυσίμων κατά μήκος των αυτοκινητοδρόμων μεταξύ 22:00 και 07:00, καθώς και στα νοσοκομεία.